Birinci Schleswig-Holstein Savaşı

Birinci Schleswig-Holstein Savaşı veya Üç Yıl Savaşı, Schleswig ve Holstein dükalığını kontrol edebilmek için Danimarka Krallığı ile Kuzey Almanya arasında 1848 ile 1851 arasında yaşanan birinci savaş.^[1] Savaşa daha sonra Prusya ve İsveç birlikleri de dahil oldular. Savaştan Danimarka Krallığı galip çıktı.^[2] Aynı sorun üzerine 1864'te ikinci bir savaş çıktı.

Birinci Schleswig-Holstein Savaşı
1848 Devrimleri
Danimarkalı askerler Kopenhag'a dönüyor, 1849. Yapan: Otto Bache 1894
Tarih 24 Mart 1848 – 8 Mayıs 1852 Bölge Schleswig ve Yutland, Danimarka Sonuç Danimarka zaferi
Taraflar
Alman Konfederasyonu Schleswig Holstein Prusya Saksonya Hannover Mecklenburg-Schwerin	Danimarka Destekleyenler: Rusya Britanya İsveç-Norveç Fransa
Komutanlar ve liderler
Prens Frederick Friedrich Wrangel Felix Salm-Salm Karl Willisen	VII. Frederik
Kayıplar
8,309 öldürüldü, yaralı veya ele geçirildi	8,695 öldürüldü, yaralı veya ele geçirildi

Bu yüzden 1864 yılındaki savaş Almanya-Danimarka savaşı ya da İkinci Schleswig-Holstein Savaşı olarak adlandırılır.

Arkaplan

1848'in başlarında Danimarka, Schleswig Dükalığı'nı kapsıyordu ve Danimarka kralı, Alman Konfederasyonu içindeki Holstein ve Saxe-Lauenburg düklüklerini yönetiyordu. Danimarka'daki etnik Almanların çoğunluğu bu bölgelerde yaşıyordu. Almanlar ülke nüfusunun üçte birini oluşturuyordu ve üç düklük Danimarka ekonomisinin yarısını oluşturuyordu.^[3] 1815'te sona eren Napolyon Savaşları hem Danimarka hem de Alman milliyetçiliğini körükledi. Pan-C Cermen ideolojisi savaşlardan önceki on yıllarda oldukça etkili hale gelmişti ve Jacob Grimm (1785-1863) ve Norveçli Peter Andreas Munch (1810-1863) gibi yazarlar, Yutland yarımadasının tamamının Danimarkalıların gelişinden önce Almanlar tarafından iskan edildiğini ve bu nedenle Almanların haklı olarak onu geri alabileceğini savundular. Danevirke'nin bazı kısımlarını kazmış bir arkeolog olan Jens Jacob Asmussen Worsaae (1821–1885), Alman yanlısı iddialara karşı çıktı ve Danimarka topraklarının en eski sakinlerinin dilini bilmenin bir yolu olmadığını, Almanların Fransa ve İngiltere'nin büyük kısımlarına ilişkin daha sağlam tarihi iddiaları olduğunu ve aynı mantıkla Slavların doğu Almanya'nın bazı kısımlarını ilhak edebileceğini savunan broşürler yazdı.^[4]

Danimarka ve Alman milliyetçilerinin çatışan amaçları, Birinci Schleswig Savaşı'nın patlak vermesine katkıda bulundu. Danimarka milliyetçileri, Schleswig'in, Holstein'ın değil, Danimarka'nın bir parçası olması gerektiğine inanıyordu çünkü Schleswig çok sayıda Danimarkalıya ev sahipliği yaparken Holstein'da böyle bir durum yoktu. Alman milliyetçileri, Schleswig, Holstein ve Lauenburg'un birleşik kalması gerektiğine inanıyordu ve Schleswig ile Holstein'ın ayrılmaması gerektiğine olan inançları, iki düklüğün Schleswig-Holstein olarak anılmasına yol açtı. Schleswig, çok sayıda Danimarkalı, Alman ve Kuzey Frizyalı barındırdığı için özellikle çekişme kaynağı oldu. Savaşın bir diğer nedeni de düklüklerdeki düklük verasetinin kurallarında yasal olarak tartışmalı değişiklikti.

