Koy, göl, deniz veya okyanusların karaların içine doğru yaptığı görece sığ girintidir.
Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Temmuz 2021) |
Bir körfez, okyanus, göl veya başka bir körfez gibi daha büyük bir ana su kütlesine doğrudan bağlanan, girintili, kıyı su kütlesidir. Bazen küçük körfez (bight), geniş boğaz olarak da bilinir.
Büyük bir koy genellikle körfez veya deniz olarak adlandırılır. Bir körfez, dairesel girişi ve dar girişi olan daha küçük bir koy türüdür.
- Bir fiyort, buzul aktivitesi ile şekillendirilmiş özellikle dik bir koydur.
- Koylar iç içe olabilir; Örneğin, James Bay kuzeydoğu Kanada'da Hudson Bay bir koludur. Bengal Körfezi ve Hudson Körfezi gibi bazı büyük koylar çeşitli deniz jeolojisine sahiptir.
- Bir Körfezi çevreleyen arazi genellikle rüzgarların gücünü azaltır ve dalgaları engeller.
- Koylar, diğer kıyı şeritleri kadar çeşitli kıyı şeridi özelliklerine sahip olabilir. Bazı durumlarda, koyların "genellikle geniş, düz ön teraslı dik bir üst kıyı ile karakterize edilen" plajları[1] vardır.
- Koylar, balıkçılık için güvenli yerler sağladıkları için insan yerleşimi tarihinde önemliydi. Daha sonra deniz ticaretin[2] in gelişmesinde önemli hale geldi. Çünkü sağladıkları güvenli demirleme, liman olarak seçimlerini teşvik etti.
- Küçük koylar Fırtınalı havalarda deniz taşıtlarına sığınak olurlar.
- Koy oluşumunda ise direnci düşük çabuk çözülen kayaçlar (Kum,Kil) etkilidir.
- Koylar genellikle düşük enerjili dalgalar ve genellikle kumsal plajlara sahip alanlardır.
Oluşumu
Koyları oluşturabilecek çeşitli yollar vardır.Büyük koylar kıta kayması sonucu oluşmuşlardır.Süper kıta olarak gondvana kavisli ve girintili fay hatları boyunca dağıldı,kıtalar birbirinden ayrıldı ve dünyanın en büyük koyları oluşmuştur. Bunlar; Gine körfezi, Basra Körfezi, Alaska Körfezi, Meksika Körfezi ve dünyanın en büyük körfezi Bengal Körfezidir. Koyları oluşturan diğer yollar buzul ve nehir erozyonlarıdır. Buzulların oluşturduğu koylar fiyort olarak bilinir.Çoğu koy ise dalga, akıntı ve kıyı erozyonu tarafından oluşturulmaktadır.Yumuşak kayaçlar erozyonun gücünü artırır.Sert kayaçlar var ise burun oluşumuna olanak sağlar. Ayrıca Kaliforniya Körfezi jeolojik süreç tarafından oluşturulan koya örnektir.
Ayrıca bakınız
Video galeri
Kaynakça
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.