KOBİ

Günümüzde KOBİ tanımı sadece üretim sektörünü değil, aynı zamanda tüm hizmet sektörünü de kapsamaktadır. Bu aynen Kalite Güvence Sistemlerinin öncelikle üretim sektöründe başlayıp, sonradan hizmet sektörüne de yayılması gibidir.

Küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ'ler), personel ve gelir sayılarının belirli sınırların altında olduğu işletmelerdir. "KOBİ" kısaltması, Dünya Bankası, Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler ve Dünya Ticaret Örgütü gibi uluslararası organizasyonlar tarafından kullanılır.

Herhangi bir ulusal ekonomide, KOBİ'ler bazen büyük şirketleri büyük ölçüde geçebilir ve daha fazla insanı istihdam edebilir.^{[1] [2]} Örneğin, Avustralya'daki KOBİ'ler tüm Avustralya işletmelerinin %98'ini oluşturur, toplam GSYİH'nin üçte birini üretir ve 4.7 milyon kişiyi istihdam eder. Şili'de, 2014 ticaret yılında firmaların %98.5'i KOBİ olarak sınıflandırılmıştır.^[3] Tunus'ta, sadece kendi hesabına çalışan işçiler toplam tarım dışı istihdamın yaklaşık %28'ini oluştururken, 100'den az çalışana sahip firmalar toplam istihdamın yaklaşık %62'sini oluşturur.^[4] ABD'deki KOBİ'ler ABD'deki tüm işlerin yarısını oluşturur, ancak sadece GSYİH'nin %40'ını üretir.^[5]

Gelişmekte olan ülkeler genellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin daha büyük bir payını barındırır.^[6] KOBİ'ler aynı zamanda birçok ekonomik sektörde yeniliği ve rekabeti teşvik etmekten sorumludur.^[7] Büyük şirketlerden daha fazla yeni iş yaratmalarına rağmen, KOBİ'ler aynı zamanda iş kaybının/çekilmenin çoğunluğunu da yaşarlar.^[8] KOBİ'ler ayrıca görece küçük organizasyonlar oldukları için daha hızlı aksiyon alabilmekte ve değişimlere ayak uydurabilmektedirler. Ancak küçük organizasyonların yüksek maliyetli yatırımları yapmakta yaşadıkları zorluklar, özellikle yapay zeka gibi konularda dönüşüm ve inovasyon çalışmaları önünde engeller oluşturmaktadır.^[9]

Genel Bakış

KOBİ'ler, ekonomik ve sosyal nedenlerden dolayı önemlidir, çünkü sektörün istihdamdaki rolü göz önüne alındığında bu geçerlidir. KOBİ'ler, büyüklükleri nedeniyle genellikle CEO'ları, yani İcra Kurulu Başkanları tarafından yoğun bir şekilde etkilenir. KOBİ'lerin CEO'ları genellikle KOBİ'lerin kurucuları, sahipleri ve yöneticileridir. Bir KOBİ'deki CEO'nun görevleri, büyük bir şirketin CEO'sununkilere benzer: CEO, zamanını, enerjisini ve kaynaklarını stratejik olarak yönlendirmesi gereken kişidir. Genellikle CEO, KOBİ'yi geliştiren stratejist, savunucu ve liderdir veya işin başarısının başlıca nedenidir.

Çalışan düzeyinde, Petrakis ve Kostis (2012), küçük ve orta ölçekli işletmelerin sayısındaki kişiler arası güven ve bilginin rolünü incelemektedir. Bilginin KOBİ sayısını olumlu etkilediği sonucuna varırlar ki bu da kişiler arası güveni olumlu etkiler. Gözlemler, kişiler arası güvenin KOBİ sayısını etkilemediğini göstermektedir. Bu nedenle, bilgi geliştirme KOBİ'leri güçlendirebilirken, kişiler arası güven, KOBİ sayısı daha fazla olduğunda toplumda yaygın hale gelir.^[10]

KOBİ'ler için farklı zorluklar olmakla birlikte, genelde KOBİ'lerin büyük ölçekli işletmelerden en çok ayrıldığı konular aşağıdaki şekilde sıralanabilir:^[11]

• İşletme sahiplerinin genelde çok az eğitimi ve yönetim tecrübesi bulunması.
• Finansal kaynaklara sınırlı erişim imkanı.
• Yeniliklere ve teknolojik gelişmelere erişim imkanında kısıtlar.
• Uluslararası pazarlara erişimde yaşanan kısıtlar.
• Yetersiz üretkenlik seviyesi.
• Yetersiz iş birlikteliği ve işletmeler arası yardımlaşma.

