Beşinci unsur

Beşinci unsur (quintessence) kavramı birçok tradisyonda mevcut bir kavram olup, terim, maddenin dört unsur olarak kabul edilen ateş, hava, su ve toprak hallerinden daha farklı olan, algılanamayan halini ifade etmek üzere kullanılır.

Terim, Batı'da bu anlamda ilk kez Aristo tarafından kullanılmıştır. Aristo, dört unsurun ötesindeki süptil maddeyi (esîr) ifade etmek üzere quinta essentia (beşinci unsur) terimini ortaya atmıştır. Maddenin esîr hali Aristo'dan çok daha önce Orfe öğretisinde aether terimiyle ifade edilmekteydi. Pisagor da Orfe gibi aether'i maddenin süptil hali olarak görmüş, fakat onu Aristo gibi bir unsur olarak değerlendirmemiştir. Pisagor'a göre beşinci unsur diğer dört unsura hükmeden ruhtu, yani beşinci unsur adı ancak evrene canlılık ve yaşam kazandıran ruha yakıştırılabilirdi. Günümüzde, Batı Okültizm'inde de, Teozofi'de de beşinci unsur esîr (ether) anlamında ele alınmaktadır. Hinduizm'de esîr anlamında ele alınan beşinci unsura akaşa denir.

Ayrıca bakınız

• Esîr
• Akaşa
• İlk madde
• Dört unsur