Akl-ı küll

Akl-ı küll, tasavvuf düşüncesinde, kendisini yaratanı kavramayı başarmış olan akıldır.

Sufizm'de akıl üçe ayrılır:

• Akl-ı maaş, sadece yeme-içme aklıdır. Nefsin hüküm sürdüğü hayvani akılı olarak da nitelenebilir.
• Akl-ı maad, korku duyan ve duyduğu korkunun neticesinde dinin emir ve yasaklarına boyun eğmiş akıldır. İlkine yeğlense de bu akıl da insanı kemale erdirmez.
• Akl-ı küll, kamil akıldır. Kendi yaradılış gayesini kavramış ve buna uygun hareket eden, Allah'ın yeryüzündeki halifesi olan kamil insanın aklıdır.