Hanbelî mezhebi veya Hanbelîlik (Arapça: اَلْمَذْهَبُ الْحَنَابَلَةُ), İslâm dininin Ehl-i Sünnet (fıkıh) mezheplerinden biri.[7] Hanbelilerin itikatta (inançta) mezhepleri ise Eş'ariliktir. İsmini kurucusu olan Ahmed bin Hanbel'den (780-855) alır. Hanbelilik mezhebinin, Suudi Arabistan başta olmak üzere, Kuveyt, Bahreyn gibi körfez ülkelerinde ve yer yer Irak'ta mensupları bulunmaktadır. Selefiyye ve Vehhâbîlik bu mezhebin alt kolları olarak ortaya çıkmıştır. Ehl-i Sünnet içerisinde en az takipçisi bulunan mezheptir.
 | Bu madde tümüyle ya da çoğunluğuyla tek kaynağa dayanıyor. (Ekim 2022) |
 Hanbeli mezhebi (koyu yeşil) | |
| Kurucu | |
|---|---|
| Ahmed bin Hanbel | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
 Suudi Arabistan | [1] |
 Kuveyt | [2] |
 Birleşik Arap Emirlikleri | [3] |
 Katar | [4] |
 Umman | [5] |
 Irak | [6] |
| Dinler | |
| İslam | |
| Kutsal kitaplar | |
| Kur'an-ı Kerim | |
Ahmed b. Hanbel'in kendi usulüne göre şer'i delillerden çıkardığı hükümlere ve gösterdiği yola Hanbelî Mezhebi denir. Ehl-i Sünnet itikadında olan Müslümanlardan amellerini, yani ibadet ve işlerini bu mezhebin hükümlerine uyarak yapanlara Hanbelî denir.
Hanbelî Mezhebi'nde Kur'an ve hadis kaynağı önde gelir. Kitap ve sünnette kesin bilgi yoksa karşıtı bulunmayan sahabî sözü ile doğrultusunda uygulanır. Karşıtlık varsa Kur'an ve sünnete en yakını tercih edilir. Daha kuvvetli bir delil yoksa vahiy, kıyasa tercih edilir. Kıyasa en son başvurulur. Hanbelî Mezhebi nakil ve rivayete ağırlık veren bir ekoldür.
Ahmed b. Hanbel, İslâm devletinin sınırlarının genişlemesi ve artık İslâmî kuralların saf hâliyle yeterli olmamasından dolayı gerekli yerlerde aklın kullanımını savunan Mu'tezilîlere karşı çıkmıştır. Ahmed b. Hanbel'e göre "Kur'an'da yazılanlar ya da hadisler dışında hiçbir şey yoktur." Her konunun çözümü için gerekli olan şeyler bu ikisinde vardır. Ahmed b. Hanbel'in; Me'mûn'un adamları tarafından sorguya çekildiğinde yalnız Kur'an'dan âyetler ve hadisler okuyarak cevap verdiği, onlardan anlam çıkarmaları reddettiği, kendisine deliller gösterilmek istendiğinde sustuğu, böylece bunu dinî itikad bakımından bir "bid'at" telakkî ederek karşı koyduğu bilinmektedir.
Ahmed b. Hanbel'in ölümünden sonra ağırlığı azalan mezhep, Abdülkādir-i Geylânî, Takıyyüddin İbn Teymiyye gibi İslâm âlimlerinin bu mezhepte ibadet yapmasıyla tekrar canlanmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