Türkiye'de KOBİ'ler

KOBİ (Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler), "250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu 250 milyon lirayı aşmayan ve yönetmelikte mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimler." olarak tanımlanmıştır.^[12]

Türkiye'de 1997 yılı itibarıyla, işletmelerin %99,2'si KOBİ olarak sınıflandırılmakta iken,^[13] bu oran 2021 yılı itibarıyla %99,7 olarak raporlanmıştır.^[14]

KOBİ işletmeler KOSGEB 19 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. adı verilen devlet kuruluşuna bağlı ve bu kuruluş aracılığıyla devletin sunduğu birçok hibe ve destekten faydalanmaktadır. Bu teşviklerin genel amacı iş hacmini genişletmek ve ekonominin geniş bir parçası olan KOBİ'lerle doğru orantıda büyüyen bir ekonomi elde etmektedir. KOBİ'lerin uzun seneler nesillerden nesillere devam edebilecek bir yapıya ulaşması için kurumsallaşmaları gerekmektedir.

Kaynakça

1. Compare: Fischer, Eileen; Reuber, Rebecca (2000). Industrial Clusters and SME Promotion in Developing Countries. Issue 3 of Commonwealth trade and enterprise paper, ISSN 2310-1369. Londra: Commonwealth Secretariat. s. 1. ISBN 9780850926484. 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. In most countries, small and medium-sized enterprises (SMEs) make up the majority of businesses and account for the highest proportion of employment.
2. Olorunshola, Damilola Temitope; Odeyemi, Temitayo Isaac (1 Ocak 2022). "Virtue or vice? Public policies and Nigerian entrepreneurial venture performance". Journal of Small Business and Enterprise Development. 30: 100-119. doi:10.1108/JSBED-07-2021-0279. ISSN 1462-6004.
3. "Chile", Financing SMEs and Entrepreneurs 2016, Financing SMEs and Entrepreneurs, OECD Publishing, 14 Nisan 2016, ss. 155-173, doi:10.1787/fin_sme_ent-2016-11-en, ISBN 9789264249462, erişim tarihi: 1 Ekim 2018
4. Rijkers et al (2014): "Which firms create the most jobs in developing countries?", Labour Economics, Volume 31, December 2014, pp.84–102
5. United States. Commission for Assistance to a Free Cuba (2004). Report to the President. Department of State publication, volume 11164. Colin L. Powell. U.S. Department of State. s. 233. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. In the United States, small business accounts for 50 percent of jobs, 40 percent of GDP, 30 percent of exports, and one-half of technological innovations.
6. Compare: Antoldi, Fabio; Cerrato, Daniele; Depperu, Donatella (5 Ocak 2012). Export Consortia in Developing Countries: Successful Management of Cooperation Among SMEs. Berlin: Springer Science & Business Media (2012 tarihinde yayınlandı). s. v. ISBN 9783642248788. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. Small and medium-sized enterprises (SMEs) are highly significant in both developed and developing countries as a proportion of the totl number of firms, for the contribution they make to employment, and for their ability to develop innovation.
7. Cueto, L. J.; Frisnedi, A. F. D.; Collera, R. B.; Batac, K. I. T.; Agaton, C. B. (2022). "Digital Innovations in MSMEs during Economic Disruptions: Experiences and Challenges of Young Entrepreneurs". Administrative Sciences. 12 (1): 8. doi:10.3390/admsci12010008. ISSN 2076-3387.
8. Aga et al. (2015): SMEs, Age, and Jobs: A Review of the Literature, Metrics, and Evidence 3 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., World Bank Group, November 2015.
9. Şeker, Şadi Evren (2023). "KOBİ'lere Özel Basit Yapay Zeka Çözümü : Kolay.AI". YBS Ansiklopedi. 11 (1): 24-44. ISSN 2980-1990.
10. P.E. Petrakis, P.C. Kostis (2012), "The Role of Knowledge and Trust in SMEs 5 Eylül 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Journal of the Knowledge Economy, DOI: 10.1007/s13132-012-0115-6.
11. Şadi Evren ŞEKER, OptiCRM : Bir CRM, BPM, ERP Uygulaması olarak Odoo ve Yapay Zeka, YBS Ansiklopedi, v.10, is. 1, Haziran 2022, ISSN:2980–1990
12. 27 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. KOBİ tanımı
13. OECD,”Globalisation and Small and Medium Enterprises (SMEs)”,Vol.1, Synthesis Report, 1997, s.17’
14. "KOSGEB 2021 yılı KOBİ Girişim İstatistikleri". 5 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2023.

• Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik