Bilgisayar mühendisliği

Bilgisayar mühendisliği, bilgisayar sistemlerinin tasarımı, geliştirilmesi, analizi ve uygulanmasıyla ilgilenen mühendislik dalıdır.

Bilgisayar mühendisleri yazılımda olduğu kadar donanım alanında da bilgi sahibidirler.

Hızlı sıralama algoritmasının bir görüntüsü.

Bilgisayar mühendisleri, programlama dilleri, yazılım tasarımı ve yazılım - donanım tümleştirmesi eğitimi alırlar. Yazılımların neyi yapabileceği neyi yapamayacağı (bk. Hesaplanabilirlik), yazılımların belirli bir görev üzerinde nasıl etkili bir verim gösterebilecekleri (bk. algoritma ve karmaşıklık), yazılımların saklanmış bir veriyi nasıl yazıp okuyabilecekleri (bk. veri yapıları ve veri tabanları), yazılımların nasıl daha akıllı çalışabilecekleri (bk. Yapay zekâ), insan ve yazılımların birbirleriyle nasıl bir iletişim içerisinde olacakları (bk. insan bilgisayar etkileşimi ve kullanıcı arayüzleri) konuları üzerinde ve ASIC, FPGA, devre tasarımı ile donanım-yazılım entegrasyonu alanlarında çalışırlar.

Eğitimi

Bilgisayar mühendisliği eğitimi süresi ülkeden ülkeye farklılık göstermekle birlikte 3 ila 4 yıl arasında değişir.

Bilgisayar mühendisliği eğitimi; matematik, fizik, programlama, algoritmalar, veri yapıları, veritabanı yönetimi, bilgisayar ağları, işletim sistemleri ve yazılım mühendisliği gibi konuları kapsar. Bu disiplinler, teorik bilgi ve uygulamalı becerilerin kazanılmasına yönelik olarak sunulmaktadır.

Bilgisayar mühendisliği bölümü, bilgisayar donanımı ve yazılımı alanlarında çalışma imkânı sağlar. Mezunlar, donanım tasarımı, yapay zekâ, siber güvenlik, veri bilimi ve bilgisayar ağları gibi alanlarda uzmanlaşabilir.

Tarihçe

Dünyada bilgisayar mühendisliğinin geçmişi

İlk genel amaçlı elektronik bilgisayar ENIAC Glen Beck adlı mühendis tarafından programlanırken

Bilgisayar Mühendisliği dalının doğuşu ve ilgili çalışmalar 20. yüzyılın çok öncelerine gitse de çağdaş makineler ve çağdaş bilgisayar mühendisliği 20. yüzyılda gelişmiştir. 1920'lerden itibaren bu alanda gelişmeler gösterildi. Özellikle Alan Turing bu dalın kurucularından sayılır.

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk bilgisayar mühendisliği lisans programı 1971'de Cleveland, Ohio'daki Case Western Reserve Üniversitesi'nde kuruldu.^[1]

Türkiye'de bilgisayar mühendisliğinin geçmişi

Türkiye'deki bilgisayar mühendisliğinin kuruluşunun temelinde Elektronik Hesap Merkezleri yatmaktadır. Türkiye'de bir üniversitede ilk kez bilgisayar İstanbul Teknik Üniversitesi'nde kullanılmaya başlanmıştır.^{[kaynak belirtilmeli][2]} Hacettepe Enformatik Enstitüsü ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi Elektronik Hesap Bilimleri bölümleri kurulduktan sonra üniversitelerindeki bilgisayar mühendisliği bölümlerinin çekirdeğini oluşturmuştur^{[kaynak belirtilmeli]}. 1977 yılında Hacettepe ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi ilk kez lisans düzeyinde bilgisayar mühendisliği eğitimine başlamıştır^{[kaynak belirtilmeli]}. İTÜ'de 1980 yılında Elektrik Elektronik Fakültesi bünyesinde, Ege ve Yıldız Teknik Üniversiteleri'nde 1982 yılında Mühendislik Fakültesi'nde bilgisayar mühendisliği eğitimi başlamıştır^{[kaynak belirtilmeli]}. 12 Nisan 1993 tarihinde Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde ilk kez internetin kullanılmaya başlanmasıyla bu bölüme olan ilgi de artmıştır.^[3] 2022 yılı itibarıyla 163 üniversitede bilgisayar mühendisliği eğitimi verilmektedir.^[4] Türkiye'de her yıl 5 binin üzerinde öğrenci bilgisayar mühendisliği programlarından mezun olmaktadır.^[5]

Alanları

IEEE ve ACM birlikte Curriculum Guidelines for Undergraduate Degree Programs in Computer Engineering^[6]'de bilgisayar mühendisliğinin çekirdek bilgi alanlarını şöyle tanımlar:

Algoritmalar	Bilgisayar mimarisi ve organizasyonu	Bilgisayar dizgesi mühendisliği	Bilgisayar grafiği
Veri tabanı	Sayısal mantık	İşaret işleme	Elektronik
Gömülü sistemler	Arayüzler ve İnsan bilgisayar etkileşimi	İşletim sistemleri	Programlama temelleri
Yazılım mühendisliği	(Çok Geniş Ölçekli Tümleşim) VLSI tasarımı ve üretimi	Bilgisayar ağları	Yapay zekâ

İlgili dallar

Bilgisayar mühendisliği, elektronik, haberleşme, yazılım, kontrol, elektrik mühendisliği, bilgisayar bilimi ve matematik ile yakından ilgilidir.

Ayrıca bakınız

• Mühendislik
• Kontrol mühendisliği
• Elektronik mühendisliği
• Yazılım mühendisliği
• Bilgisayar bilimi ve mühendisliği
• Turing Ödülü
• Bilgisayar Mühendisliği Öğrencileri Kongresi

Kaynakça

1. "History | Case School of Engineering | Case Western Reserve University". Case School of Engineering (İngilizce). 5 Ocak 2017. 9 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023.
2. Resimlerle Bilişim Tarihimiz^{[kaynak belirtilmeli]}
3. "İNTERNET 12 YAŞINDA". emo.org.tr. NTVMSNBC. 14 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024.
4. "Bilgisayar Mühendisliği 2023 Taban Puanları ve Başarı Sıralamaları". universitenitanit.com. 28 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.
5. "BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ ODASI KURULUŞ RAPORU" (PDF). bmo.org.tr. 24 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Mart 2024.
6. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Ocak 2008.