Loading AI tools
Amerikalı gazeteci ve yazar (1899 – 1961) Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Ernest Miller Hemingway (/ˈɜːrnɪst ˈhɛmɪŋweɪ/; 21 Temmuz 1899 - 2 Temmuz 1961), Amerikalı romancı, kısa öykü yazarı ve gazeteciydi. Daha sonraki 20. yüzyıl yazarlarını önemli ölçüde etkileyen ekonomik ve abartısız üslubuyla tanınan yazar, maceracı yaşam tarzı, açık sözlü ve dobra imajıyla sıklıkla romantize edilir. Hemingway'in eserlerinin çoğu, yedi roman, altı kısa öykü koleksiyonu ve iki kurgu dışı eser de dahil olmak üzere 1920'lerin ortaları ile 1950'lerin ortaları arasında yayınlandı. Yazıları, Amerikan edebiyatının klasikleri haline geldi; 1954 Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü, üç romanı, dört kısa öykü koleksiyonu ve üç kurgusal olmayan eseri ölümünden sonra yayımlandı.
Hemingway, Oak Park, Illinois'de büyüdü. Liseden sonra, Kızıl Haç'a yazılmadan önce The Kansas City Star'da altı ay yavru muhabir olarak çalıştı. Birinci Dünya Savaşı'nda İtalya Cephesi'nde ambulans şoförü olarak görev yaptı ve 1918'de ağır yaralandı. Savaş deneyimleri 1929'da yazdığı Silahlara Veda adlı romanının temelini oluşturdu. Dört eşinden ilki olan Hadley Richardson ile 1921 yılında evlendi. Paris'e taşındılar ve burada Toronto Star gazetesinde dış muhabir olarak çalıştı. 1920'lerin "Kayıp Kuşak" gurbetçi topluluğunun modernist yazar ve sanatçılarının etkisi altında kaldı. İlk romanı Güneş de Doğar, 1926 yılında yayımlandı.
1927'de Hemingway, Richardson'dan boşandı ve aynı yıl içinde Pauline Pfeiffer ile evlendi. Gazeteci olarak çalıştığı ve 1940 tarihli romanı Çanlar Kimin İçin Çalıyor'un temelini oluşturan İspanya İç Savaşı'ndan döndükten sonra boşandılar. Martha Gellhorn, 1940 yılında üçüncü eşi oldu. İkinci Dünya Savaşı sırasında Londra'da Mary Welsh ile tanıştıktan sonra Gellhorn ile ayrıldılar. Hemingway, Normandiya çıkarması ve Paris'in kurtuluşunda gazeteci olarak Müttefik birlikleriyle birlikte bulundu. 1930'larda Key West, Florida'da, 1940'larda ve 1950'lerde ise Küba'da sürekli ikamet etti. 1954 yılında Afrika'ya yaptığı bir gezide, art arda geçirdiği iki uçak kazasında ciddi şekilde yaralandı ve hayatının geri kalanının büyük bir bölümünde ağrı ve sağlık sorunları yaşadı. 1959 yılında Ketchum, Idaho'da bir ev satın aldı ve 1961 yılının ortalarında burada intihar ederek öldü.
Ernest Miller Hemingway, 21 Temmuz 1899'da Chicago'nun batısındaki zengin bir banliyö olan Oak Park, Illinois'de doktor Clarence Edmonds Hemingway ve müzisyen Grace Hall Hemingway'in çocuğu olarak dünyaya geldi.[1] Ailesi iyi eğitimli ve muhafazakâr bir toplum olan Oak Park'ta saygın bir yere sahipti.[2] Clarence ve Grace Hemingway 1896'da evlendiklerinde, altı çocuklarından ikincisi olan ilk oğullarına adını verdikleri Grace'in babası Ernest Miller Hall ile birlikte yaşıyorlardı.[3] Ablası Marcelline, 1898'de ondan önce dünyaya geldi ve küçük kardeşleri arasında 1902'de Ursula, 1904'te Madelaine, 1911'de Carol ve 1915'te Leicester vardı. Grace, Viktorya döneminin çocuk giysilerini cinsiyete göre ayırmama geleneğini izledi. Aralarında sadece bir yıl olan Ernest ve Marcelline birbirlerine çok benziyorlardı. Grace onların ikiz gibi görünmesini istiyordu, bu nedenle Ernest'in ilk üç yılında saçlarını uzun tuttu ve her iki çocuğa da benzer şekilde fırfırlı kadınsı kıyafetler giydirdi.[4]
Grace Hemingway tanınmış bir yerel müzisyendi[5] ve isteksiz oğluna çello çalmayı öğretti. Daha sonra müzik derslerinin, Çanlar Kimin İçin Çalıyor'un "kontrpuan yapısında" görüldüğü gibi, yazarlık tarzına katkıda bulunduğunu söyledi.[6] Bir yetişkin olarak Hemingway, benzer coşkulu enerjileri paylaşmalarına rağmen annesinden nefret ettiğini itiraf etti.[5] Babası ona ahşap işçiliğini, ailenin yazları Petoskey, Michigan yakınlarındaki Walloon Gölü'nde bulunan Windemere'de geçirdiği ve Ernest'in Kuzey Michigan'ın ormanlarında ve göllerinde avlanmayı, balık tutmayı ve kamp yapmayı öğrendiği dönemde öğretti. Bu erken deneyimler ona yaşam boyu sürecek bir açık hava macerası ve uzak ya da izole bölgelerde yaşama tutkusu aşıladı.[7]
Hemingway 1913-1917 yılları arasında Oak Park'taki Oak Park and River Forest Lisesi'ne gitti ve burada boks, atletizm, su topu ve futbol dallarında yarıştı. İki yıl boyunca kız kardeşi Marcelline ile birlikte okul orkestrasında çaldı ve İngilizce derslerinden iyi notlar aldı.[5] Lisedeki son iki yılında okul gazetesi ve yıllığının editörlüğünü yaptı, popüler spor yazarlarının dilini taklit etti ve bu sırada Ring Lardner Jr. takma adını kullandı.[8] Liseyi bitirdikten sonra The Kansas City Star'da çaylak muhabir olarak çalışmaya başladı.[8] Orada sadece altı ay kalmasına rağmen, Star'ın stil kılavuzunda yer alan "Kısa cümleler kullanın. Kısa ilk paragraflar kullanın. Güçlü bir İngilizce kullanın. Olumlu olun, olumsuz değil" ifadeleri onun düzyazısının temeli oldu.[9]
Hemingway savaşa gitmek istedi ve ABD Ordusu'na yazılmaya çalıştı ancak gözleri iyi görmediği için kabul edilmedi.[10] Bunun yerine Aralık 1917'de Kızıl Haç'ın askere alma çalışmalarına gönüllü olarak katıldı ve İtalya'daki Amerikan Kızıl Haç Motor Birliği'nde ambulans şoförü olmak için imza attı.[11] Mayıs 1918'de New York'tan yola çıktı ve şehir Alman topçularının bombardımanı altındayken Paris'e vardı.[12] Haziran ayında İtalya Cephesi'ne ulaştı. Milano'daki ilk gününde, kadın işçilerin parçalanmış cesetlerini kurtaranlara katılmak üzere bir mühimmat fabrikasının patladığı yere gönderildi. Bu olayı, 1932 yılında yazdığı kurgusal olmayan kitabı Öğleden Sonra Ölüm'de şöyle anlattı: "Ölülerin tamamını iyice aradıktan sonra parçaları topladığımızı hatırlıyorum."[13] Birkaç gün sonra Fossalta di Piave'de görevlendirildi.[13]
8 Temmuz'da, kantinden cephedeki askerlere çikolata ve sigara götürdükten hemen sonra, grup havan topu ateşi altında kaldı. Hemingway ağır yaralandı.[13] Yaralarına rağmen İtalyan askerlerinin güvenli bir yere ulaşmasına yardımcı oldu ve bu nedenle İtalyan Savaş Liyakat Haçı Croce al Merito di Guerra ile ödüllendirildi.[14] O sırada henüz 18 yaşındaydı. Hemingway daha sonra bu olay hakkında şunları söyledi: "Bir çocuk olarak savaşa gittiğinizde büyük bir ölümsüzlük yanılsaması yaşarsınız. Diğer insanlar öldürülür, siz değil... Sonra ilk kez ağır yaralandığınızda bu yanılsamayı kaybedersiniz ve bunun sizin de başınıza gelebileceğini bilirsiniz."[15] Her iki bacağından da ciddi şarapnel yaraları aldı, bir dağıtım merkezinde acil bir ameliyat geçirdi ve iyileşmek üzere Milano'daki Kızıl Haç hastanesine nakledilmeden önce sahra hastanesinde beş gün geçirdi.[16] Hastanede altı ay geçirdi ve burada "Chink" Dorman-Smith ile tanıştı. İkili on yıllarca sürecek güçlü bir dostluk kurdu.[17]
Hemingway, iyileşme sürecinde kendisinden yedi yaş büyük bir Kızıl Haç hemşiresi olan Agnes von Kurowsky'ye aşık oldu. Hemingway, Ocak 1919'da Amerika Birleşik Devletleri'ne döndüğünde, Agnes'in birkaç ay içinde kendisine katılacağını ve ikisinin evleneceğini düşünüyordu. Bunun yerine, Mart ayında ondan bir İtalyan subayla nişanlandığı haberini içeren bir mektup aldı. Biyografi yazarı Jeffrey Meyers, Agnes'in reddinin genç adamı harap ettiğini ve yaraladığını; Hemingway'in gelecekteki ilişkilerinde, eşinin kendisini terk etmesinden önce onu terk etme yolunu izlediğini yazdı.[18] 1919'da eve dönüşü zor bir yeniden uyum süreciydi. Yirmi yaşından önce savaştan, evde işsiz yaşamakla ve iyileşme ihtiyacıyla çelişen bir olgunluk kazandı.[18] Reynolds'un açıkladığı gibi, "Hemingway kanlı dizini gördüğünde ne düşündüğünü ailesine tam olarak anlatamadı." Onlara "başka bir ülkede, bacağının çıkıp çıkmayacağını İngilizce olarak söyleyemeyen cerrahların yanında" ne kadar korktuğunu anlatamadı.[19]
Eylül ayında, lise arkadaşlarıyla birlikte Michigan'ın Yukarı Yarımadası'nın taşrasına bir balık tutma ve kamp gezisine çıktı.[15] Bu gezi, yarı otobiyografik karakter Nick Adams'ın savaştan döndükten sonra yalnızlık bulmak için taşraya gittiği "Big Two-Hearted River" adlı kısa öyküsüne ilham kaynağı oldu.[20] Bir aile dostu Hemingway'e Toronto'da bir iş teklif etti ve yapacak başka bir şeyi olmadığı için kabul etti. O yılın sonlarında Toronto Star Weekly'de serbest yazar ve kadrolu yazar olarak çalışmaya başladı. Bir sonraki Haziran'da Michigan'a döndü ve Eylül 1920'de arkadaşlarıyla yaşamak üzere Chicago'ya taşındı, bir yandan da Toronto Star için hikâyeler yazmaya devam etti.[21] Chicago'da aylık Cooperative Commonwealth dergisinde yardımcı editör olarak çalıştı ve burada romancı Sherwood Anderson ile tanıştı.[21]
Oda arkadaşının kız kardeşi aracılığıyla Hadley Richardson'la tanıştı. Daha sonra, "Onun evleneceğim kız olduğunu biliyordum," dedi.[22] Kızıl saçlı, "yetiştirme içgüdüsüne" sahip Hadley, Hemingway'den sekiz yaş büyüktü. Aradaki yaş farkına rağmen, muhtemelen aşırı korumacı annesi yüzünden, kendi yaşındaki genç bir kadın için normalden daha az olgun görünüyordu.[23] The Hemingway Women kitabının yazarı Bernice Kert, Hadley'nin Agnes'i "çağrıştırdığını", ancak Agnes'in Hadley'nin çocuksuluğundan yoksun olduğunu iddia eder. Hemingway ve Hadley birkaç ay mektuplaştıktan sonra evlenmeye ve Avrupa'ya seyahat etmeye karar verdiler. Roma'yı ziyaret etmek istiyorlardı ama Sherwood Anderson onları Paris'e gitmeye ikna etti ve genç çift için tanışma mektupları yazdı.[24] Çift, 3 Eylül 1921'de evlendi; iki ay sonra Hemingway, Toronto Star'da dış muhabir olarak işe başladı ve çift Paris'e gitti. Hemingway'in Hadley ile evliliği hakkında Meyers şöyle diyor: "Hadley ile Hemingway, Agnes ile umduğu her şeyi elde etti: güzel bir kadının aşkı, rahat bir gelir, Avrupa'da bir hayat."[25]
Anderson, Paris'i ucuz olduğu ve "dünyanın en ilginç insanlarının" yaşadığı yer olduğu için önerdi. Hemingway orada Gertrude Stein, James Joyce ve Ezra Pound gibi "genç bir yazara kariyer basamaklarını tırmanmasında yardımcı olabilecek" yazarlarla tanışacaktı.[24] Hemingway "uzun boylu, yakışıklı, kaslı, geniş omuzlu, kahverengi gözlü, pembe yanaklı, kare çeneli, yumuşak sesli bir genç adamdı."[26] Hadley ile birlikte Latin Mahallesi'ndeki 74 rue du Cardinal Lemoine'de küçük bir apartman dairesinde yaşıyor ve iş için yakınlarda bir oda kiralıyordu. Paris'te modernizmin kalesi olan Stein,[27] Hemingway'in akıl hocası ve oğlu Jack'in vaftiz annesi oldu;[28] onu "Kayıp Kuşak" olarak adlandırdığı Montparnasse Mahallesi'nin gurbetçi sanatçı ve yazarlarıyla tanıştırdı.[29] Stein'ın salonunun müdavimlerinden olan Hemingway, Pablo Picasso, Joan Miró ve Juan Gris gibi etkili ressamlarla tanıştı.[30] Sonunda Stein'ın etkisinden uzaklaştı ve ilişkileri on yıllara yayılan edebi bir kavgaya dönüştü.[31]
1922'de Sylvia Beach'in Shakespeare and Company adlı kitapçı dükkânında tesadüfen tanıştıklarında Pound, Hemingway'den 14 yaş büyüktü. 1923'te İtalya'yı ziyaret ettiler ve 1924'te aynı sokakta yaşamaya başladılar.[26] İkili güçlü bir dostluk kurdu; Pound, Hemingway'de genç bir yeteneği fark etti ve teşvik etti.[30] T. S. Eliot'ın Çorak Ülke'sinin editörlüğünü yeni bitirmiş olan Pound, Hemingway'i İrlandalı yazar James Joyce ile tanıştırdı[26] ve Hemingway onunla sık sık "alkolik çılgınlıklar" yaptı.[32]
Hemingway, Paris'teki ilk 20 ayında Toronto Star gazetesi için 88 öykü kaleme aldı.[33] İzmir'in yakılmasına tanıklık ettiği Türk-Yunan Savaşı'nı haber yaptı ve "İspanya'da Orkinos Balıkçılığı" ve "Tüm Avrupa'da Alabalık Avcılığı: En İyisi İspanya'da, Sonra Almanya'da" gibi gezi yazıları yazdı.[34] Hadley, Aralık 1922'de Cenevre'de kendisine katılmak üzere seyahat ederken, Lyon Garı tren istasyonunda el yazmalarıyla dolu bir bavulu kaybettiğinde neredeyse tüm kurgu ve kısa öyküleri kayboldu.
Hemingway, Amerikan edebiyatına kendine özel tarzıyla damga vurdu; kendisinden sonra gelen yazarlar, bu tarzı örnek aldılar veya bundan kaçındılar.[35] Güneş de Doğar adlı kitabının yayımlanmasıyla ün kazanan Hemingway, takip edilmesi gereken bir üslup oluşturarak Birinci Dünya Savaşı sonrası kuşağın sözcüsü haline geldi.[36] Kitapları 1933'te Berlin'de "modern dekadansın bir anıtı" olarak yakıldı ve ailesi tarafından "pislik" olarak reddedildi.[37] İkinci Dünya Savaşı sırasında J. D. Salinger, Hemingway'den etkilendiğini kabul etti ve onunla tanışıp mektuplaştı. Hemingway'e yazdığı bir mektupta Salinger, görüşmelerinin "kendisine tüm savaş boyunca tek umutlu dakikalarını verdiğini" iddia etti ve şakayla karışık "kendisini Hemingway Fan Kulüpleri'nin ulusal başkanı ilan etti".[38]
Mary Hemingway, 1965 yılında Hemingway Vakfı'nı kurdu ve 1970'lerde kocasının belgelerini John F. Kennedy Kütüphanesi'ne bağışladı. 1980'de bir grup Hemingway akademisyeni, bağışlanan belgeleri değerlendirmek üzere bir araya geldi ve daha sonra "Hemingway bursunu desteklemeye ve geliştirmeye kendini adamış" Hemingway Derneği'ni kurarak The Hemingway Review'u yayınladı.[39] Torunu Margaux Hemingway bir süper model ve oyuncuydu ve 1976 yapımı Lipstick filminde küçük kız kardeşi Mariel ile birlikte rol aldı.[40][41] Margaux'un ölümü daha sonra intihar olarak değerlendirildi.[42]
| Roman | |||||
| Eserin Başlığı | Özgün Başlık | Yazım Yılı | Basım Yılı | Türkçe Çeviri | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|
| Baharın Selleri | The Torrents of Spring | 1926 | 1926 |
✓ | — |
| Güneş de Doğar | The Sun Also Rises | 1926 | 1926 |
✓ | — |
| Silahlara Veda | A Farewell to Arms | 1929 | 1929 |
✓ | — |
| Sahip Olmak ve Olmamak | To Have and Have Not | 1937 | 1937 |
✓ | — |
| Çanlar Kimin İçin Çalıyor | For Whom the Bell Tolls | 1940 | 1940 |
✓ | — |
| Nehrin Karşısında ve Ağaçların Arasında | Across the River and Into the Trees | 1950 | 1950 |
✓ | — |
| Yaşlı Adam ve Deniz | The Old Man and the Sea | 1952 | 1952 |
✓ | — |
| Akıntıdaki Adalar | Islands in the Stream | — | 1970 |
✓ | Ölümünden sonra yayımlanmıştır. |
| Cennet Bahçesi | The Garden of Eden | — | 1986 |
✓ | Ölümünden sonra yayımlanmıştır. |
| İlk Işıkta Doğru | True at First Light | — | 1999 |
✓ | Ölümünden sonra yayımlanmıştır. |
| Kurgusal Olmayan | |||||
| Eserin Başlığı | Özgün Başlık | Yazım Yılı | Basım Yılı | Türkçe Çeviri | Notlar |
| Öğleden Sonra Ölüm | Death in the Afternoon | 1932 | 1932 |
— | |
| Afrika'nın Yeşil Tepeleri | Green Hills of Africa | 1935 | 1935 |
✓ | — |
| Hemingway, Vahşi Yıllar | Hemingway, The Wild Years | — | 1962 |
— | |
| Paris Bir Şenliktir | A Moveable Feast | — | 1964 |
✓ | — |
| Yazan: Ernest Hemingway | By-Line: Ernest Hemingway | — | 1967 |
Derleme | |
| Ernest Hemingway: Yavru Muhabiri | Ernest Hemingway: Cub Reporter | — | 1970 |
— | |
| Tehlikeli Yaz | The Dangerous Summer | — | 1985 |
✓ | — |
| Dateline: Toronto | Dateline: Toronto | — | 1985 |
Derleme | |
| Kilimanjaro Altında | Under Kilimanjaro | — | 2005 |
Ölümünden sonra yayımlanmıştır. | |
| Antolojiler | |||||
| Eserin Başlığı | Özgün Başlık | Yazım Yılı | Basım Yılı | Türkçe Çeviri | Notlar |
| Savaşta Erkekler: Tüm Zamanların En İyi Savaş Hikâyeleri | Men at War: The Best War Stories of All Time | 1942 | 1942 |
Derleme | |
| Hikayeler | |||||
| Eserin Başlığı | Özgün Başlık | Yazım Yılı | Basım Yılı | Türkçe Çeviri | Notlar |
| Üç Hikâye ve On Şiir | Three Stories and Ten Poems | 1923 | 1923 |
— | |
| Zamanımızda | In Our Time | 1924 | 1925 |
İlk yayınlanmasının ardından on dört ek kısa öykü ile yeniden yayınlandı | |
| Kadınsız Erkekler | Men Without Women | 1927 | 1927 |
✓ | — |
| Kazanana Ödül Yok | Winner Take Nothing | 1933 | 1933 |
✓ | — |
| Beşinci Kol ve İlk Kırk Dokuz Hikâye | The Fifth Column and the First Forty-Nine Stories | 1938 | 1938 |
✓ | Zamanımızda, Kadınsız Erkekler ve Kazanan Hiçbir Şey Almaz içerir |
| Kilimanjaro Karları ve Diğer Hikâyeler | The Snows of Kilimanjaro and Other Stories | 1961 | 1961 |
✓ | — |
| Beşinci Kol ve İspanyol İç Savaşının Dört Hikâyesi | The Fifth Column and Four Stories of the Spanish Civil War | — | 1969 |
✓ | — |
| Nick Adams Hikâyeleri | The Nick Adams Stories | — | 1972 |
✓ | — |
| 88 Şiir | 88 Poems | — | 1979 |
— | |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
