Malvaceae Malvales takımına bağlı bir bitki familyasıdır.[3] Tek ya da çok yıllık otsular, çalılar ya da ağaçlardır. Büyük, parlak, huni şeklinde çiçekleri vardır. Ticari önemi olan iyi bilinen üyeleri arasında bamya, pamuk, kakao, roselle ve durian bulunur. Alcea (gülhatmi), Malva (ebegümeci) ve Tilia (ıhlamur) gibi tanıdık süs bitkileri içeren bazı cinsler de vardır. En fazla türe sahip olan cinsler arasında Hibiscus (434 tür), Pavonia (291 tür), Sida (275 tür), Ayenia (216 tür), Dombeya (197 tür) ve Sterculia (181 tür) bulunmaktadır.[4][5]
Malvaceae | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||
| |||||||||||
Sinonimler [2] | |||||||||||
|
Özellikler
Yapraklar alternat dizilişli, tam veya elsi loplu ve stipullüdür. Çiçekler yaprak koltuklarında tek veya kimoz çiçek durumludur. Çiçekler erdişi, nadiren tek eşeyli ve ışınsal simetrilidir. Genellikle epikaliks bulunur. Sepaller ve petaller 5, serbest veya kaidede birleşiktir. Stamenler çok sayıda ve filamentleri stilusu saran bir tüp şeklinde (kolumna) birleşmiştir. Pistil tek, ovaryum üst durumludur. Meyve pek çok merikarpa ayrılan bir şizokarp şeklinde, bakka, samara veya kapsuladır.
Otlar, çalılar veya ağaçlar olup dünyanın çok soğuk bölgeleri dışında yaygındır. Çiçekler hipogin, aktinomorfik, sepallerin aşağı kısmı oldukça bitişiktir. Petaller serbest olup çiçek tomurcuk halinde iken birbirleri üzerine kıvrırmış; çiçekler iki eşeyli, stamenler çok sayıda olup flamentleri dişi organın etrafında bir tüp teşkil edecek biçimde billeşmiş, bu tüp korallanın bazal kısmına hafifce bağlanmış, anterler tek odacıklıdır.
“Ebegümecigiller ailesi”, otsu bitkiler, çalılar, ağaçlar ve tropikal sarmaşıklardan oluşur vekutuplar hariç tüm dünyada yayılışı bulunur. “pamuk (çeşitli Gossypium L. türleri)”, “kakao (Theobroma cacao L.)”, “ıhlamur (Tilia L.) ve “bamya (Abelmoschus esculentus (L.) Moench)" bu ailenin tarımı yapılan tanınmış türleridir. Bazı türleri süs bitkisi olarak kullanılırken bazı türleri ise tarla yabancı otudur. Anadolu'da bazı ebegümeci türleri toplanarak ıspanak gibi yemeği yapılır.[6]
Taksonomi
Malvaceae familyasına bağlı cinsler:
- Abelmoschus - Medik.
- Abutilon - Mill.
- Adansonia - L.
- Aetoxylon - (Airy Shaw) Airy Shaw
- Alcea - L.
- Allosidastrum - (Hochr.) Krapov., Fryxell & D.M. Bates
- Allowissadula - D.M. Bates
- Althaea - L.
- Amyxa - Tiegh.
- Anisodontea - C. Presl
- Anoda - Cav.
- Apeiba - Aubl.
- Aquilaria - Lam.
- Argyrodendron - (Endl.) Klotzsch
- Ayenia - L.
- Bastardia - Kunth
- Bastardiopsis - (K. Schum.) Hassl.
- Batesimalva - Fryxell
- Berrya - Roxb.
- Billieturnera - Fryxell
- Bombax - L. – cottontree
- Brachychiton - Schott & Endl.
- Callirhoe - Nutt.
- Ceiba - Mill.
- Chiranthodendron - Cerv. ex Cav.
- Cienfuegosia - Cav.
- Clappertonia - Meisn.
- Cola - Schott & Endl.
- Columbia - Pers.
- Corchorus - L.
- Dombeya - Lam.
- Durio - Adans.
- Entelea - R. Br.
- Eremalche - Greene
- Fioria - Mattei
- Firmiana - Marsili
- Fremontodendron - Coville
- Fryxellia - D.M. Bates
- Gonystylus - Teijsm. & Binn.
- Gossypium - L.
- Grewia - L.
- Guazuma - Mill.
- Gyrinops - Gaertn.
- Helicteres - L.
- Heliocarpus - L.
- Herissantia - Medik.
- Heritiera - Aiton
- Hermannia - L.
- Hibiscadelphus - Rock
- Hibiscus - L.
- Hoheria - A. Cunn.
- Horsfordia - A. Gray
- Iliamna - Greene
- Kleinhovia - L.
- Kokia - Lewton
- Kosteletzkya - C. Presl
- Krapovickasia - Fryxell
- Lagunaria - (DC.) Rchb.
- Lavatera - L.
- Luehea - Willd.
- Malachra - L.
- Malacothamnus - Greene
- Malva - L.
- Malvastrum - A. Gray
- Malvaviscus - Fabr.
- Malvella - Jaub. & Spach
- Melochia - L.
- Meximalva - Fryxell
- Modiola - Moench
- Napaea - L.
- Ochroma - Sw.
- Pachira - Aubl.
- Pavonia - Cav.
- Pentapetes - L.
- Phymosia - Desv. ex Ham.
- Pimelea - Banks ex Gaertn.
- Pseudabutilon - R.E. Fr.
- Pseudobombax - Dugand
- Pterygota - Schott & Endl.
- Quararibea - Aubl.
- Rhynchosida - Fryxell
- Sida - L.
- Sidalcea - A. Gray
- Sidastrum - Baker f.
- Sphaeralcea - A. St.-Hil.
- Sterculia - L.
- Talipariti - Fryxell
- Theobroma - L.
- Thespesia - Sol. ex Corrêa
- Tilia - L.
- Trichospermum - Blume
- Triumfetta - L.
- Urena - L.
- Waltheria - L.
- Wissadula - Medik.
Konuyla ilgili yayınlar
- Baum, D. A.; W. S. Alverson; R. Nyffeler (1998). "A durian by any other name: taxonomy and nomenclature of the core Malvales". Harvard Papers in Botany. 3: 315-330.
- Baum, D. A.; Dewitt Smith, S.; Yen, A.; Alverson, W. S.; Nyffeler, R.; Whitlock, B. A.; Oldham, R. L. (2004). "Phylogenetic relationships of Malvatheca (Bombacoideae and Malvoideae; Malvaceae sensu lato) as inferred from plastid DNA sequences". American Journal of Botany. 91 (11): 1863-1871. doi:10.3732/ajb.91.11.1863 . PMID 21652333. 18 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2022.
- Bayer, C. (1999). "Support for an expanded family concept of Malvaceae within a recircumscribed order Malvales: a combined analysis of plastidatpB andrbcL DNA sequences". Botanical Journal of the Linnean Society. 129 (4): 267-303. doi:10.1006/bojl.1998.0226.
- Bayer, C. and K. Kubitzki 2003. Malvaceae, pp. 225–311. In K. Kubitzki (ed.), The Families and Genera of Vascular Plants, vol. 5, Malvales, Capparales and non-betalain Caryophyllales.
- Edlin, H. L. (1935). "A Critical Revision of Certain Taxonomic Groups of the Malvales Part Ii1". New Phytologist. 34 (2): 122-143. doi:10.1111/j.1469-8137.1935.tb06834.x .
- Judd, W. S.; Manchester, S. R. (1997). "Circumscription of Malvaceae (Malvales) as Determined by a Preliminary Cladistic Analysis of Morphological, Anatomical, Palynological, and Chemical Characters". Brittonia. 49 (3): 384-405. doi:10.2307/2807839. JSTOR 2807839.
- Maas, P. J. M. and L. Y. Th. Westra. 2005. Neotropical Plant Families (3rd edition).
- Perveen, A.; Grafström, E.; El-Ghazaly, G. (2004). "World Pollen and Spore Flora 23. Malvaceae Adams. P.p. Subfamilies: Grewioideae, Tilioideae, Brownlowioideae". Grana. 43 (3): 129. doi:10.1080/00173130410000730.
- Tate, J. A., J. F. Aguilar, S. J. Wagstaff, J. C. La Duke, T. A. Bodo Slotta and B. B. Simpson (2005). "Phylogenetic relationships within the tribe Malveae (Malvaceae, subfamily Malvoideae) as inferred from ITS sequence data" (PDF). American Journal of Botany. 92 (4): 584-602. doi:10.3732/ajb.92.4.584 . hdl:10261/24879. PMID 21652437. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Nisan 2022. (abstract online here 26 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).
- Alverson, William S.; Whitlock, Barbara A.; Nyffeler, Reto; Bayer, Clemens; Baum, David A. (1999). "Phylogeny of the core Malvales: evidence from ndhF sequence data". American Journal of Botany. 86 (10): 1474-1486. doi:10.2307/2656928 . JSTOR 2656928. PMID 10523287.
Dış bağlantılar
- Malvaceae.info: Malvaceae Gallery 31 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Topwalks.net: Malvaceae 3 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tree of Life.org: Core Malvales 13 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- HEAR.org — Malvaceae: plants of Hawaii — image gallery.
- GREIF Flora: Malvaceae of Mongolia 13 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Wikimedia Commons'ta Malvaceae ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Vikitür'de Malvaceae ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.