Elizabeth Garrett Anderson
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Elizabeth Garrett Anderson (9 Haziran 1836 – 17 Aralık 1917), İngiliz hekim ve kadın hakları savunucusu. İngiltere'nin hekim ve kadın hakları savunucusu olan ilk kadını. Kadınlarla çalışan ilk hastanenin kurucu ortağı, İngiliz tıbbı okulunun birinci dekanı, Fransa'da tıbbın ilk kadın doktoru, İngiltere'deki bir okul yönetim kuruluna seçilen ilk kadın ve İngiltere'nin ilk kadın belediye başkanı ve hakimi olan Aldeburgh belediye başkanı.
.jpg)
Elizabeth Garrett 9 Haziran 1836'da Londra'nın Whitechapel ilinde Leiston, Suffolklu olan Newson Garret'in ve eşi Louisa Nee Dunnell'ın 11 çocuğunun ikincisi olarak dünyaya geldi. Garret'in ataları 17. yüzyılın başlarından beri Doğu Suffolk'ta demir işçileri olarak çalışmaktaydılar. Ailenin en küçük çocuğu olan Newson ailesinin girişimci ruhuna rağmen akademik eğilimli değildi. Okulu bitirdikten sonra, Leiston kasabasından küçük bir iş teklifi aldı ve para kazanmak için Londra'dan ayrıldı. Leiston'da kardeşinin kayınbiraderi olan Suffolk kökenli bir hanın kızına, Louisa Dunnell'a, aşık oldu. Evlendiklerinden sonra, çift Whitechapel'daki ticaret caddesinde bir tüccar dükkanında yaşamaya gittiler. Çiftin 3 çocukları oldu: Louie, Elizabeth, 6 aylıkken ölen Dunnell Newson. Küçük oğlunun yasını tutarken, o dönemde Londra'nın bir şehrinde iki kız çocuğu yetiştirmek hiç de kolay olmadı. Elizabeth 3 yaşındayken, ailesi 142 Long Acre'ye taşındılar, 2 yıl orada kaldılar ve 1 çocukları daha oldu. Babası kendini yukarıya taşımayı başardı ve sadece daha büyük bir tüccar dükkanının sahibi olmadı aynı zamanda bir kuyumcu dükkanına sahip oldu. Garret'in dedesi, Richard Garrett ve Oğulları mühendislik şirketinin sahibi 1937'de öldü. Şirketi Elizabeth'in amcası, ailenin en büyük oğluna bıraktı. Sermayesi olmamasına rağmen, Newson daha 29 yaşındayken 1841'de başarıyı yakaladı ve ailesiyle Suffolk'a taşındı. Ve orada Snape'te arpa ve kömür ticaretine atıldı. Arpa mayalama deposu olan Snape Malting'i kurdu. Garrettlar 1852'ye kadar Aldeburgh'da kilisenin karşısında olan bir Gürcü evinde yaşadı. Newson'un malt ticareti işi gelişti ve beş çocukları daha oldu: Edmund (1840), Alice (1842), kadınların oy hakkı için çalışan bir anayasal kampanyada lider olan Millicent (1847), Sam (1850), Josephine (1853) ve George (1854). 1850'ye gelindiğinde Newson zengin bir iş adamıydı ve Aldeburgh'un arkasındaki bir tepede bulunan bir konak olan Alde House'u inşa edebildi. “Sanayi devriminin yan ürünü”, Garrett “mükemmel bir ekonomik öncü” atmosferiyle gelişti. Garrett çocuklarını Viktorya zamanı İngiltere'sinin profesyonel sınıflarında başarılı olmaları üzerine yetiştirdi. Garrett yerel siyasetle ilgilenmeye teşvik edildi ve o tarihteki uygulamaların aksine, yakındaki tuz bataklıkları, plajı ve küçük liman Slaughden'le birlikte, tekne yapımcılarının tersanelerini ve yelken yapımcılarının çatı katlarıyla birlikte kasabayı keşfetme fırsatı verildi.
