Buz güvercini

Buz güvercini (Lehçe: Lazurek, Almanca: Eistaube), uzun yıllar seçici üreme sonucunda geliştirilmiş süslü bir güvercin türüdür.^[1] Buz güvercinleri, diğer evcilleştirilmiş güvercin çeşitleriyle birlikte, kaya güvercininin (Columba livia) soyundan gelir.

Buz Güvercini

1846'da Charles Darwin'in renk desenlerini tespit etmek için buz güvercinini melezlediği bilinmektedir.^[2] Bu çalışma kendisinin yazdığı Türlerin Kökeni kitabından üç yıl önce yayınlanmıştır.

Paçasız, beyaz pullu (weißgeschuppt) bir Buz Güvercini.

Dış görünüş

Buz Güvercini, adını aldığı karakteristik açık buz mavisi rengiyle bilinen, güçlü yapılı, tarla güvercini tipinde ve yere yakın duruşlu süslü bir güvercin türüdür.^[3] Kafası uzunlamasına yuvarlak ve daima sorguçsuzdur (düz tepeli). Göz rengi, sahip olduğu kanat desenine göre koyu, turuncu-kırmızı veya sarıdan turuncu-kırmızıya kadar değişir; göz çerçevesi ise dar ve koyu gridir. Orta uzunluktaki ince, koyu renkli gagasının üzerindeki burun etleri (cere) beyaz pudralı bir görünüme sahiptir. Irkın, bacakları tamamen tüysüz (paçasız - glattfüßig) ve bacakları sık, zengin tüylerle kaplı (paçalı - belatscht) olmak üzere iki ana varyasyonu bulunur. Paçalı varyasyonda, zengin bacak tüyleri (paçalar) ve baldırlardan çıkan 'akbaba tüyleri' (Geierfedern) kuşun alçak duruşunu daha belirgin hale getirir. Buz mavisi ana rengin yanı sıra, kanat desenlerinde farklılıklar görülür ve 'porselen' olarak adlandırılan, daha soluk, pembemsi/krem tonları içeren bir renk varyetesi de bilinmektedir.^[4]

Köken

Buz Güvercinleri, en eski Alman renk güvercinleri arasında yer alır. Başlangıçta 19. yüzyılın ortalarında farklı isimlerle bilinen bu kuşların fenotipik görünümleri günümüzdekine göre belirgin şekilde daha koyuydu ve mavi güvercinlerle genetik akrabalıkları açıktı.

Buz Güvercinlerinin aslen mavi kaya güvercinlerinden (Columba livia) evrimleştiği düşünülmektedir. Buz güvercinlerin tüyleri zamanla pigment kaybederek nihayetinde buz mavisi rengini almıştır. Mavi temel renk, günümüzde hala boyun veya kuyruk rengindeki farklılaşmalarda kendini gösterebilmektedir. Schachtzabel'in bir raporuna göre^[5], Himalayalar'dan ithal edilen kaya güvercinleri siyah şeritli, paçasız Buz Güvercinlerinden başka bir şey değildir. Bu durum, ilk olarak siyah şeritli paçasız Buz Güvercinlerinin ortaya çıktığını düşündürmektedir.

Silezya ve Saksonya Buz Güvercinlerinin yanı sıra "Forellentaube" (Alabalık Güvercini) terimi de yaygındır.^[5] Forellentaube başlangıçta kesinlikle buz mavisi değildi; tüy renginde daha çok sarıdan kırmızıya dönük bir pırıltı vardı. Ancak paçasız Buz Güvercinleri ile sık sık yapılan melezlemeler ve uygun damızlık seçimi sayesinde bugünkü görünümlerine kavuşmuşlardır. Tarihsel süreçte, onları Buz Güvercinlerine yaklaştıranlar öncelikle Saksonyalı yetiştiriciler olmuştur. O dönemde Forellentaube, paçasız Buz Güvercinlerinin bağımsız, siyah pullu (çekiçli) bir renk varyasyonu olarak kabul edilirdi.^[6]

Paçalı Buz Güvercinlerini tasvir eden 1906 tarihli bir çizim.

Renk ve Desen

Tüm renk varyasyonlarında temel renk mümkün olduğunca açık ve narin, saf, berrak su üzerindeki buzun veya yağı alınmış taze sütün rengine benzer olmalıdır. Desen renkleri söz konusu olmadıkça, vücudun hiçbir bölümü farklı bir renk tonu göstermemelidir. Kanat telekleri ve kuyruk bandı mümkün olduğunca koyu olmalıdır; kuyruk bandının arkasında buz renginde bir kuyruk ucu bulunmalıdır. Alt tüyler koyu renklidir.

• Temel Desenler (Düz, Şeritli, Pullu):
  • Düz (Hohlig): Kafa ve boyun renginin saflığı ile kanat/kuyruk rengi kontrastı arasındaki dengeye odaklanılır. Kanat kalkanında eşit bir buz rengi hedeflenir.
  • Beyaz Şeritli (Weißbindig): Şeritlerin saflığı ve kenar çerçevelerinin netliği önemlidir.
  • Beyaz Pullu (Weißgeschuppt): Pul deseninin şekli, dağılımı ve kenar çerçevesinin netliği ön plandadır. Bu varyasyonda pul desen kalitesinin genellikle yüksek olduğu belirtilmiştir. Sırt ve yanlarda hafif pullanmaya standart izin verir.
  • Siyah Şeritli (Schwarzbindig): Şeritlerin renginin koyuluğu, genişliğinin eşitliği ve paralelliği önemlidir. Kanat renginin şerit rengiyle uyumlu olması hedeflenir.
• Porselen Rengi (Porzellanfarbig): Bu varyasyonda vücut yapısının güçlendiği gözlemlenmiştir. İstenen porselen renginin (pul içindeki pembemsi/krem ton) elde edilmesinde ve kanat/kuyruk bandındaki ayna desenlerinin (Spiegel) standartta istendiği gibi belirgin ama sınırlı olmasında ilerleme kaydedildiği belirtilmektedir. Buz renginin genel kalitesi hala geliştirilmektedir.
• Çekiçli Desen (Gehämmert): Bu varyasyonun (hem paçasız hem paçalı) yüksek bir kalite seviyesinde olduğu ifade edilir. Temel zorluk, yoğun ve koyu çekiçleme deseni ile kanat/kuyruk rengini korurken, aynı zamanda vücudun geri kalanında istenen açık ve saf buz rengini muhafaza etmektir. Desenin üçgen şekli ve dağılımı önemlidir. Paçalı çekiçlilerde bazen göz renginin istenenden daha açık sarı olması veya kafa/boyun renginin buz rengi sınırını zorlaması gibi noktalar üzerinde durulmaktadır.
• Paçalı Varyasyonlar (Genel): Paçalı (Belatscht) kuşlarda genel olarak paça kalitesinin (Fußwerk) iyi olduğu, ancak bazen baldırlardaki akbaba tüylerine (Geierfedern) geçişin daha dolgun olmasının istendiği not edilmiştir.^[7]

Porselen Rengi Tanımı ve Tarihsel Gerçeklik Tartışması

Porselen rengi, Emil Schachtzabel'in 1911 tarihli standardında detaylı olarak (kanat/kuyruk uçlarında beyaz benekler, kalkanda kırmızımsı ton) tanımlanmıştır. Ancak bu tanım, Prütz gibi daha önceki yazarların sadece "beyaz pullu" olarak yaptığı daha basit tanımlardan farklıdır. Schachtzabel'in tarif ettiği detaylı Porselen formunun tarihsel olarak gerçekten var olduğuna dair kesin kanıt bulunmamaktadır ve çizimlerinin bir ideali temsil ettiği düşünülmektedir.

Eski sergi kataloglarında "Porselen" adı geçse de (örneğin Hugo du Roi'nin sergilediği kuşlar), bunun Schachtzabel'in tanımına uyan kuşlar olduğunu kanıtlamadığı belirtilir; mevcut eski fotoğraflar genellikle basit beyaz pullu kuşları gösterir. Bu tartışmaya önemli bir kanıt, Braunschweig Doğa Tarihi Müzesi'nde bulunan ve Hugo du Roi'ye ait 1889 tarihli "Porselen Güvercin" örnekleridir. Bu korunmuş örneklerde, Schachtzabel'in tarif ettiği kanat veya kuyruk ucundaki beyaz benekler bulunmamaktadır. Bu durum, "Porselen" teriminin tarihsel olarak daha farklı veya daha basit (muhtemelen sadece beyaz pullu) bir formu ifade etmiş olabileceğini düşündürmektedir. Günümüzde de "Porselen" olarak sergilenen kuşların standarttaki bu detaylı tanıma tam olarak uymadığı sıkça gözlemlenmektedir.^[8]

Ayrıca bakınız

• Güvercingiller