Kamçı (biyoloji)

Kamçı ya da Flagellum (çoğulu Flagella), ince, uzun ve iplik benzeri organeller olup hücrelerin yüzeyinden çıkar, hareket ve beslenmede kullanılır. Aynı zamanda akıcı madde ve tanecik nakline yararlar.

Kamçı
Tanımlayıcılar
JSTOR	flagella
Microsoft Academic	2908694740 115811362, 2908694740
MeSH	D005407
FMA	67472

Bakteriyel flagaella'nın değik yerleşim örnekleri. A-Monotrichous; B-Lophotrichous; C-Amphitrichous; D-Peritrichous;

Kamçı, pek çok tek hücreli organizmanın ve bazı çok hücreli organizmanın, etrafta hareket edebilmesini sağlayan bir organeldir. Kamçıların üç farklı üst alem için üç farklı yapısı bulunabilir. Bakteriyel kamçılar; vida gibi hareket edebilen helezon telciklerdir. Archeae (eski bakteri) kamçıları, bakteriyel kamçılara benzer gibi gözükseler de pek çok detayları göz önünde tutulduğunda bu iki kamçı türü birbirinden farklıdır; ve birbirleriyle homolog organel olmadıkları kabul edilir (yani görevleri birbirine benzese bile, kökenleri ve ortaya çıkış biçimleri farklıdır). Ökaryot kamçılar da (hayvan, bitki ve protist hücrelerin sahip olduğu), kompleks yapıya sahip, koruma amaçlı olarak ileri-geri kamçılama yeteneğine sahip organellerdir. Bazen bunların diğer kamçılardan farkını vurgulamak için sil adı da verilir.

Bakteriyel kamçının yapısını, proteinden oluşmuş olan flagellin oluşturur ve yaklaşık olarak 20 nanometre kalınlığındaki içi boş bir tüp halindedir. Sarmaldır ve hücre zarının dışında, "kanca" adı verilen eğik bir kısmı bulunur; bu kanca sayesinde sarmalını hücreden dışarı herhangi bir noktaya yönlendirebilir.

Ayrıca bakınız

• Siller
• Yalancı ayaklar