Değişken denge kuramı

Değişken denge kuramı, Sewall Wright tarafından savunulan ve dört evrimsel faktörden her birinin adaptif evrim için önem taşıdığını ileri süren bir evrim görüşüdür. Değişken denge kuramı, popülasyon alt bölümlerin ve genetik sürüklenmenin uyumsal evrimdeki önemine vurgu yapar.

Tarihçe

Sewall Wright, modern evrimsel sentezin kurucularından biri olması ve doğal seçilimin türleri şekillendirmedeki gücünü takdir etmesine rağmen, İngiliz genetik bilimcisi Ronald Fisher'in iddiası olan ve doğal seçilim dışındaki evrimsel güçlerin adaptif evrim için çok az öneme sahip olduğu konusunda çekincelere sahipti. Nitekim başlangıçta, erken dönem araştırma yazılarında Wright, yararlı mutasyonların (adaptif mutasyon ile karıştırılmamalı) ortaya çıkış sıklığındaki frekansın önemini iyi değerlendirememişti.

Ancak Wright teorisini daha sonra tam olarak açıkladığında, mutasyonların çok az rol oynadığı varsayımının da doğru olmadığı ortaya çıktı. Muhtemelen Wright mutasyonların önemini azımsarken August Weismann'ın bazı ifadelerinden etkilenmişti. Deneylere dayalı araştırma verileri, fenotipteki adaptif değişimleri yakın geçmişte ortaya çıkan yeni alellerle ikişkilendirmektedir. Örneğin, Drosophila sirke sineğindeki pestisit direnci gibi. Buna karşılık, deneysel veriler adaptif zirvelerin oluşumlarında rekombinasyonların ve birlikte hareket eden sürüklenmenin öneminde yetersiz kaldığı için değişken denge kuramı empirik ve teoritik sebeplerden eleştirilere maruz kalmıştır.^[1]

Ayrıca bakınız

• Evrim
• Popülasyon genetiği

Tarihi figürler

• Sewall Wright
• Ronald Fisher
• G. G. Simpson

Günümüzdeki kişiler

• Niles Eldredge
• Stephen Jay Gould

İlişkili kavramlar

• Seçilim değeri yüzeyi
• Baskılama

Dört evrimsel faktör

• Gen akışı
• Mutasyon
• Genetik sürüklenme
• Doğal seçilim

İlişkili kuramlar

• Modern evrimsel sentez
• Sıçramalı evrim
• Kuantum evrimi