Girdap gökadası

Girdap Gökadası (ayrıca Messier 51a, M51a veya NGC 5194 olarak da bilinir), Av Köpekleri takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 23 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan etkileşim^[4] hâlindeki büyük tasarım^[5] çubuksuz sarmal gökadadır.

Girdap Gökadası
Girdap Gökadası (M51A/B veya NGC 5194/5) Kaynak: NASA/ESA.
Gözlem verisi (Dönem J2000)
Takımyıldız	Av Köpekleri[1]
Sağ açıklık (α)	13sa 29d 52.7s[2]
Dik açıklık (δ)	+47° 11′ 43″[2]
Galaksi sınıfı	SA(s)bc pec;HIISy2.5[2]
Görünür büyüklük (V)	9,0[2]
Yüzey parlaklığı (SB)	12,7
Görünür boyut (V)	11′.2 × 6′.9[2]
Özellikler
Grup veya küme	M51 Grubu
Kırmızıya kayma (z)	+1544 ± 10 ∙ 10-6[2]
Helyo dikey hız (${\displaystyle v_{r}}$)	+463 ± 3 km/s
Mesafe	23 ± 4 MIy (7.1 ± 1.2 Mpc)[3]
Keşif
Charles Messier (13 Ekim 1773)
Katalog belirtmeleri
M 51 • NGC 5194 • UGC 8493 • PGC 47404 • CGCG 246-008 • MCG +8-25-12 • IRAS 13277+4727 • 2MASX J13295269+4711429 • Arp 85 • VV 403 • GC 3572/3574 • H I 186 • h 1622/1623 • KPG 379 • Bode 25
Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Gökyüzünün en ünlü sarmal gökadalarından biridir. Bu gökada ve ona eşlik eden NGC 5195, amatör gözlemciler tarafından iyi bir dürbünle kolayca gözlemlenebilir.^[6] Girdap Gökadası, özellikle sarmal kollar ve etkileşen gökada yapılarının daha iyi anlaşılabilmesi için çalışan profesyonel gök bilimciler için oldukça popülerdir.

Keşif

Girdap gökadası, Charles Messier tarafından 13 Ekim 1773 tarihinde keşfedildi. Etkileşim hâlindeki gökada NGC 5195, 1781 yılında Pierre Méchain tarafından keşfedildi. 1845 yılında Girdap Gökadası'nı ilk defa sarmal gökada olarak tanımlayan İrlanda'da Birr şatosunda inşa ettiği 72 inç'lik teleskobuyla Lord Rosse olmuştur. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve NGC 5195 ile birlikte Arp 85 olarak "eşlikçileri büyük ve yüksek yüzey parlaklığına sahip sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dâhil edilmiştir.^[7] Gökada çifti için M51 tanımlaması yapılabilir ancak bireysel olarak tanımlanmak istenirse NGC 5194 için M51A, NGC 5195 için M51B kullanılır.

2005 yılında görünür parlaklığı 14 olan (SN 2005cs) süpernovası gözlemlenmiştir.^[8][9]

Yoldaş gökada

On yıl öncesine kadar NGC 5195'in gerçekten eşlik eden bir gökada mı yoksa uzaktan geçen bir gökada mı olduğu kesinlik kazanmamıştı. Radyo gök bilimi ile elde edilen M51 Radyo fotoğrafları, kesin bir etkileşim gerçeğini göstermiştir.

Gökada grubu bilgisi

Girdap gökadası, M51 Grubu'nun en parlak gökadasıdır. Bu ufak grup, M63 (Ayçiçeği gökadası), NGC 5023 ve NGC 5229'u da içerir.^{[10][11][12][13]} M51 Grubu'nun M101 Grubu ve NGC 5866 Grubu ile birlikte büyük bir küme oluşturduğu da düşünülmektedir.^[14]

Ayrıca bakınız

• NGC 5195 — NGC 5194'e eşlik eden gökada
• NGC 5457 — diğer büyük sarmal gökada

Kaynakça

1. R. W. Sinnott, editor (1988). The Complete New General Catalogue and Index Catalogue of Nebulae and Star Clusters by J. L. E. Dreyer. Sky Publishing Corporation and Cambridge University Press. ISBN 0-933-34651-4.KB1 bakım: Fazladan yazı: yazar listesi (link)
2. "NASA/IPAC Extragalactic Database". NGC 5194 için sonuçlar. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2006.
3. Takáts, K.; Vinkó, J. (2006). "Distance estimate and progenitor characteristics of SN 2005cs in M51". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, Online Early. Cilt 372. s. 1735. doi:10.1111/j.1365-2966.2006.10974.x.KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
4. H. Arp (1966). "Atlas of Peculiar Galaxies". Astrophysical Journal Supplement. Cilt 14. ss. 1-20. doi:10.1086/190147. 20 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2009.
5. D. M. Elmegreen, B. G. Elmegreen (1987). "Arm classifications for spiral galaxies". Astrophysical Journal. Cilt 314. ss. 3-9. doi:10.1086/165034. 15 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2009.
6. Nemiroff, Robert (24 Temmuz 2000). "Astronomy Picture of the Day". nasa.gov. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2007.
7. Arp, Halton (1966). "Atlas of Peculiar Galaxies". Figure 1. 25 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2019.
8. MacRobert, Alan M. (24 Ağustos 2005). "Supernova in M51". Sky Tonight. Sky and Telescope. 23 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2006.
9. Bishop, David. "Supernova 2005cs in M51". supernovae.net. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2006.
10. R. B. Tully (1988). Nearby Galaxies Catalog. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-35299-1.
11. P. Fouque, E. Gourgoulhon, P. Chamaraux, G. Paturel (1992). "Groups of galaxies within 80 Mpc. II - The catalogue of groups and group members". Astronomy and Astrophysics Supplement. Cilt 93. ss. 211-233. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
12. A. Garcia (1993). "General study of group membership. II - Determination of nearby groups". Astronomy and Astrophysics Supplement. Cilt 100. ss. 47-90. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
13. G. Giuricin, C. Marinoni, L. Ceriani, A. Pisani (2000). "Nearby Optical Galaxies: Selection of the Sample and Identification of Groups". Astrophysical Journal. Cilt 543. ss. 178-194. doi:10.1086/317070. 21 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2009.KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
14. L. Ferrarese, H. C. Ford, J. Huchra, R. C. Kennicutt Jr., J. R. Mould, S. Sakai, W. L. Freedman, P. B. Stetson, B. F. Madore, B. K. Gibson, J. A. Graham, S. M. Hughes, G. D. Illingworth, D. D. Kelson, L. Macri, K. Sebo, N. A. Silbermann (2000). "A Database of Cepheid Distance Moduli and Tip of the Red Giant Branch, Globular Cluster Luminosity Function, Planetary Nebula Luminosity Function, and Surface Brightness Fluctuation Data Useful for Distance Determinations". Astrophysical Journal Supplement. Cilt 128. ss. 431-459. doi:10.1086/313391. 15 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2009.KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)

Dış bağlantılar

• SEDS: Spiral Galaxy M5120 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• NASA's APOD: The Whirlpool Galaxy in Dust and Stars (4/10/01) 20 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• NightSkyInfo.com - The Whirlpool Galaxy 20 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Whirlpool Galaxy at ESA/Hubble 24 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The Whirlpool Galaxy (Messier 51(a)/NGC 5194) 23 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• M51 The Whirlpool Galaxy
• WikiSky'da Girdap gökadası: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hidrojen α, X-Ray, Astrofoto, Gök Haritası

Messier Kataloğu

Bahar açısına göre önceki: M 63 | Bahar açısına göre sonraki: M 83
Katalog sırasına göre önceki: M 50 | Katalog sırasına göre sonraki: M 52

---

Bakmak istediğiniz cisminin resmini seçiniz

Messier nesneleri kataloğu

NGC cisimleri

Liste

---

NGC 5170 | NGC 5171 | NGC 5172 | NGC 5173 | NGC 5174 | NGC 5175 | NGC 5176 | NGC 5177 | NGC 5178 | NGC 5179 | NGC 5180 | NGC 5181 | NGC 5182 | NGC 5183 | NGC 5184 | NGC 5185 | NGC 5186 | NGC 5187 | NGC 5188 | NGC 5189 | NGC 5190 | NGC 5191 | NGC 5192 | NGC 5193 | NGC 5194 | NGC 5195 | NGC 5196 | NGC 5197 | NGC 5198 | NGC 5199 | NGC 5200 | NGC 5201 | NGC 5202 | NGC 5203 | NGC 5204 | NGC 5205 | NGC 5206 | NGC 5207 | NGC 5208 | NGC 5209 | NGC 5210 | NGC 5211 | NGC 5212 | NGC 5213 | NGC 5214 | NGC 5215 | NGC 5216 | NGC 5217 | NGC 5218 | NGC 5219