Aldeburgh'da okul yoktu bu yüzden Garret annesinden 3 temel şeyi; okumayı, yazmayı ve matematiği öğrendi. 10 yaşına geldiğine, Miss Edgeworth adındaki fakir bir mürebbiye hanımefendi, Garrett ve kardeşlerinin eğitimi için işe alındı. Sabahları okula gidildi, öğleden sonra yürüyüşler düzenlendi. Edgeworth aileyle yemek yerken kızlar eğitime aralıksız devam ettiler. Mürebbiye geceleri perdeli bir bölmede kızların yatak odalarında uyurdu. Garrett mürebbiyeyi küçümsedi ve sınıfta onu zekasıyla alt etmeye çalıştı. Garrett 13 yaşında ve ablası 15 yaşındayken özel bir okul olan Blackheath, Londra'daki Kızlar Yatılı Okulu'na gönderildi. Okul Şair Robert Browning'in üvey teyzeleri tarafından işletiliyordu. Orada İngiliz, Fransız, İtalyan ve Alman edebiyatı öğretildi. Daha sonraki hayatında, okulunda okuma sevgisinin artmasına yardımcı olmalarına rağmen hep oradaki öğretmenlerinin aptallıklarını hatırladı. Okulu hakkındaki baş şikayeti fen ve matematik eksikliğiydi. Okuma konuları Tennyson, Wordworth, Milton, Coleridge, Trollope, Thackeray ve George Eliottu. Elizabeth ve ablası “banyocu Garretlar” olarak bilinirlerdi çünkü babaları haftada bir sıcak banyo yapmalarına izin verilmesi için diretmişti. Bununla birlikte, orada ömür boyu arkadaşlıkları sürecek kızlarla arkadaş oldular. 1851'de okulu bitirdiklerinde, unutulmaz bir anı olan Londra'daki Büyük Sergi ve Hyde Park’a ziyaretle sonuçlanan kısa bir yurtdışı gezisine gönderildiler. Bu resmi eğitimden sonra, Garrett önündeki 9 yılını ev işlerine yönelerek geçirdi ve ancak sabahları Latin ve matematik çalışmaya ve okuma yapmaya devam etti. Kız kardeşi Millicent Garret’ın “Genel Şeyler Üzerinde Konuşmak” üzere haftalık dersini hatırladı. Ondan daha küçük kardeşleriyle bir araya geldiğinde, politika, Macaulay'ın İngiltere Tarihini ve şimdiki Garibaldi meseleleri üzerine tartıştı. 1854'te 18 yaşındayken, Garrett ve kız kardeşi Gateshead'deki okul arkadaşları Jane ve Anne Crow'un yanına uzun bir ziyaret gerçekleştirdiler. Orada Cambridge'deki Girton kolejinin gelecekteki kurucusu ve feminist Emily Davies ile tanıştı. Davies ile ömür boyu süren bir arkadaşlık ve sırdaşlık yaptılar ve Garrett'ın kariyerindeki önemli kararlarda daima tavsiyeler verdi. Garrett 1858'de yayınlanan İngiliz Kadını Dergisinde Birleşik Devletlerin 1849'da ilk kadın doktoru olan Elizabeth Blackwell'i okudu. Blackwell 1859'da Londra'yı ziyaret ettiğinde, Garrett başkente seyahat etti. O zamana kadar, kız kardeşi evlenmişti ve Londra'da yaşıyordu. Garrett Blackwell'in “Kadınlar için Bir Meslek: Tıp” dersleri düzenleyen Kadın İstihdamını Destekleme Derneğine katıldı ve Garrett ve doktor arasında özel bir toplantı yapıldı. 1860'larda Alde House'u ziyaret ettiği bir akşamda şöminenin yanında otururlarken, Garrett ve Davies kadın haklarının sınırlarını geliştirmek için bir kariyer seçtiler. Garrett kadınlara tıp mesleğini gösterdi ve Davies kadınlara bir üniversite eğitimi kapılarını aralarken, 13 yaşındaki Millicent'e politika ve oy hakkı verildi. İlk önce, Newson kızının doktor olmak gibi radikal fikrine karşı çıktı ama sonra bu görüşünden caydı ve kızına maddi olarak da manevi olarak da bütün gücüyle destekledi.
