Loading AI tools
Kastamonu iline bağlı bir ilçe Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Araç, Türkiye Cumhuriyeti'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Kastamonu ilinin bir ilçesidir.
| Araç | |
|---|---|
 | |
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Kastamonu |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Köy sayısı | 119 |
| İdare | |
| • Kaymakam | Emin Cevat Tutar[1] |
| • Belediye başkanı | Süleyman Yazkan (Ak Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1639 km² |
| Rakım | 650 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 18.863 |
| • Kır | 11,704 |
| • Şehir | 6.445 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 37800 |
| İl alan kodu | 366 |
| İl plaka kodu | 37 |
Resmî site http://www.arac.bel.tr/ | |
Prehistorik çağlardan sonra bölgenin bilinen en eski sakinleri Gas'lardır. Bilinen tarihi Hititler ile başlar, Frigya, Lidya Krallıkları ile Pers hakimiyetiyle yerel krallıklar olarak devam eder. Pontus ve Bizans (Doğu Roma İmparatorluğu) hakimiyeti ile devam eden egemenlik Anadolu'nun Türkleşmesine kadar devam eder. Bu dönemlerde bölge; savaşçı yapısı ve iyi at yetiştirmesi ile bilinir.
Paphlagonia adı verilen Kastamonu, Sinop, Çankırı, Bolu ve Karabük illerini kapsayan bölge 1105 yılında Danişmendliler zamanında Türk hakimiyetine geçmiştir. Uzun süre bölgede Beylikler hakim olmuştur, beyliklerin en önemlisi olan Candaroğulları Beyliği 1460 yılında Osmanlı yönetimine geçmiştir.
Beylikler döneminde Kastamonu merkezli bir ilim ve kültür merkezi olma özelliği de kazanan Araç ilçesinde,
Küre-i Hadid (Demirli) Köyü İsmailbey Camii, Tatlıca Köyü Camii ve Antik Dönem'i işaret eden kaya mezarları tarihi özellikleriyle dikkat çeker. Kastamonu Müzesi'nde sergilenmekte olan görkemli Lahit ve Gökçesu (Moğsu) köyünden alınıp gezmesin diye ayağı kırılıp Kastamonu'da müzeye teslim edilen Hitit Arslanı ve "Geley" Hanözü köyünde bulunan, Anadolu Piramidi olarak da adlandırılan iki adet olarak bulunduğu bilinen tümülüsler, Kesüt köyünde Çökele mevkiinde yer alan ören yerleri Katarta'da bulunan konaklar incelemeye ve turizm açısından ve yörenin tarihi değerlerinin ortaya çıkması için incelenmeyi bekleyen tarihi kalıntılardır.
Anadolu'daki en eski yerleşim bölgelerinden biri olan Araç'ın tarihi kaynaklarda adı ilk defa MÖ 1132 yılında "Timanidis" olarak geçmekte bu duruma göre de yaklaşık 3000 yıllık bir yerleşim geçmişine sahip bulunmaktadır.
Buna 1866 yılında belediye örgütünün kuruluşunu, 1868 yılında da bucak örgütünün ilçeye dönüşünü eklersek, Araç'ın en eski belediyelerden ve yine en eski ilçelerinden olduğu görülür.
Karadeniz ile iç bölgeler arasındaki ticari ve beşeri bağları kuran kervanların işlediği önemli bir yol güzergahında, önemli bir durak ve uğrak yeri olması, ilçeye Araç adının verilmesine neden olmuştur.
Araç ilçesi Türkiye Cumhuriyeti'nin en eski ilçelerindendir. Araç özellikle doğa turizmi ile ön plana çıkması gereken yurdumuzun cennet köşelerinden bir tanesidir. Araç yüzölçümünün çok büyük bir bölümünü ormanlar kaplamaktadır. Özellikle yaylaları bir doğa harikasıdır. Yaylaları çok çeşitli ağaçları bünyesinde barındırır. İlçe ülkenin en eski ilçelerinden biri olmasına rağmen iş alanı eksikliğinden dolayı sürekli göç vermiştir. 40-50 bin civarı olan nüfus günümüzde şehir merkezinde 6000, genelde ise 28.650'ye gerilemiştir. İlçenin tek büyük sanayi kuruluşu Gürmen Tekstil ve merkez köyü olan İğdir köyündeki Aktek'tir.
