Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Delta Scorpii (Latinceden δ Scorpii, kısaltılmış Delta Sco, δ Sco), Akrep takımyıldızında yer alan ikili yıldızdır (sistemde üçüncü bir yıldızın varlığı tartışılmaktadır[4]). Birincil yıldıza Dschubba adı verilmiştir.[13][14] Dschubba, Akrep takımyıldızının en parlak yıldızı olan Antares'in çaprazında bulunan üç yıldızdan ortada olanıdır. Çıplak gözle görülebilen yıldız, Akrep'in en parlak 4. yıldızıdır. Güneşten 490 ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır.
Gözlem verisi Dönem J2000 Ekinoks J2000 | |
---|---|
Takımyıldız | Akrep |
Sağ açıklık | 16sa 00d 20,00528s[1] |
Dik açıklık | -22° 37′ 18,1431″[1] |
Görünür büyüklük (V) | 1,59 - 2,32[2] |
Özellikler | |
Tayfsal sınıf | B0.3 IV[3] + B1-3V[4] |
U−B renk ölçeği | -0,920[5] |
B−V renk ölçeği | -0,124[5] |
Değişen yıldız türü | γ Cas[6] |
Astrometri | |
Dikey hız (Rv) | -7[7] km/s |
Özdevinim (μ) | RA: -10,21[1] mys/y Dec.: -35,41[1] mys/y |
Iraklık açısı (π) | 6,64 ± 0,89 mys[1] |
Uzaklık | 136,0[4] pc |
Mutlak büyüklük (MV) | -3,8[8] |
Yörünge[4][9] | |
Süre (P) | 10,8092±0,0005 y |
Yarı büyük eksen (a) | 0,09874±0,00007" (13,5±0,1 AU) |
Dış merkezlik (e) | 0,936±0,003 |
Eğiklik (i) | 36±1° |
Yükseliş düğüm boylamı (Ω) | 174,0±2,5° |
Enberi dönemi (T) | 3 Temmuz 2011 |
Enberi açısı (ω) (ikincil) | -2,3±3,8° |
Yarı-genlik (K1) (birincil) | 23,9±0,8 km/s |
Ayrıntılar | |
δ Sco A | |
Kütle | 13[4] M☉ |
Yarıçap | 6,7[10] R☉ |
Aydınlatma gücü | 38.000[11] L☉ |
Yüzey kütle çekimi (log g) | 3,92[8] cgs |
Sıcaklık | 27.400[11] K |
Dönüş hızı (v sin i) | 180[3] km/s |
δ Sco B | |
Kütle | 8,2[4] M☉ |
Sıcaklık | 20-24.000[4] K |
Yaş | 9-10[4][11] Milyon yıl |
Katalog belirtmeleri | |
Veritabanı kaynakları | |
SIMBAD | veri |
Delta Scorpii, ekliptiğin 2,0 derece güneyinde yer alır. 0,2″ ile ayrılan[17] 2,4 ve 4,6 büyüklüğünde iki bileşenden oluşan ikili yıldızdır. 1981 yılında Voyager 2 tarafından görüldüğü haliyle Satürn'ün halkaları tarafından örtülmüş, yıldız ışığı görünüşte boş olan aralıklardan bile beklenmedik bir şekilde engellenmiş ve "ana halka sisteminde neredeyse hiç boş alan olmadığını" göstermiştir.[18]
Delta Scorpii A, bir Gama Cassiopeiae değişenidir. Bu tür yıldızlar, yıldızı çevreleyen madde nedeniyle birkaç yüzde bir kadir büyüklüğünde düzensiz yavaş parlaklık değişimleri gösterirler.
Haziran 2000'de Sebastian Otero tarafından Delta Scorpii'nin normalden 0,1 kadir daha parlak olduğu gözlemlendi. O zamandan beri parlaklığı değişti ve en az 1,6 kadir kadar yükselerek Akrep takımyıldızının bilinen görünümünü değiştirdi. Yükselmenin başlamasından sonra alınan spektrumlar yıldızın ekvator bölgesinden parlak gazlar saçtığını göstermiştir. Yoldaşı 2011 yılında yakınından geçti ve bu da yıldızın 5-15 Temmuz 2011 tarihleri arasında tekrar 1,65 kadir ile zirve yapmasına neden oldu.[4][19]
δ Scorpii (Latinceleştirilmiş haliyle Delta Scorpii), sistemin Bayer belirtmesidir. İki bileşen Delta Scorpii A ve B olarak adlandırılır.
Delta Scorpii'nin geleneksel adı, 'akrebin alnı' anlamına gelen Arapça جبهة العقرب jabhet al-aqrab ifadesinden türetilmiş Dschubba'dır. 2016 yılında Uluslararası Astronomi Birliği (International Astronomical Union - IAU), yıldızlar için özel isimleri kataloglamak ve standartlaştırmak amacıyla bir Yıldız İsimleri Çalışma Grubu (Working Group on Star Names - WGSN) oluşturdu.[20] WGSN, 21 Ağustos 2016'da δ Scorpii A için Dschubba adını onayladı ve şimdi bu ad IAU tarafından onaylanmış Yıldız İsimleri Listesi'nde yer almaktadır.[14]
Çincede Oda anlamına gelen 房宿 (Fáng Xiù) δ Scorpii; β1 Scorpii, β2 Scorpii, π Scorpii ve ρ Scorpii'den oluşan bir asterizmi ifade eder.[21] Sonuç olarak, δ Scorpii'nin Çince adı 房宿三 (Fáng Xiù sān), yani Odanın Üçüncü Yıldızı'dır.[22]
δ Scorpii bir zamanlar B0 IV sınıflandırması için spektroskopik standart olarak kullanılıyordu, fakat şimdi çok sıra dışı ve değişen bir yıldız olarak kabul ediliyor.[4]
Birincil yıldız olan δ Scorpii A, hızla dönen yıldızdan kopan bir malzeme diskiyle çevrili B sınıfı bir altdevdir. İkincil yıldız olan δ Scorpii B, 10,5 yılda bir oldukça uzun bir eliptik yörüngede döner ve normal bir B sınıfı ana kol yıldızı gibi görünmektedir. Delta Scorpii A'nın kendisinin de çok yakın bir spektroskopik ikili yıldız olduğu yönünde bildiriler bulunmasına rağmen, bu durum doğrulanmamıştır.[4]
δ Scorpii, Güneş'e en yakın bu türden kütleli yıldızların birlikte hareket ettiği bir grup olan Akrep-Erboğa OB birliğinin Üst Akrep alt grubunun özdevinim üyesidir.[8][11] Üst Akrep alt grubu, ortalama yaşı 11 milyon yıl olan ve ortalama 470 ışık yılı (145 parsek) mesafede bulunan binlerce genç yıldız içerir.[11]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.