En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları

Atletizmde dünya rekorları listesi

Vikimedya liste maddesi Vikipedi'den, özgür ansiklopediden

Atletizmde dünya rekorları listesi
Remove ads

Atletizmde dünya rekorları listesi 1896'dan bu yana pist, saha ve yol yarışmaları ile yürüyüşteki en iyi performansları içerir. Rekorlar Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği (IAAF) tarafından onaylanarak kaydedilmektedir.

Thumb
Usain Bolt (sağda) 200 metre dünya rekorunu kırmaya doğru ilerlerken (2008 Pekin Olimpiyatları)
Thumb
Jürgen Schult kırdığı disk atma rekorunu gösteren tabelanın yanında, 1986
Thumb
Doğu Alman kadın sporcular 1970'ler ve 80'lerde birçok tartışmalı dünya rekoruna imza attı. Yayımlanan bazı dokümanlar ilaç kullanımlarını detaylandırmış olsa da, dünya rekortmeni atlet Marita Koch bunları reddetmişti.[1]

Olimpiyat Oyunları'ndaki tüm mesafeler ve birkaç başka yarış için rekor kaydı tutulmaktadır. Resmî rekor kaydı tutulan tek metrik olmayan yarış mil koşusudur.

Remove ads

Kurallar

Özetle
Bakış açısı

Tıpkı ülke rekorları veya Yaz Olimpiyat Oyunları elemeleri dereceleri gibi, dünya rekorlarının kabulü için de belli kriterlerin sağlanması gerekir.

Bu kriterler:

  • Pist boyutları ve kullanılan ekipmanlar standartlara uygun olmalıdır. Yol yarışlarında mesafenin uzman bir ölçüm görevlisi tarafından, tam olarak belirlenmesi zorunludur.
  • Yol yarışları dışında (yol koşuları ve yürüyüş), rekor kaydı için yarışlar karma olmamalıdır; yalnızca erkek ya da kadın sporcular yarışmalıdır.[2]
  • Bayrak yarışlarında bütün takım üyeleri aynı ülkenin vatandaşı olmalıdır.
  • Yarışta tavşan atletlerin bulunmasına izin verilmiştir.
  • Rekorun kabulü için yarışın hemen sonrasında doping testi yapılması zorunludur. Hâlen bu kuralın uygulanmadığı rekor kayıtları mevcuttur. Yarış sonrası testten geçen ancak daha sonra doping yaptığı ortaya çıkan atletlerin dereceleri iptal edilmektedir.
  • 200 m'ye kadar olan koşular ve yatay atlama müsabakalarında, 2,0 m/s'ye kadar rüzgâr desteğine izin verilmiştir. Dekatlon ve heptatlonda ise rüzgâr hızı tüm yarışmalar boyunca ortalama 2,0 m/s ve en fazla 4,0 m/s olmalıdır.
  • 800 m'ye kadar olan koşularda, foto finişle tam otomatik zamanlama zorunludur.
  • Herhangi bir rakım sınırı yoktur. Yüksek rakımda daha az hava direnci olması sebebiyle, Meksiko ve Sestriere gibi şehirler sprint ve atlama rekorlarının kırıldığı yerler olmuştu. 1968 Yaz Olimpiyatları'nda bunun örnekleri görüldü. Yüksekliğin etkisi altındaki dereceler "A" harfiyle etiketlenmiştir. Böylece istatistiklerde "deniz seviyesi" en iyi dereceleri de görülebilmektedir. Uzun mesafe koşularında ise, yükseklik daha az oksijen anlamına geldiğinden atletler dezavantajlıdır. Yüksek rakımdaki performanslar yine A ile işaretlenmektedir.
  • Yol koşularında güzergahın bir çevrim olması gerekmez ancak başlangıç ve bitiş arasındaki yükseklik düşümü 1.1000 (örneğin 1 m/km)'i geçmemelidir.
  • Yol koşularında başlangıç ve bitiş noktalarının arasındaki teorik direkt mesafenin, yarış güzergahının %50'sinden az olmaması gerekir.
Remove ads

Para ödülleri

Dünya rekorlarının kırılışına tanıklık etmek, atletizm seyircisinin ilgisini çekmekte, bu sepele atletlerin sponsorları ve Golden League gibi turnuvaların orgazitörleri, rekor kıran atletlere para ödülü vermektedir.

Sırıkla atlamada verilen rekor ödülleri, atletlerde dünya rekoru büyük farkla geride bırakmak yerine, kabul edilen en küçük miktarda (bir santimetre) geliştirerek, her defasında ödül kazanma fikrini ortaya çıkardı. Bu taktik erkeklerde Sergey Bubka, kadınlarda ise Yelena İsinbayeva tarafından uygulandı. Bazı spor yorumcuları, atletlerin bu durum yüzünden yeteneklerinin elverdiği kadar yüksek dereceleri yapmadıkları eleştirisini getirmişti. Sırıkla atlama dışındaki sporlarda ise derecenin tam olarak ayarlanması mümkün olmadığından buna benzer durumlar yaşanmamaktadır.[3]

Remove ads

Dünya rekorları

Özetle
Bakış açısı

2000 yılı öncesinde, açık alan ve salon yarışmaları için ayrı ayrı rekor kaydı tutulmaktaydı. 2000'de IAAF'ın 260.18a kuralı (eski 260.6a) "dünya rekoru" derecelerinin "açık veya kapalı" herhangi bir tesiste yapılabileceği, şeklinde düzenlendi. Yeni kural geçmişe dönük olarak işletilmedi.[4] Örneğin Sergey Bubka'nın 6,15 m'lik sırıkla atlama dünya salon rekoru, 2000 yılı öncesinde yapıldığı için dünya rekoru olarak kabul edilmemektedir. Bu derece dünya rekorundan daha iyi olan tek dünya salon rekorudur (6,15 dünya salon rekoru, Sergey Bubka - 6.14 dünya rekoru, Sergey Bubka). Bunun dışındaki mevcut dünya rekorlarının tamamı açık alanda kaydedilmiştir.

Erkekler

Daha fazla bilgi Etkinlik, Perf. ...

Kadınlar

Daha fazla bilgi Etkinlik, Perf. ...

Not: 2004 yılına kadar, maratondaki en hızlı derece resmi olarak "dünya rekoru" yerine "dünyanın en iyi derecesi" olarak isimlendirilmekteydi. Maraton güzergahlarının eşdeğer olmayan yapısı sebebiyle uygulanan bu eski kullanıma hâlen rastlanabilmektedir.

Remove ads

Dünya salon rekorları

Erkekler

Daha fazla bilgi Etkinlik, Rekor ...

Kadınlar

Daha fazla bilgi Etkinlik, Rekor ...
Remove ads

IAAF kapsamı dışı yarışlarda en iyi performanslar

Özetle
Bakış açısı

IAAF'ın rekor tuttuğu yarışlar dışındaki etkinliklerdeki dereceler, dünya rekoru yerine dünyanın en iyi derecesi olarak anılır. 20. yüzyılın ilk yarısında yaygın olan birçok yarış, ölçü sistemlerinin değişmesi sonucu, IAAF tarafından 1976'da dünya rekoru listesinden çıkarılmıştı. Bu konudaki istisna, atletizmdeki tarihi önemi sebebiyle, mil koşusudur.

Yol yarışlarındaki bazı mesafelerle, bazı etkinliklerin salon versiyonları da IAAF listesi dışı kalmıştı. IAAF kapsamı dışındaki yarışlar için yapılan rekor kayıtlarında diğerleri gibi sınırlayıcı kriterler bulunmamaktadır. Örneğin 150 metre rekoru Usain Bolt tarafından düz pistte kırılmıştır; bu alandaki diğer performanslar ise (Bailey–Johnson 150-metre yarışı gibi) geleneksel dönüşlü pist bölümünde kaydedilmişti.

Rekorlar

Erkekler

Daha fazla bilgi Etkinlik, Rekor ...

Kadınlar

Daha fazla bilgi Etkinlik, Rekor ...

Salon rekorları

Erkekler

Daha fazla bilgi Etkinlik, Rekor ...