Harley Caddesi'ndeki önde gelen doktorlara başarısız bir ziyaretinden sonra, Garrett Ağustos 1860'ta Middlesex hastanesinde ilk 6 ayını bir hemşire olarak geçirmeye karar verdi. İyi bir hemşire olduğunu kanıtlama yolundayken, tedavi kliniğine katılmasına izin verildi daha sonra ilk ameliyatına izin verildi. Hastanenin tıp fakültesine kayıt olmayı başaramamasına rağmen, hastanenin eczanesinde hemşire olarak çalışmalarına devam ederken Latince, Yunanca ve tıbbi malzeme derslerine katılmasına izin verildi. Haftanın 3 akşamı, anatomi ve fizyolojiyi çalışmak için bir öğretmen buldu. Sonunda anatomi odasına ve kimya derslerine girmesine izin verildi. Garrett 1861'de erkek öğrenciler arasında hoş karşılanmayan bir durumdaydı ve okul yönetimi tarafından desteklenmesine rağmen kabulüne karşı çıkan erkek öğrenci grupları arasında istenmeyen bir hale gelmişti. Middlesex hastanesinden ayrılmak zorunda kaldı ama kimya ve tıbbi malzeme derslerinden bir onur belgesi almıştı. Garrett Oxford, Cambridge, Glasgow, Edinburgh, St Andrews ve Cerrahların Kraliyet koleji olmak üzere birçok tıp fakültesine başvurdu ve giriş izni reddedildi. Bu mücadelede daha az bilinen ona eşlik eden kişi doktor Sophia Jex-Blakedi. Her ikisi de 19. yüzyılın sonlarına doğru medikal figürler kabul edilirken, Garrett Eczanecilerin Saygıdeğer Kurumuna kabul edilen bir kaçamak yolu ile yan kapı yoluyla kimlik bilgilerini elde edebildi. Anatomi ve fizyoloji derslerinde özel olarak sertifika almış olan Eczaneciler Kurumuna 1862 yılında kabul edildi ve onun sözleşmesi gereği cinsiyetinden dolayı dışlanmadı. St Andrews Üniversitesi, Edinburgh Kraliyet Doğumevi ve Londra Hastanesi Tıp Fakültesi'nden bazıları da dahil olmak üzere çeşitli profesörlerle özel olarak çalışarak hak kazanmak için savaşa devam etti. 1865'te sonunda sınavını kazandı ve İngiltere'deki Eczaneci Kurumundan tıp için lisans aldı ve bu hakkı kazanan ilk kadın olmayı başardı. (daha önce doktor James Barry bu hakkı kazanmıştı fakat kadın olarak doğup yetişkinlik hayatını erkek olarak devam ettirdi.) O zamanda, 7 kişiden 3 ü sınavı geçti ve en yüksek notu Garrett aldı. Eczaneciler Kurumu diğer kadınların lisans almasını engellemek için düzenlemeleri değiştirdi. Jex-Blake aynı yolu izleyemedi çünkü yeni kural, eğitim almış kadınların muayene geçerliliğine izin vermedi. 1876'ya kadar böyleydi daha sonra yeni Tıbbi Yasa yani İngiliz makamları cinsiyet ayrımcılığına bakılmaksızın her cinsiyetin lisansını kabul edeceği yasasını bildirdi ve yürürlüğe girdi.