Danimarka Kralı VIII. Christian Ocak 1848'de öldü. Tek meşru oğlu, geleceğin VII. Frederik'i mirasçı sahibi olamayacak gibi görünüyordu. Bu nedenle düklüklerin Oldenburg Hanedanı'nın yönetimine geçmesi muhtemel görünüyordu ve bu da Danimarka'nın bölünmesiyle sonuçlanabilirdi. Buna göre, VIII. Christian (8 Temmuz 1846) düklüklerdeki veraset yasasında kadın soyundan veraset yapılmasına izin veren bir değişiklik kararı almıştı. Bu yasanın uygulanması yasadışıydı.^[5]

Schleswig-Holstein sorunu diğer Avrupa güçlerinin de büyük bir endişesiydi. Baltık'a erişimi sürdürmek için, İngiliz Dışişleri Bakanı Lord Palmerston, Kuzey Denizi'ni Baltık Denizi'ne bağlayan Danimarka boğazlarının kontrolünün Prusya gibi herhangi bir büyük Avrupa gücü tarafından kontrol edilmemesini tercih etti.^[6] Palmerston'ın bakış açısına göre, Danimarka gibi nispeten zayıf bir gücün Danimarka boğazları üzerinde kontrol sahibi olması, güçlü bir güce sahip olmaktan çok daha tercih edilirdi ve bu nedenle İngiltere, Danimarka iddialarını destekleme eğilimindeydi; bir Danimarka-Prusya savaşının Prusya'nın sadece iki düklüğü değil, aynı zamanda tüm Danimarka'yı ilhak etmesine yol açabileceğine inanıyordu.^[6] Aynı şekilde Rusya İmparatoru I. Nikolay da Danimarka boğazlarının güçlü bir devlet tarafından kontrol edilmesini istemediği için Danimarka'yı destekliyordu.^[7] Nikolay ayrıca Danimarka'nın ilhak edilmeden bile yenilmesi durumunda, bunun Danimarkalıların İskandinavya Birliği'ne katılmasına yol açabileceğine ve bunun da Rus İmparatorluk Donanması'nın Baltık filosunun Baltık'tan ayrılma kabiliyetine yönelik potansiyel bir tehdit oluşturabileceğine inanıyordu.^[7] Alman birleşmesine en çok karşı çıkan Avrupa gücü olan Fransa, 1848 devrimi nedeniyle Alman meseleleri konusunda güçlü bir tavır sergileyememişti.^[6] Alman işlerinde üstünlük için Prusya'nın rakibi olan Avusturya imparatorluğu, Prag, Milano, Budin, Kraków ve Viyana'da Habsburg Hanedanı'na karşı isyanlar patlak verdiğinden felç olmuştu.

Berlin'de dış politika karar alma süreci "kaotik" olarak tanımlanıyordu; zayıf ve kararsız Kral IV. Fredrich Wilhelm, ne yapılacağı konusunda rakip danışman gruplarından çelişkili tavsiyeler alıyordu.^[8] Ancak, Hohenzollern Hanedanı'nın itibarını zedeleyen ve Berlin sokaklarında çatışmaların patlak verdiği 1848 devriminin ardından, Prusya devletinin itibarını yeniden sağlayacak cesur bir dış politika adımı atılmasının gerekli olduğu düşünüldü.^[8] Kral ve danışmanları Alman milliyetçileri değildi, ancak mutlak Prusya monarşisine karşı çıkan Alman liberalleri öyleydi. Kralın danışmanları, bir Alman milliyetçi savaşının, ona karşı çıkan birçok liberalin Prusya devletine destek kazandıracağına inanıyordu.^[8]

Ayrıca, 1848 devriminin yarattığı kaos, Fransa'nın harekete geçememesi nedeniyle, toprak ele geçirerek daha büyük bir Prusya yaratmak için eşsiz bir fırsat olarak görüldü.^[8] Ancak kral ve danışmanları Schleswig-Holstein sorunu yüzünden genel bir Avrupa savaşı riskine girmeye hazır değillerdi.^[8] Kralın en güvendiği danışmanı Joseph von Radowitz günlüğüne şöyle yazmıştı: "Mevcut siyasi-askeri kriz daha fazla uzamamalı, hızla sona ermeli."^[8] Radowitz, savaşın hızla zaferle sonuçlanması ve Prusya'nın diğer Avrupa güçlerine oldubitti sunma imkanı vermesi koşuluyla savaşı desteklemeye hazırdı.^[8] Prusya'nın Danimarka boğazlarını kontrol etmesine yönelik yoğun Rus muhalefetini bilen Radowitz, krala savaşı iki düklükle sınırlamasını ve Prusya birliklerinin Yutland'a girmesine izin vermemesini tavsiye etti; çünkü Rusya'nın müdahale etme olasılığının yüksek olması nedeniyle bunun "öngörülemeyen sonuçlara" yol açacağını öngördü.^[8] Prusya Dışişleri Bakanı Heinrich Alexander von Arnim, Prusya'nın sekiz gün içinde iki düklüğü işgal edebileceğine ve İngiltere ile Rusya'nın tepki gösterecek zamanı kalmayacağına inanarak savaşı destekledi.^[8]