İlçede 2010 yılında Kastamonu Üniversitesi'ne Bağlı Araç MYO açılmıştır. Her sene temmuz ayında Araç Hacı Bekir Şekerciler, Pastacılar ve Yayla Kültürü Festivali düzenlenmektedir.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[2] | 38.503 | 671 | 37.832 |
| 1935[3] | 41.702 | 958 | 40.744 |
| 1940[4] | 42.146 | 1.326 | 40.820 |
| 1945[5] | 43.835 | 1.862 | 41.973 |
| 1950[6] | 44.603 | 1.672 | 42.931 |
| 1955[7] | 44.877 | 1.981 | 42.896 |
| 1960[8] | 47.444 | 2.306 | 45.138 |
| 1965[9] | 47.889 | 2.820 | 45.069 |
| 1970[10] | 40.518 | 3.207 | 37.311 |
| 1975[11] | 39.461 | 3.594 | 35.867 |
| 1980[12] | 38.626 | 4.244 | 34.382 |
| 1985[13] | 35.930 | 4.378 | 31.552 |
| 1990[14] | 32.672 | 5.760 | 26.912 |
| 2000[15] | 24.180 | 5.696 | 18.484 |
| 2007[16] | 21.054 | 6.284 | 14.770 |
| 2008[17] | 20.598 | 5.824 | 14.774 |
| 2009[18] | 20.201 | 5.776 | 14.425 |
| 2010[19] | 20.002 | 5.860 | 14.142 |
| 2011[20] | 19.639 | 5.908 | 13.731 |
| 2012[21] | 19.337 | 5.986 | 13.351 |
| 2013[22] | 19.214 | 5.938 | 13.276 |
| 2014[23] | 19.038 | 6.082 | 12.956 |
| 2015[24] | 18.861 | 6.456 | 12.405 |
| 2016[24] | 18.631 | 6.537 | 12.094 |
| 2017[24] | 18.402 | 6.541 | 11.861 |
| 2018[24] | 18.863 | 6.419 | 12.444 |
| 2019[24] | 18.670 | 6.685 | 11.985 |
| 2020[24] | 18.149 | 6.445 | 11.704 |
Araç'ın güneyinde ve Araç Çayının üzerindedir. Kale gelebilecek herhangi bir saldırıya karşı önlem almak maksadıyla Doğu Romalılar (Bizanslılar) tarafından inşa edilmiştir.
Kalenin günümüze ulaşan hali, Bizans tarafından yapılan ve Osmanlı döneminde tamir edilen halidir. Çok eski bir yerleşim yeri olan Araç'ta bu kayalık üzerine daha eski yapılar olmuş olma ihtimali oldukça yüksektir. Kalenin doğusundaki duvarlar yıkılarak yerine evler yapılmıştır.
Araç'ın kuzeyinde, Üyükveren (İyören) köyü civarındadır. Bir kısmı tahrip edilmesine rağmen hala ayaktadır. Bunun da nedeni duvarların geniş olması ve yapıda kumlu kireç kullanılmasıdır. Kale yöreye hakim vaziyettedir.
Araç'ın Karandı köyünün batısındaki Eğriceova Ormanı civarındadır. Romalılar tarafından yapılma ihtimali güçlü olan kale harap vaziyettedir.
Araç'ın Boyalı nahiyesinin batısında Andras (Bahçecik) köyüne 2 kilometre mesafedeki Soğanlı çayı üzerindedir, halk arasında Andıraz adı ile de bilinmektedir. Geley Yaylasının güney yakasındadır. Soğanlı çayının yatağındaki Çaykaşı (Soğandere)nin oradan kalenin tepesine 45 dakikada çıkılabilmektedir. Kale surları tahribata rağmen hala eski şeklini muhafaza eder haldedir.
Araç'ın Dırvana köyünün doğusun da, Örencik civarındadır. Burada bir şehir harabesinin mevcut olduğu söylenmektedir.
Araç Karandı'da Köşklü Pınar adını taşıyan yerde mevcuttur. Burada hala eski bina hara belerine rastlanmaktadır.
Araç'ın Karandı köyü ile Aşağı güney köyleri arasında, tahminen bu köylere 1 kilometre uzaklıkta bir aslan heykeline rastlanmaktadır. Aşağı Güney köyü eski su dağıtım sistemi de örnek gösterilebilir bir yerdir. Okulun üst tarafında bulunan bir kaya mezarı bulunmaktadır. Bu da bizi buranın eski tarihlerden kalma bir yerleşim yeri olduğu kanısına götürüyor.
İğdir'in Kesut köyünde Çökele isimli yerin doğusundadır.
Su sarnıçları bulunmaktadır.
Orada kilise arakası diye bilinen tarlalardan mermer bloklar çıkmaktadır. Bu mermer blokların büyüklüğü ortalama 50 cm, eni 1-1.5 metre uzunluğunda kalıplar halindedir. Kilise olduğu söylenen tarlalardan çıkmakta bazılarının üzerinde girinti çıkıntı vardır bunlar kilisenin temel ya da duvarında kullanıldığı söylenmektedir örnekleri köy meydanında vardır köy meydanında oturma amaçlı kullanılıyor. Ayrıca küp çıkan diye bilinen tarlalardan çok sayıda küp çıkmıştır onlarda eski caminin tavanında kullanılmıştır.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