Garrett'ın Eczaneler Kurumundan lisansı olan bir kadın olmasına rağmen, hiçbir hastanede tıbbi görev almadı. 1865'in sonlarına doğru, Londra 20 Upper Berkeley Caddesi'nde uygulamasını açtı. İlk başta, hastalar çok azdı ama uygulama gittikçe büyüdü. Uygulamadan 6 ay sonra, fakir kadınların kendi cinsiyetlerinin nitelikli uygulayıcılarından tıbbi yardım almalarını sağlayacak ayakta tedavi bakımevini açmayı istedi. 1865 yılında Britanya'da hem zenginleri hem fakirleri etkileyen kolera salgını ortaya çıktı ve panik halindeki insanlar kadın doktorlar hakkındaki önyargılarını unuttular. 1866 yılında kolera yüzünden ilk ölüm meydana geldi ve o tarihten sonra Garrett St Mary'nin Kadın ve Çocuk bakımevini açtı. İlk yılında 3.000 yeni hasta oraya yöneldi ve 9.300 hastada ayakta tedavi için geldi. Sorbonne üniversitesindeki tıp fakültesi dekanının tıp fakültesi öğrencisi kabul ettiğini duyan Garrett(Paris tıp öğrencisi kadınları destekleyen yerlerden biriydi.) tıp diplomasını alabilmek için Fransızca eğitimi aldı. Aynı yıl Londra Okul Kuruluna(kadınlara yeni açılan bir ofis) seçildi. Garrett adaylar arasında en yüksek oyu aldı. Üstelik o yıl Doğu Londra Çocuk hastanesinin ziyaret doktorlarından biri olarak İngiltere'de tıbbi görevlendirme için atanan ilk kadın oldu. Bu iki pozisyonunda özel çalışmalarına, uygulamalarına ve bakımevindeki annelik rolüne zıt olduğunu düşündü. 1873'te bu görevden istifa etti. 1872'de bakımevi kadınlar ve çocuklar için bir hastane oldu. Jinekolojik koşullar için Londra'nın dört bir yanından gelen kadınları tedavi etmek için hastane 1874'te Marylebone Caddesi'ndeki yeni binaya taşındı. Garrett bu arada kadınlarla ilgili erkek tıbbi görüşleri için tartışmaya girdi. 1874'te Henry Maudsley'in Eğitimde Cinsellik ve Zihin Üzerine yazdığı makalede, kadınlara yönelik eğitiminin aşırı zorlamaya neden olduğunu ve böylece bazen “sinir ve hatta zihinsel bozukluklara” neden olarak üreme kapasitelerini düşürdüğünü savunuyordu. Garrett'ın savunduğu argüman, kadınlar için gerçek tehlikenin eğitim olmadığını ve temiz hava ve egzersizin ateşin yanında roman okumaktan daha tercih edilebilir olduğunu söylüyordu. Aynı yıl, Londra Kadın Tıp Fakültesini Sophie Jex-Blake ile kurdu ve İngiltere'deki tek eğitim hastanesi olan kadınlara kurslar sunmak için öğretim görevlisi oldu. Kariyerinin geri kalanında 1883'ten 1902'ye kadar orada görev yaptı. Bu okul daha sonra Ücretsiz Tıp Fakültesi diye adlandırıldı. Daha sonra Londra üniversitesi tıp okulunun bir parçası oldu.
1873'te İngiliz Tıbbi Derneğine üye oldu ve derneğin kadın kabulüne karşı oy kullanması yüzünden 19 yıl üye olan tek kadın olarak kaldı. "Garrett benzersiz bir şekilde şimdiye kadar tüm erkeklerle girebildiği birkaç örnekten biri daha sonradan onu takip etmeyi isteyebilecek herhangi bir kadını dışlamak için resmen hareket eden bir sağlık kurumu "olarak tanımladı. 1847’de Garrett Anderson İngiliz Tıbbi Derneğinin Doğu Anglikan şubesinin başkanlığına seçildi.
Garrett Anderson, Kadınlar için yeni hastanenin gelişiminde ve (1874'ten itibaren) dekanlık yaptığı Londra Kadınlar Tıp Okulunun kurulmasında istikrarlı bir şekilde çalıştı. Her iki kurum güzelce ve uygun bir şekilde yerleşmişti ve donatılmıştı, Yeni Kadın Hastanesinde (Euston yolunda) çoğu yıldır hekim kadınlar çalışıyordu ve okullar 200 öğrencinin üstünde ve öğrenciler 1877’de kadınlar için açılmış Londra üniversitesinden diploma almak için hazırlanıyorlardı. 9 ekim 1908’de Garrett, Aldebourg’un belediye başkanı seçildi. Aynı zamanda İngiltere’nin de ilk kadın belediye başkanıdır. Babası 1889 yılında belediye başkanıydı. 1917’de öldü ve Aldebourgh ‘da rahip Peter ve rahip Paul kilisesi bahçesinde gömüldü.
