AI tools

Elektronik devre elemanları

elektronik devreyi meydana getiren ögeler Vikipedi'den, özgür ansiklopediden

Elektronik devre elemanları

Elektronik devre elemanları, elektrik devresinin çalışabilmesi için kullanılan yapısal parçalara denir. Aktif, pasif ve elektromekanik devre elemanları olarak üç gruba ayrılır.[1]

Thumb
Çeşitli elektronik devre elemanları ve devre elemanlarının boyunu karşılaştırmak için görsele eklenmiş bir cetvel.

Sınıflandırma

Özetle
Bakış açısı

Elektronik devre elemanları; pasif, aktif veya elektromekanik olarak sınıflandırılabilirler. Fizik kurallarına göre, kendi kendilerine enerji sağlayamayan bileşenler pasif bileşenler olarak kabul edilir. Bu sebeple pil bir enerji kaynağı olduğu için aktif bileşen olarak görülebilir.

Ancak devre analizi yapan elektronik mühendisleri pasiflik için daha sınırlayıcı bir tanım kullanır.

Aktif devre elemanları, çalışabilmeleri ve beklenen özelliklerini yerine getirebilmeleri için enerjiye (voltaja) ihtiyaç duyan devre elemanlarıdır. Tek başlarına kullanılsalar dahi (diyotlar gibi), verimli ve hesap edilebilir bir devre için pasif devre elemanlarına ihtiyaç duyarlar. Bu elemanlar, özel amaçlı elemanlardır. Kullanılacak devrenin özelliğine göre, aktif devre elemanlarının özellikleri ve türleri de değişmektedir.[2] Örneğin; devre elemanları, triyot vakum tüpleri (valfler) ve tünel diyotları gibi amplifikatör bileşenleri aktif bileşenler arasındadır.

Pasif devre elemanları, görevini yerine getirirken herhangi bir enerjiye (voltaja) ihtiyaç duymayan ve tek tip maddeden yapılan elemanlardır. Bu elemanlar, genel amaçlı elemanlardır. Hemen hemen her elektronik devrede bulunurlar. Bu nedenle, bu elemanların genel yönleriyle tanınmaları, amaca uygun olarak kullanılmaları bakımından yeterlidir.[2] Pasif devre elemanları; direnç, kondansatör, indüktör ve transformatör gibi iki uçlu bileşenleri içerir.

Elektromekanik devre elemanları, hareketli parçaları veya elektrik bağlantılarını kullanarak elektrik işlemleri yerine getirebilen elemanlardır. İki terminalden fazla olan pasif bileşenlerin çoğu, karşılıklılık teoremi gereği iki portlu parametreler şeklinde tanımlanabilir. Aktif bileşenler (iki taneden fazla uca sahip olanlar) ise tam aksine genellikle bu özelliğe sahip değillerdir.

Aktif devre elemanları

Özetle
Bakış açısı

Yarı iletkenler

Transistörler

Transistör küçük elektrik sinyalleri yükseltmek veya anahtarlamak amacıyla kullanabileceğimiz bir yarı-iletken devre elemanıdır. 3 veya daha fazla bacağı bulunan transistörün bacaklarından birisine uygulanan elektrik sinyali ile diğer bacakları arasındaki elektrik akımını kontrol edebiliriz.[3]

  • Alan Etkili Transistörler (FET)
    • MOSFET(metal oksit yarı iletken alan-etki transistörleri şimdiye kadar en çok üretilen elektronik bileşendir)[4][5]
      • PMOS[6]
      • MMOS[6]
      • CMOS (tamamlayıcı MOS)
      • Güç MOSFET
        • LDMOS (yanal dağınık MOSFET)
      • MuGFET (çok-kapılı alan-etkili transistör)
        • FinFET (fin alan etkili transistörler)[7]
      • TFT (ince tabakalı transistör)
    • FeFET (ferroelektrik alan etkili transistör)
    • CNTFET
    • JFET (birleşik alan etkili transistör)
      • SIT
    • MESFET (metal yarı iletken FET)
    • HEMT (yüksek elektron hareketliliği olan transistör)
  • Kompozit transistörler
    • BiCMOS (iki kutuplu CMOS)
    • IGBT (Yalıtımlı Kapı Bipolar Transistör)[8]
  • Diğer transistörler
  • Tristör
    • Silikon Kontrollü Doğrultucu (SCR)[10]
    • Triyak[11]
    • Tek Bağlantılı Transistör (UJT)[12]
    • Programlanabilen tek eklemli transistör (PUT) [13]
    • SITh (Statik indüksiyon tristör)[14]

Diyotlar

Diyot, akım için tek yönlü anahtar olarak hareket eden bir yarı iletken cihazdır. Akımın bir yönde kolayca akmasına olanak sağlar ancak zıt yönde akan akımı ciddi şekilde sınırlandırır.[15]

Entegre devreler

Programlanabilir cihazlar

Optoelektronik Cihazlar

Görüntü teknolojileri

Akım tabanlı:

Modası geçmiş:

Güç kaynakları

Pasif devre elemanları

Devreye güç kazandıramayan bileşenlere pasif aygıtlar denir. Bu cihazlar devredeki akım (enerji) akışını kontrol edemez ve çalışması için aktif cihazların yardımına ihtiyaç duyar. Pasif cihazlar için bazı örnekler dirençler, indüktörler ve kapasitörlerdir.[24]

Dirençler

Akımı, devreye uygulanan gerilim ile doğru orantılı olarak geçiren (Ohm kanunu) ya da direnen.

Kondansatör (Kapasitör)

Elemanlar

Elektrik devresi: Elektrik devresi, elektrik akımının içinden geçtiği bir şerit veya yoldur.[27]

Ampermetre: Bir elektrik devresinden geçen elektrik akımının şiddetini ölçen alettir. Devreye seri bağlanır.[28]

Voltmetre: Devrenin herhangi iki noktası arasındaki potansiyel farkını (gerilimi) ölçmek için kullanılan araçtır. Voltmetre, potansiyel farkı ölçülecek iki nokta arasına paralel bağlanır.[29]

Multimetre: Akım, voltaj (gerilim) ve direnç değerlerini ölçmeyi sağlayan alettir.[30] Avometre de denmektedir.

Üreteç: Elektrikli devrede kullanılan; pil, akümülatör, batarya, güç kaynağı gibi elektrik kaynaklarıdır.[31]

Direnç: Direnç; elektrik akımının akışına direnç gösteren, bu esnada Ohm kanununa göre uçları arasında gerilim düşümüne sebep olan devre elemanıdır.

Anahtar: Devreden geçen akımın kesilmesini veya açılmasını sağlayan devre elemanıdır.

Batarya (Pil): Devreye enerji sağlayan birimdir.[32]Karşılıklılık teoremi

Bağlantı Kablosu: Devredeki elemanlar arasındaki bağlantıyı sağlayan, iletken madenlerden (bakır, demir, gümüş, altın, vb.) yapılan teldir.[33]

Yarı iletkenli elektronik devre elemanları

Kaynakça

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.