Ayaksız iki yaşamlılar

Ayaksız iki yaşamlılar ya da Ayaksızlar (Gymnophiona), iki yaşamlılar sınıfından, Güney ve Orta Amerika'da, Afrika ve Güney Asya'da yaşayan, 10 familyada toplam 200 türü bulunan, yılansı ya da solucanımsı iki yaşamlı takımı. Yer altında ya da suda yaşarlar.

Ayaksız iki yaşamlılar
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Alt şube: Vertebrata Sınıf: Amphibia Alt sınıf: Lissamphibia Takım: Gymnophiona Müller, 1832
Familyalar
Metne bakınız

Morfoloji

Vücutları solucan biçiminde boyuna uzamış, üyeleri hatta omuz ve kalça kemerleri dahi olmayan amfibilerdir. Derileri bilezik şeklinde kıvrımlar ve bazen kemik pullar taşır. Kloakları arka alt kısımdadır. Kafataslarında dişli damaklara ve geriye doğru kıvrılmış dişlere sahiptir. Orta kulak ve kulak zarı yoktur. Gözleri körelmiştir. Bir çift dokunma organı bulunur. Kuyrukları körelmiş ya da kaybolmuştur.

Sistematik

2011 rakamlarına göre 200 türü bulunur ve bunlar 9 familyada toplanırken^[1] 2012 yılında 10. familya (Chikilidae) ortaya çıkarılmıştır:^[2][3]

• Rhinatrematidae - 2 cins, 11 tür; Güney Amerika
• Ichthyophiidae - 3 cins, 50 tür; Güney ve Güneydoğu Asya
• Scolecomorphidae - 2 cins, 6 tür; Afrika
• Herpelidae - 2 cins, 9 tür; Afrika
• Chikilidae - 1 cins, 3 tür; Hindistan
• Caeciliidae - 2 cins, 42 tür; Güney ve Orta Amerika
• Typhlonectidae - 5 cins, 13 tür; Güney Amerika
• Indotyphlidae - 7 cins, 21 tür; Seyşeller, Hindistan, Afrika
• Siphonopidae - 7 cins, 19 tür; Güney Amerika
• Dermophiidae - 4 cins, 13 tür; Afrika, Orta ve Güney Amerika