Andrey Rublyov

Andrey Rublyev (Rusça: Андре́й Рублёв (d. 1360'lar – ö. 1427 veya 29 Ocak 1430) Ortodoks fresk ve ikonlarıyla orta çağ Rusya'sının büyük ressamı olarak kabul edilir. Rublev'in yalnızca saygın kişilere verilen bir ayrıcalık olan soyada sahip olması sebebiyle ailesinin kayda değer bir zenginlik ve statüye sahip olduğu söylenebilir. Ayrıca "Rublev" ismi, ailesinin mali durumu hakkında bir gösterge olabilir: "Rublev" ismi muhtemelen "rubit" (ağaç kesmek) fiilinden veya tabakçıların kullandığı uzun bir ahşap direk veya alet olan "rubel" isimlerinden türemiştir. Hristiyan isminin değiştirildiği ve Andrei ismini keşiş olarak yemin etmesinin ardından aldığı düşünülmektedir.^[1]

Thumb — Rublev's famous icon of the Trinity.

Erken Yaşamı

Tarihi kayıtlara göre, 1360'lar Rusya'sı oldukça kanlı geçmiştir. Rusya kasabaları, manastırları ve kiliseleri yağmalayan, köylüleri köleliğe zorlayan Tatar istilacılar tarafından işgal edilmişti. Devlet kontrolü Nizhniy Novgorod ve Moskova kasabalarına kadar geri çekilmişti ve buralardan kaçan insanlar, 1364-1366 yıllarında her iki şehirde de vebalara yol açmıştır. 1365 yılında, Moskova'da büyük bir yangın çıkmış ve şehrin büyük bir kısmının kül olmasına ve birçok insanın ölümüne yol açmıştır. Bu felaketlerin ardından, 1371'de büyük bir kıtlık yaşanmış ve çok geçmeden 1378'de Moskova, Litvanya Prensi Algirdas tarafından istila edilmiştir. Rublev'in bu olaylardan doğrudan etkilendiğine dair hiçbir kanıt yoktur, ancak bu olaylar onun büyüdüğü zamanların arka planını oluşturmakla birlikte efsanesinin üzerine kurulu olduğu göksel denge imgelerini yaratma motivasyonunu ima ediyor olabilir.^[1]^[2]^[3]^[4]

Rublyov'in hayatı hakkında fazla kaynak bulunmamaktadır, nerede doğduğu dahi tam olarak bilinmemektedir. Büyük olasılıkla Moskova yakınlarındaki Trinity-St. Sergius Lavra'da başrahip Radonezh'li Nikon'un yanında yaşamıştır. Kayıtlara ilk defa 1405'te Yunan Theophanes ve Gorodetsli Prokhor ile birlikte Beşaret Katedrali için dekore ettiği İkona ve freskler ile geçmiştir. İlk büyük eseri burada yaptığı freskler olarak kabul edilmektedir.^[5] Sanatsal eğitimi, dönemin en önemli ikonograf sanatçılarından birisi olan Yunan Theophanes'in öğrencisi olarak başlamıştır.^[6] Theophanes, Bizans ikonografisinin önemli ustalarından birisiydi ve Rublev'e Bizans sanatının inceliklerini öğretmişti.^[6] Bu eserin ardından, Moskova Kremlini'ndeki Dormition Katedrali'nde ve Andronikov Manastırı'nda görev aldı. Andronikov Manastırı'nda keşiş olduğu ve keşiş olarak geçirdiği süre boyunca, Zvenigorod'daki Dormition Katedrali'nin süslenmesine yardım ettiği tahmin edilmektedir. Çalışmaları, Bizans sanatının geleneklerini Rusya'ya taşıyan Theophanes'in etkisini taşımakla birlikte, kendine özgü ve benzersiz bir yöntem belirlemiştir. Kullandığı yöntem yumuşak hatlar, zarif figürler ve derin bir manevi ifadeyi karakterize etmektedir.^[5]

Son Yılları

Rublev'in yaşamının sonları hakkında çok az kaynak bulunmaktadır. 1420'lerin sonunda, Moskova yakınlarındaki Andronikov Manastırı'na yerleştiği ve burada ikonalar yapmaya devam ettiği ve 1427 veya 1430 yıllarında öldüğü tahmin edilmektedir. Andronikov Manastırı'na gömülmüş olması muhtemeldir. Rublev'in ölümü, Rus ikonografisinin en parlak dönemlerinden birinin sonunun göstergesidir.^[7] Ölümünün ardından da büyük bir saygı görmeye devam etti. 1988 yılında Rus Ortodoks Kilisesi tarafından aziz ilan edildi. Sanatı ve manevi mirası, bugün de Ortodoks dünyası üzerindeki etkisini sürdürmektedir. Onun eserleri yalnızca Rusya'da değil, tüm dünyada büyük bir hayranlık uyandırmıştır.^[8] İkonaları, Hristiyanlar için bir ilham kaynağı olmayı sürdürürken, sanat tarihçileri ve teologlar için de zengin bir inceleme konusu sunar.^[6]

Nativity of Jesus, 1405 (Cathedral of the Annunciation, Moscow Kremlin)
Baptism of Jesus, 1405 (Cathedral of the Annunciation, Moscow)
Beşaret, 1405 (Cathedral of the Annunciation, Moscow)
Version of the Theotokos of Vladimir, ca. 1405
Mikâil, 1408 (Iconostasis at Dormition Cathedral, Vladimir)
Cebrâîl, 1408 (Dormition Cathedral, Vladimir)
Andreas, 1408 (Dormition Cathedral, Vladimir)
Nenizili Gregor, 1408 (Dormition Cathedral, Vladimir)
Theotokos from Deësis, 1408 (Dormition Cathedral, Vladimir) Some think this may be the work of Theophanes the Greek
St. John the Theologian, 1408 (Dormition Cathedral, Vladimir)
Yahya, 1408 (Dormition Cathedral, Vladimir)
Savior in Glory, 1408 (Dormition Cathedral, Vladimir)
Harrowing of Hell, 1408-1410 (Vladimir)
Christ the Redeemer ca. 1410 (Tretyakov Devlet Galerisi, Moskova)
Ascension, 1408 (Tretyakov Gallery, Moscow)
Pavlus, 1410s (Tretyakov Devlet Galerisi, Moskova)