Remove ads
Birinci yüzyılda yaşamış Yahudi tarihçi Flavius Josephus’un MS 93-94 tarihlerinde yazdığı Yahudilerin Eski Eserleri eserinin günümüzde mevcut nüshalarında İsa’dan iki yerde, Yahya’dan ise bir yerde bahsedilmektedir.[1][2]
Yahudilerin Eski Eserleri’nde İsa’dan ilk defa ve net bir şekilde bahsedildiği 18. Kitap'ta İsa'nın Mesih ve bilge bir öğretmen olduğu ve Pontius Pilatus tarafından çarmıha gerildiği dile getirilir. Eserin İsa'dan bahseden bu kısmına kısaca Testimonium Flavianum (Flavius'un Tanıklığı) denilmektedir.[1][3][4] Hemen hemen bütün uzmanlar Testimonium Flavianum’un bugünkü bilinen hâliyle, Josephus tarafından kaleme alınmadığını, sahte olduğunu kabul etmektedirler. Bununla birlikte birçok uzman Testimonium Flavianum’un aslen sahte olmayan, Josephus tarafından kaleme alınmış bir çekirdek metne dayandığı ve bu çekirdek metinde İsa’nın yaşadığından (tarihsel bir kişi olduğundan) ve Pilatus tarafından infaz edildiğinden bahsedildiği ve bu sahte olmayan metne daha sonra Hristiyan kâtipler tarafından ilâvede bulunulduğu kanaatine sahiptir.[3][4][5][6][7][8][9][10] Bununla birlikte, Hristiyan kâtiplerin metni ne kadar değiştirdiği günümüzde bilinmemektedir.[11][12]
Uzmanların çoğu Yahudilerin Eski Eserleri’nde İsa’nın ikinci kez zikredildiği metnin sahte olmadığı konusunda hemfikirdir. Bu ikinci referansta İsa, (20. Kitap, 9. Bölüm) "adı Yakup olan ve Mesih de denilen İsa’nın kardeşi" şeklinde geçmektedir.[13] Bu parça, Testimonium’dan daha sahih kabul edilmektedir.[1][14][15][16][17][18]
Günümüz uzmanlarının çoğu, 18. Kitap’ta 5. Bölüm’de bahsi geçen, Vaftizci Yahya’nın hapsedilişi ve ölümü kısmının da Josephus tarafından kaleme alındığı ve Hristiyanlar tarafından kaleme alınmış bir ilâve olmadığı konusunda aynı görüştedirler.[19][20][21] Josephus’un anlattığı Yahya’nın ölümü ile Yeni Ahit’te Yahya’nın ölümüne dair yazanlar arasında birkaç fark bulunmaktadır.[19][22] Uzmanların görüşü genellikle bu farklılıkların, Yahya ile ilgili yazanların Hristiyanlar tarafından yapılmış bir ek olmayıp, Josephus’a ait metin olduğu yönündedir, zira eğer metin Hristiyan katipler tarafından yapılmış bir ek olsaydı, Yeni Ahit’te Yahya hakkında anlatılanlarla birebir uyumlu yapmaya çalışmış olacaklarına, halbuki iki metin arasında farklılık olduğuna dikkat çekilmektedir.[19][22][23] Kimi uzmanlar, İsa’nın ve Yahya’nın, Josephus’un geç dönem eserlerinde yer almasının sebeplerini gerekçelendirmişlerdir.[24]
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads