Kanije Savunması

Kanije Savunması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında, 1601 yılında 73 gün boyunca Kanije Kalesini kuşatan Habsburg Ordusuna karşı Osmanlıların yaptığı savunma ve karşı saldırıdır.^[4]

Kanije Savunması
1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı
Tarih 9 Eylül 1601 - 18 Kasım 1601 Bölge Kanije Kalesi, Kanije, Macaristan Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Taraflar
Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu Avusturya Arşidüklüğü Macaristan Krallığı Hırvatistan Krallığı İspanyol İmparatorluğu Papalık Devleti Malta Şövalyeleri	Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Arşidük II. Ferdinand	Tiryaki Hasan Paşa
Güçler
35.000[1]-100.000 asker 47 büyük savaş topu	9.000 asker 100 küçük savaş topu
Kayıplar
30.000'den fazla ölü[2] 6.000 yaralı ve hasta[3]	bilinmiyor

Kuşatma öncesi durum

1600 yılında Osmanlı ordusu, Avusturya ile yapılan savaşta Kanije Kalesi'ni ele geçirmiştir.^[4] Daha sonrasında kalenin komutanlığına Tiryaki Hasan Paşa getirilmiştir. Kalede, 9.000 civarındaki askerî kuvvete ek olarak cephane ve erzak da bırakan Osmanlı ordusu bölgeden ayrılmıştır. Bunun üzerine Avusturyalılar, 9 Eylül 1601'de Kanije Kalesi önlerine gelmişlerdir.

Kuşatmanın gelişmesi

Avusturya ordusu o dönem 35.000 ila 100.000 arası asker ve 47 büyük topa sahiptir. Orduda Avusturyalıların yanı sıra İtalya, İspanya, Malta ve Papalık askerleri de bulunmaktaydı. Osmanlı Ordusu'nda ise 9.000 asker ve küçük çaplı 100 civarında top bulunmaktaydı. Bunun yanında az miktarda cephane ve erzak da bulunuyordu. Ayrıca kalenin tüm dış bağlantısı kesilmiş durumdaydı.

Tiryaki Hasan Paşa, çatışmadan önce sadece tüfek ile atış yaptırmıştır. Haçlı Ordusu'nun komutanı Arşidük II. Ferdinand, Osmanlı ordusunun topu olmadığını varsayarak saldırıya geçmiştir. Osmanlı, bu saldırı karşısında bütün toplarını ateşleyerek Haçlı Ordusu'na çok büyük kayıplar verdirmiştir.

Bunun üstüne Haçlı Ordusu, daha sert bir şekilde saldırmıştır. Saldırılara karşı bir süre direnen Tiryaki Hasan Paşa, düşmanın psikolojisini bozmaya çalışarak geri çekilmeye zorlamıştır. Bunun için kalenin dışında ölen askerlerinin cebine gerçek dışı bilgiler içeren mektuplar koymuştur. Bu mektuplarda genel olarak "kalede uzun bir süre daha dayanabilecek erzağın ve cephanenin bulunduğu ve destek güçlerin Belgrad yakınında olduğuna" dair bilgiler bulunmaktaydı.

Kuşatmanın ikinci ayına girildiğinde kaledeki cephanenin büyük bir kısmı azalmıştı. Kalan erzak ise ihtiyacı karşılayacak miktarda değildi. Kış mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte kalenin savunması imkansız görünüyordu. Bunun üzerine Tiryaki Hasan Paşa gece baskını (huruç hücumu) yapmaya karar vermişti.

Kuşatmanın 73. gecesi (18 Kasım 1601), Tiryaki Hasan Paşa ve kurmayları Haçlılara bir gece baskını düzenlemiştir. Padişahtan beklenen yardımın geldiğini sanan Arşidük II. Ferdinand çok sayıdaki adamı ve muhafızları ile birlikte geri çekilmiştir. Haçlı ordusu geride;

• 47 büyük top,
• 14.000 tüfek,
• 60.000 çadır,
• 15.000 kazma kürek

ve çokça erzağın yanısıra II. Ferdinand'ın altın tahtını ve karargâh olarak kullandığı çadırını da geride bırakmıştır. Kuşatma Osmanlı'nın zaferi ile sonuçlanmıştır.^[4]

Kaynakça

1. Austria in conflict with the Porte, The German Political Broadsheet, 1600-1700: Vol. I, 1600-1615, Ed. John Roger Paas, (MZ-Verlagsdruckerei GmbH, 1985), 51. 3 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: "Archduke Ferdinand of Austria led an imperial army of 35,000 back to Nagykanizsa and laid siege to the fortress"
2. Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye tarihi Cilt III, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991 p 38-40
3. Austria in conflict with the Porte, The German Political Broadsheet, 1600-1700: Vol. I, 1600-1615, ed. John Roger Paas, (MZ-Verlagsdruckerei GmbH, 1985), 51. 10 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
4. "Kanije Savunması" (PDF). Milli Savunma Bakanlığı elektronik arşivi. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022.

Bibliyografya

• H. Ziya Ersever, (1986), Kanije savunması ve Tiryaki Hasan Paşa, Ankara: Genelkurmay Basımevi,
• Namık Kemal, (1993), Kanije, İstanbul: Sebil Yayınevi, 1993, ISBN 975-7480-39-8.
• Kemal Erkan, (2008)Tiryaki Hasan Paşa ve Kanije Müdafaası İstanbul: Çamlıca Basım Yayın ISBN 9944-905-44-2. (Aslı: Târîh-i Tîr Hasan Paşa, Millet Kütüphanesi, Nr.: 187)
• M. Halistin Kukul, Kanije Destanı,, Türkiye Diyanet Vakfı, ISBN 975-389-082-6.
• Ali Osman Atak Kanije Zaferi, Damla Yayınevi, ISBN 978-975-381-320-4.
• Osmanlılar Albümü 2. Kitap, Akit
• Ufuk Seyar Tulpar Kanije Savunması, Cinius Yayınları, 2017 ISBN 6052960516