Birinci yüzyılda yaşamış Yahudi tarihçi Flavius Josephus’un MS 93-94 tarihlerinde yazdığı Yahudilerin Eski Eserleri eserinin günümüzde mevcut nüshalarında İsa’dan iki yerde, Yahya’dan ise bir yerde bahsedilmektedir.[1][2]
Yahudilerin Eski Eserleri’nde İsa’dan ilk defa ve net bir şekilde bahsedildiği 18. Kitap'ta İsa'nın Mesih ve bilge bir öğretmen olduğu ve Pontius Pilatus tarafından çarmıha gerildiği dile getirilir. Eserin İsa'dan bahseden bu kısmına kısaca Testimonium Flavianum (Flavius'un Tanıklığı) denilmektedir.[1][3][4] Hemen hemen bütün uzmanlar Testimonium Flavianum’un bugünkü bilinen hâliyle, Josephus tarafından kaleme alınmadığını, sahte olduğunu kabul etmektedirler. Bununla birlikte birçok uzman Testimonium Flavianum’un aslen sahte olmayan, Josephus tarafından kaleme alınmış bir çekirdek metne dayandığı ve bu çekirdek metinde İsa’nın yaşadığından (tarihsel bir kişi olduğundan) ve Pilatus tarafından infaz edildiğinden bahsedildiği ve bu sahte olmayan metne daha sonra Hristiyan kâtipler tarafından ilâvede bulunulduğu kanaatine sahiptir.[3][4][5][6][7][8][9][10] Bununla birlikte, Hristiyan kâtiplerin metni ne kadar değiştirdiği günümüzde bilinmemektedir.[11][12]
Uzmanların çoğu Yahudilerin Eski Eserleri’nde İsa’nın ikinci kez zikredildiği metnin sahte olmadığı konusunda hemfikirdir. Bu ikinci referansta İsa, (20. Kitap, 9. Bölüm) "adı Yakup olan ve Mesih de denilen İsa’nın kardeşi" şeklinde geçmektedir.[13] Bu parça, Testimonium’dan daha sahih kabul edilmektedir.[1][14][15][16][17][18]
Günümüz uzmanlarının çoğu, 18. Kitap’ta 5. Bölüm’de bahsi geçen, Vaftizci Yahya’nın hapsedilişi ve ölümü kısmının da Josephus tarafından kaleme alındığı ve Hristiyanlar tarafından kaleme alınmış bir ilâve olmadığı konusunda aynı görüştedirler.[19][20][21] Josephus’un anlattığı Yahya’nın ölümü ile Yeni Ahit’te Yahya’nın ölümüne dair yazanlar arasında birkaç fark bulunmaktadır.[19][22] Uzmanların görüşü genellikle bu farklılıkların, Yahya ile ilgili yazanların Hristiyanlar tarafından yapılmış bir ek olmayıp, Josephus’a ait metin olduğu yönündedir, zira eğer metin Hristiyan katipler tarafından yapılmış bir ek olsaydı, Yeni Ahit’te Yahya hakkında anlatılanlarla birebir uyumlu yapmaya çalışmış olacaklarına, halbuki iki metin arasında farklılık olduğuna dikkat çekilmektedir.[19][22][23] Kimi uzmanlar, İsa’nın ve Yahya’nın, Josephus’un geç dönem eserlerinde yer almasının sebeplerini gerekçelendirmişlerdir.[24]
- Özel
Ehrman, Bart D. (10 Mart 2019). "Do Any Ancient Jewish Sources Mention Jesus?". The Bart Ehrman Blog. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022. Birçok uzmanın düşündüğü gibi, eğer bu Josephus'un yazdığı bir metinse, bu metin İsa'nın bilge bir kişi ve öğretmen olduğunu ve insanları şaşkına çeviren işler yapıp hem Yahudiler hem de Yunanlar arasında takipçiler edindiği anlamına gelmektedir; bu metin ayrıca İsa'nın Yahudi liderler tarafından Pilatus huzurunda suçlanıp çarmıha gerilerek infaz edildiğini ve bu olaydan sonra da yine kendilerini ona adamış takipçilerinin var olmaya devam ettiğini göstermektedir (bkz. Yahudilerin Eski Eserleri 18.3.3)
Cohen, Shaye J. D. (2011). "Josephus". Levine, Amy-Jill; Brettler, Marc Zvi (Ed.). The Jewish Annotated New Testament. s. 576. ISBN 9780195297706. Günümüz uzmanlarının birçoğu Josephus'un bu metni, elimizde olan, günümüzdeki hâliyle yazmadığında hemfikirdir... Uzmanlar, kitabın bu parçasının orijinalinin nasıl yeniden inşa edileceği konusunda birbirinden farklı fikirler sunmuşlardır.
Feldman & Hata 1987, s. 55-57 Louis H. Feldman, Josephus'un eserinde Yakup hakkındaki kısmın hemen hemen bütün uzmanlar tarafından sahih olarak kabul edildiğini dile getirmektedir.
- Genel
- Bauckham, Richard (1999). "For What Offense Was James Put to Death?". Chilton, Bruce; Evans, Craig A. (Ed.). James the Just and Christian Origins. Brill. ss. 199-232. ISBN 9789004115507. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Bromiley, Geoffrey W. (1982). International Standard Bible Encyclopedia: E–J. ISBN 0802837824.
- Dunn, James (2003). Jesus Remembered. ISBN 0802839312.
- Eddy, Paul; Boyd, Gregory (2007). The Jesus Legend: A Case for the Historical Reliability of the Synoptic Jesus Tradition. ISBN 9780801031144.
- Evans, Craig A. (2006). "Josephus on John the Baptist". Levine, Amy-Jill (Ed.). The Historical Jesus in Context. Princeton University Press. ISBN 9780691009926.
- Evans, Craig A. (2001). Jesus and His Contemporaries: Comparative Studies. ISBN 0391041185.
- Feldman, Louis H.; Hata, Gōhei, (Ed.) (1987). Josephus, Judaism and Christianity. Brill. ISBN 0814318312. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Feldman, Louis H. (1984). "Flavius Josephus Revisited: The Man, His Writings and His Significance". Temporini, Hildegard; Haase, Wolfgang (Ed.). Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, Part 2. ss. 763-862. ISBN 311009522X.
- Flavius Josephus; Maier, Paul L. (1995). Josephus, the Essential Works: A Condensation of Jewish Antiquities and the Jewish War. Kregel Academic. ISBN 9780825432606.
- Johnson, Luke Timothy (2005). The Letter of James: A New Translation with Introduction and Commentary. Yale University Press.
- Köstenberger, Andreas J.; Kellum, L. Scott; Quarles, Charles L. (2009). The Cradle, the Cross, and the Crown: An Introduction to the New Testament. ISBN 9780805443653.
- Maier, Paul L. (2007). Eusebius: The Church History. ISBN 9780825433078.
- Painter, John (2005). Just James: The Brother of Jesus in History and Tradition. ISBN 0567041913.
- Schneemelcher, Wilhelm; Wilson, Robert McLachlan (2003). New Testament Apocrypha: Gospels and Related Writings. James Clarke & Co. Ltd. ISBN 066422721X.
- Schreckenberg, Heinz; Schubert, Kurt (1992a). Jewish Traditions in Early Christian Literature. 2. ISBN 9023226534.
- Van Voorst, Robert E. (2003). "Josephus". Houlden, James Leslie (Ed.). Jesus in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia. 1. ISBN 1576078566.
- Van Voorst, Robert E. (2000). Jesus Outside the New Testament: An Introduction to the Ancient Evidence. Wm. B. Eerdmans Publishing Co. ISBN 0802843689.
- Wansbrough, Henry (2004). Jesus and the Oral Gospel Tradition. ISBN 0567040909.
- White, Cynthia (2010). The Emergence of Christianity: Classical Traditions in Contemporary Perspective. ISBN 9780800697471.