Garret Anderson da kadınların seçme ve seçilme hakları hareketinde(deviniminde) etkin bir rol aldı. 1866'da Garrett Anderson ve Davies, kadınlarında oy kullanması için 1,500'den fazla dilekçe sundular. O yıl, Garrett Anderson ilk İngiliz Kadın Hakları Komitesine katıldı. Kız kardeşi Millicent Garrett Fawcett kadar aktif değildi, buna rağmen Garret Anderson, 1889'da Ulusal Kadın Hakları Meclisi Merkez Komitesinin bir üyesi oldu. 1907’de, kocasının ölümünden sonra daha aktif hale geldi. Alderburg’un belediye başkanı olarak o 1911 yılında onun geri çekilmesine yol açan akımdaki militan faaliyetinin artmasından önce, seçme ve seçilme hakkı için konuşmalar yaptı. Onun ayrıca doktor olan kardeşi Louie onun oy kullanma hakkı faaliyetleri için, hapishanede zaman harcayarak daha aktif ve daha saldırgan oldu.
Elizabeth Garrett Anderson bir keresinde ‘bir doktor; mesleki ve özel hayat olmak üzere iki hayat sürer ve bu ikisi arasındaki sınırlar asla geçilemez’ dedi. onun ayrıca doktor olan kardeşi Louie, onun oy hakkı faaliyetleri için, hapishanede zaman harcayarak daha aktif ve daha saldırgan oldu. 1871'de amcası Arthur Anderson ile birlikte Orient Steamship şirketinin sahibi olan James George Skelton Anderson ile evlendi, fakat tıbbi çalışmalarını bırakmadı. Louie, Menajitisden ölen Margaret ve Alan isimli 3 çocuğu vardı. Ayrıca Louisa tıp ve kadın hakları savunucularının öncüsü oldu. 1902'de Aldeburgh'a emekli oldular, Elizabeth'in annesinin ölümünden sonra 1903'te Alde House'a taşındılar. Skelton 1907'de felç geçirerek öldü. Mutlu bir evliliğin keyfini çıkardı ve sonraki hayatında Alde House'a zaman ayırdı, bahçe işleri yapıyor ve geniş ailenin daha genç üyeleriyle birlikte seyahat ediyordu.
Kadınlar için yeni hastane, University College Hastanesinde Elizabeth Garret Anderson University College haline gelmek üzere yerini değiştirmeden önce, 2001 yılında Elizabet Garret Anderson ve Obstetric hastanesini biçimlendirmek için Obstetric hastanesiyle birleştirilip 1918 de Elizabet Garret Anderson Hastanesi olarak yeniden adlandırıldı.
Eski Elizabeth Garret Anderson Hastanesi yapıları kamu hizmet sendikası UNISON için yeni ulusal genel merkez içine dahil edildi. Restore edilen inşa içinde kalıcı bir kurulum seti olan Elizabeth Garrett Galerisi, Garrett Anderson'un hikâyesini, onun hastanesini ve kadınların 19. ve 20. yüzyıl sosyal tarihini daha geniş çerçevede tıp alanında eşitliği sağlama çabalarını, çeşitli medyalar kurmak için kullanır.
İslington, Londra'daki kızlar için bir orta okuldur sonra onun adı verilmiştir; Elizabeth Garrett Anderson Okulu. Elizabeth Garrett Anderson'un arşivleri London School of Economics'deki Kadın Kütüphanesinde tutulmaktadır. Elizabeth Garrett Anderson Hastanesi (eski adıyla Kadınlar için Yeni Hastane) arşivleri Londra Büyükşehir Arşivlerinde tutulmaktadır.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
