En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları

Pinyin

Standart Mandarin için Çince yazısında kullanılan romanizasyon sistemi Vikipedi'den, özgür ansiklopediden

Pinyin
Remove ads

Pinyin ya da Hanyu Pinyin (Çince: 汉语拼音 b / 漢語拼音 g, romanize: Hànyǔ Pīnyīn), Standart Mandarin Çincesinin her biri ayrı bir ideogram olan Çin karakterlerinden Latin harflerine aktarılmasında kullanılan standart romanizasyon sistemidir.[1][2] Bu sistem 1979 yılından itibaren Çin hükûmeti tarafından resmen benimsenmiştir. Pinyin sistemi, hem en yeni hem de Mandarince telaffuzu en yakın sunan romanizasyon yöntemidir. Artık eskimiş olan Wade-Giles sistemi geçmişte yaygın kullanılmasına karşın yavaş yavaş terkedilmektedir.

Thumb
23 baş harf (üstte) ve 24 final (altta) içeren Hanyu Pinyin hece tablosu
Remove ads

Farklı romanizasyon yöntemleri

Özetle
Bakış açısı

1959'da geliştirilen Pinyin'den başka birçok romanizasyon yöntemi daha vardır: Wade-Giles, Tongyong Pinyin, Postal System Pinyin vb. Bu da Çince isimlerin yazılışında karışıklıklara yol açar. Örneğin, Tayvan'ın başkenti Hanyu Pinyin ile Taibei (okunuşu Taybey) diye yazılsa da, yabancı dillerde eski Wade-Giles sistemine göre Taipei olarak yazılması alışkanlık haline gelmiştir.[3]

Türkçeden bir örnek de, Pekin'dir; Çince Beijing (北京, okunuşu: Beycinğ) kelimesi, Türkçeye ilk olarak Pekin olarak girmişti. Son zamanlarda Pinyin sisteminin kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte Pekin şeklindeki yazılışa da medyada sıkça rastlanmaktadır.[kaynak belirtilmeli]

Çeşitli Çince romanizasyon sistemlerinin karşılaştırması ve en yakın Türkçe karşılıkları şöyledir:

Daha fazla bilgi BPMF, Wade-Giles ...
Remove ads

Pinyinin telaffuzu

Daha fazla bilgi IPA, Türkçedeki karşılığı ...

Tonlar

Thumb
Tonlar arasındaki vurgu değişiklikleri

Pinyin sisteminde Standart Çince'de yer alan dört ton şöyle belirtilir:

  1. Birinci ton: (düz ya da yüksek ton) (ˉ)

    ā (ɑ̄) ē ī ō ū ǖ Ā Ē Ī Ō Ū Ǖ
  2. İkinci ton: (yükselen ton) (ˊ)

    á (ɑ́) é í ó ú ǘ Á É Í Ó Ú Ǘ
  3. Üçüncü ton: (düşük veya alçak ton) (ˇ)

    ǎ (ɑ̌) ě ǐ ǒ ǔ ǚ Ǎ Ě Ǐ Ǒ Ǔ Ǚ
  4. Dördüncü ton: (düşen ton): (ˋ)

    à (ɑ̀) è ì ò ù ǜ À È Ì Ò Ù Ǜ
  5. Beşinci ton (nötr ton): (Bu ton için herhangi bir işaret kullanılmaz)

    a (ɑ) e i o u ü A E I O U Ü

Bu tonlar genellikle Çince ders kitapları dışında pek kullanılmazlar. Ancak doğru telaffuz için gereklidirler.

Diğer Diller

Çincenin farklı varyantları için Pinyin benzeri sistemler geliştirilmiştir. Örneğin Guangdong eyaleti hükûmeti tarafından eyalette konuşulan diller için Guangdong romanizasyonu adı verilen bir sistem geliştirilmiştir.

Bunun dışında 1976'da alınan bir kararla, azınlık bölgelerindeki azınlık diliyle anılan yer isimlerinin de pinyindeki 26 harf ile yazılması kararlaştırılmıştır:

Daha fazla bilgi Geleneksel, Resmi (yerel ismin pinyini) ...
Remove ads

Kaynakça

Loading content...

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Loading content...
Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads