Gaziler, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
| Gaziler | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Gaziler Gaziler'in Erzurum 'daki konumu | |
Koordinatlar: 40.42153°K 42.34799°D | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Şenkaya |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus | 299 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25360 |
Tarihçe
Gaziler köyünün eski adı Bardusi veya Bardisi'dir. Gürcüce Bardisi’den (ბარდისი), “bardi” (ბარდი) kelimesinden türemiş olabilir.[4] Bu şekliyle bu yer adı çalılık anlamına gelir. Bununla birlikte bu yer adı farklı kaynaklarda Barduz,[5] Bardusi (ბარდუსი) ve Pertusi (პერტუსი)[6] biçiminde de yazılmıştır. Bu yer adının Gürcüce Pertusi'den değişime uğramış olabileceğine dair görüş de bulunmaktadır.[6] Bu yer adı Türkçeye Bardız şeklinde girmiştir. Nitekim 1694-1732 Osmanlı cebe defterinde ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Bardız (باردیز) olarak geçer.[7][8]
Eski bir bölge ve yerleşim yeri olan Bardız, erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü krallığı sınırları içinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar burayı 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bir süre bağımsız sancak olan Bardız, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde Oltu sancağının bir köyü ve nahiyesi idi. Bardız nahiyesine bağlı 34 köyden 22’si bu tarihte boşalmıştı. Nahiyenin nüfusu 196 haneden oluşuyordu ve bu tarihte 187 hane Hristiyan idi ve 9 hane Müslüman olmuştu. 1835 yılında Bardız köyü Oltu sancağında yer alıyordu ve köyde 226 hanede 1.412 kişi yaşıyordu.[9]
Bardız, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Rusların eline geçti. Rus idaresince 1886 yılında Bardus (Бардус) adıyla kaydedilmiş olan köy, Oltu Okrugu’nun Oltu kazasına (uçastok) bağlıydı. Nüfusu 404 kişiden oluşuyordu ve 392 kişi Rum, 14 kişi Oset olarak kaydedilmişti.[10]
Gaziler köyünde, girişteki bir taşta Gürcüce yazıtın bulunduğu Bardız Kalesi günümüzde büyük ölçüde sağlamdır. Büyük ölçüde yıkılmış olan haç planlı ve kubbeli Bardisi Kilisesi (Bardız Kilisesi), Bobisgeri Kilisesi’nin planı örnek alınarak inşa edilmiştir.[11]
Bardız, Sarıkamış harekatında önemli bir rol oynamış ve Enver Paşa 25 Aralık 1914’te IX. Kolordu’nun bir tümeni ile sonu felaketle bitecek Sarıkamış saldırısının son aşamasını Bardız’dan başlatmıştır.[12]
Eski bir bucak merkezidir. 1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm belde ve köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[13]
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 151 km, Şenkaya ilçe merkezine 36 km uzaklıktadır.[14] Mahalle, Şenkaya'nın güneyinde olup, 25.10 numaralı Şenkaya-Horasan il yolu üzerindedir.[15]
Nüfus
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