Hem Rusya hem de Britanya, Danimarka'nın Danimarka boğazları üzerindeki kontrolünü kaybetmesine karşıydı, ancak bunun dışında Prusya'yı destekliyorlardı. Palmerston, Fransa'yı zayıflatmanın bir yolu olarak daha güçlü bir Prusya'yı ve hatta Prusya liderliğinde birleşmiş bir Almanya'yı destekledi.^[9] Kral Friedrich Wilhelm'in kız kardeşi, İmparator I. Nikolay ile evliydi ve Prusya kralı, kayınbiraderinin Prusya'nın iki düklüğünüde ele geçirmesini kabul edebileceğine inanıyordu.^[10] Ayrıca Nikolay'ın Prusya militarizmine hayran olduğu ve Prusya'yı, Rusya, Prusya ve Avusturya'dan oluşan gayri resmi "doğu bloğu"nda daha güçlü bir müttefik olarak gördüğü biliniyordu.^[11] İmparator, Polonya milliyetçiliğine karşı mücadelede Avusturya İmparatorluğundan daha güvenilir bir ortak olarak Prusya'yı görüyordu; bu yüzden "doğu bloğu"nda Avusturya yerine Prusya'yı tercih ediyordu.^[11] Nikolay, Prusya egemenliğindeki bir Almanya'yı, en çok nefret ettiği ve korktuğu ülke olan Fransa'yı zayıflatmanın bir yolu olarak gördüğü için, memnuniyetle karşılanan bir gelişme olarak gördüğünü uzun zamandır biliyordu.^[11] Friedrich Wilhelm, ne İngiltere ne de Rusya ile bir çatışma riskine girmek istemiyordu ve yalnızca bir savaşın böyle bir çatışmaya yol açmayacağına ikna olduğunda harekete geçmeye ikna edildi.^[10]

Savaşın Tetiklenmesi

Schleswig-Holstein Prensi Frederick, 5. "Lauenburger" Tüfek Kolordusu'nu (Jägerkorps) ve Kiel Üniversitesi'nden bazı öğrencileri Schleswig-Holstein'daki Rendsburg kalesini ele geçirmek için yanına aldı. Kale, düklüklerin ana silah deposunu, 14., 15. ve 16. Piyade Taburlarını, 2. Topçu Alayı'nı ve bazı askeri mühendisleri içeriyordu. Noer'in kuvvetleri geldiğinde, kalenin kapılarının bilinmeyen bir nedenden dolayı açık bırakıldığını gördüler ve hemen içeri girerek olası savunucuları şaşırttılar. Prens, savunuculara bir konuşma yaptıktan sonra taburların ve topçu alayının geçici hükûmete bağlılığını sağladı. Kalenin savunmasında görev alan Danimarkalı subayların, yaklaşan savaşta Schleswig-Holstein'a karşı savaşmayacakları güvencesiyle Danimarka'ya gitmelerine izin verildi.^[3]

Kaynakça

Notlar

1. Lewis, Derek (2016). Historical dictionary of contemporary Germany (2. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442269569.
2. Thomas, Alastair H. (2016). Historical dictionary of Denmark (3. bas.). Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442264649.
3. Schlürmann, Jan. "The Schleswig-Holstein Rebellion". 20 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2018. These three southern regions of the Danish "Gesamtstaat" or "Helstaten" (common name for the union of the kingdom and the duchies) made up about one half of the monarchy's economic power.
4. Rowly-Conwy, Peter (2006). "The concept of prehistory and the invention of the terms 'prehistoric' and 'prehistorian': The Scandinavian origin, 1833–1850" (PDF). European Journal of Archaeology. 9 (1). ss. 103-130. doi:10.1177/1461957107077709. 7 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Eylül 2024.
5. Schlürmann, Jan. "The Schleswig-Holstein Rebellion". 20 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2018. To prevent a division of the Danish kingdom, the Danish "Royal Law" (Lex Regia) was - illegaly [sic] - introduced in the duchies.
6. Davis 2000, s. 48.
7. Davis 2000, s. 49.
8. Davis 2000, s. 50.
9. Davis 2000, s. 50-51.
10. Davis 2000, s. 51-52.
11. Davis 2000, s. 52.