Kadınlar

Daha fazla bilgi Etkinlik, Rekor ...

ez = elle zaman ölçümü
+ = daha uzun mesafeli bir yarış sırasında
A = rakım etkili derece
FP = Normalden uzun pist
X = doping sebebiyle iptal edilmiş derece
# = IAAF tarafından onaylanmamış derece

Remove ads

Notlar

  1. 2004 yılına kadar, maratondaki en hızlı zaman, maraton parkurlarının tekdüze olmayan doğası nedeniyle resmi olarak "dünya rekoru zamanı" yerine "dünyanın en iyi zamanı" olarak biliniyordu. Bu eski terminolojiye hala bazen rastlanmaktadır.
  2. Non-ratifiable as the athlete was the sole competitor, ran behind a car, received drinks from a bike, and was paced by rotating pacemakers
  3. 100 m: 10.55 (+0.3 m/s), Uzun atlama: 7,80 m (+1.2 m/s), Gülle atma: 16,00 m, Yüksek atlama: 2,05 m, 400 m: 48.42, 110 m engelli: 13.75 (-1.1 m/s), Disk atma: 50,54 m, Sırıkla atlama: 5,45 m, Cirit atma: 71,90 m, 1500 m: 4.36.11
  4. Aslında 1.17.25.5 ama 1.17.25.6 olarak onaylandı.
  5. 22 Temmuz 1998'de Uniondale'de Amerika Devletleri tarafından gerçekleştirilen 2.54.20'lik bir süre, 12 Ağustos 2008'de bayrak yarışı takımı üyesi Antonio Pettigrew'in 1997 ve 2003 yılları arasında insan büyüme hormonu ve EPO kullandığını itiraf etmesinin ardından IAAF tarafından iptal edildi.
  6. 1. ayak (1200 m) Kyle Merber 2.53.56
    2. ayak (400 m) Brycen Spratling 45.95
    3. ayak (800 m) Brandon Johnson 1.44.75
    4. ayak (1600 m) Ben Blankenship 3.51.24
  7. 1. ayak (5 km) Josephat Ndambiri 13.24
    2. ayak (10 km) Martin Mathathi 27.12
    3. ayak (5 km) Daniel Muchunu Mwangi 13.59
    4. ayak (10 km) Mekubo Mogusu 27.56
    5. ayak (5 km) Onesmus Nyerre 14.36
    6. ayak (7.195 km) John Kariuki 19.59
  8. Florence Griffith Joyner'ın kadınlar 100 m'de 10.49 sn'lik resmi dünya rekorunu kırdığı yarış için anemometrenin hatalı olduğuna inanılıyor.[32] IAAF tarafından hazırlanan 1995 tarihli bir raporda, gerçek rüzgar hızının kaydedilen 0,0 yerine +5,0 m/s ile +7,0 m/s arasında olduğu tahmin ediliyordu.[32] 1988 Amerika Birleşik Devletleri Olimpiyat denemelerinin çeyrek finalinde kaydedilen bu süre hariç tutulursa, Eugene, Oregon'daki 2021 Diamond League etkinliğinde Elaine Thompson-Herah tarafından kaydedilen 10.54 s dünya rekoru derecesi olmaktadır.[33]
  9. 100 m engelli: 12.69 (+0.8 m/s), Yüksek atlama: 1,86 m, Gülle atma: 15,80 m, 200 m: 22.56 (+1.6 m/s), LJ: 7.27m(+0.7 m/s), Cirit atma: 45,66 m, 800 m: 2.08.51
  10. 100 m: 12.49, Uzun atlama: 6,12 m, Gülle atma: 16.,42 m, HJ: 1,78 m, 400 m: 57.19, 100 m engelli: 14.22, Disk atma: 46,19 m, Sırıkla atlama: 3,10 m, Cirit atma: 48,78 m, 1500 m: 5.15.86
  11. Uluslararası hakem eksikliği nedeniyle Dünya Atletizm Birliği tarafından onaylanmadı.
  12. İlk rekor için en az 4.20.00 standardı önerilmiştir. Böyle bir performans elde edilene kadar rekor boş kalacaktır.
  13. 1. ayak (1200 m) Treniere Moser 3.18.38
    2. ayak (400 m) Sanya Richards-Ross 50.12
    3. ayak (800 m) Ajee' Wilson 2.00.08
    4. ayak (1600 m) Shannon Rowbury 4.27.92
  14. 1. ayak (5 km) Jiang Bo 15.42
    2. ayak (10 km) Dong Yanmei 31.36
    3. ayak (5 km) Zhao Fengting 15.16
    4. ayak (10 km) Ma Zaijie 31.01
    5. ayak (5 km) Lan Lixin 15.50
    6. ayak (7.195 km) Li Na 22.16
Remove ads

Kaynakça

Loading content...

Dış bağlantılar

Loading content...
Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads