11. Ordu (Sovyetler Birliği)

11. Ordu (Rusça: 11-я армия), SSCB'nin Kızıl Ordu'suna bağlı ordu.

11. Ordu
Etkin	Ekim 1918 - Mart 1919 1939 - Mart 1943
Ülke	Rusya SFSC Sovyetler Birliği
Bağlılık	Kızıl Ordu
Tipi	Ordu
Büyüklük	70.000 - 100.000 (Rusya İç Savaşı sırasında)[1]
Parçası	Kuzey Kafkasya Askerî Bölgesi Belarus Özel Askerî Bölgesi Baltık Askerî Bölgesi Kuzeybatı Cephesi Bryansk Cephesi
Karargâh	Kutaisi (c.1966-1989)
Savaşları	Rusya İç Savaşı Kafkasya Cephesi II. Dünya Savaşı Polonya Seferi Kursk Muharebesi
Komutanlar
Ünlü komutanları	Pavel Kuroçkin

Ekim 1918'de Bolşevikler tarafından Güney Cephesi olarak harekete geçirilmiştir. Şubat 1919'da lağvedilmiş ve Mart 1919'da Hazar-Kafkasya Cephesi'nin alt kolu olarak yeniden kurulmuştur.

1939'da 11. Ordu ikinci defa olarak Belarus Özel Askerî Bölgesi'nde eski Minsk Ordular Grubu'ndan kurulmuştur.

Rusya İç Savaşı Kafkasya Cephesi

Erivan'a giren 11. Kızıl Ordu askerleri (29 Kasım 1920).

Tiflis'i işgal eden 11. Kızıl Ordu askerleri (25 Şubat 1921)

11. Kızıl Ordu, Rusya İç Savaşı sırasında Kuzey Kafkasya'nın batı kesiminde Hazar-Kafkasya Ordular Grubu'nun ana gücü olarak General Anton Denikin komutasındaki Gönüllü Ordu'na bağlı Beyaz birliklerine karşı savaşmıştır. Ocak 1919'da Kafkas Dağlarının eteği ve Güney Rusya bozkırı arasındaki 200 millik cephe, 11. Kızıl Ordu'nun　telaşlı savaşmasının sonucu olarak Beyaz Ordu tarafından ikiye　yarılmıştır.^[2]

Nisan 1920'da Azerbaycan'a, Mayıs 1920'de İran'a, Aralık 1920'de Ermenistan'a ve nihayet Şubat 1921'de Gürcistan'a girmiştir. Modern Fransız tarihçisi Marie Broxup, bu aşamadaki 11. Kızıl Ordu'yu "Rus komutanlar ve Rus siyasi kadroları tarafından yönetilen saf Rus ordusu" olarak nitelendirmektedir.^[3] Mayıs 1921'de adını kaybetmiş ve daha sonra Kuzey Kafkasya Askerî Bölgesi'nin bir parçası olacak Kafkasya Cephesi'ne katılmıştır.

Kafkasya'da ilk ele geçirdiği ülke Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti olmuştur. Komşu Ermenistan ile yaşanan mücadelesinden istifade ederek 11. Ordu kolaylıkla Azerbaycan'ı sovyetleştirmiştir. Oradan diğer cumhuriyetlerin başkentleri Tiflis (Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti) ve Erivan (Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti)'a karşı saldırıları hazırlanmıştır.^[4]

Oysa Moskova'daki yetkililer bölgedeki harekâtı durdurmayı emretmiştir.^[5] Kısa süre içerisinde Kızıl Ordu, İcevan'daki Ermenistan hükûmetine karşı savaşmakta olan Ermeni komünistlere yardım etmiştir.

11. Ordu'nun Devrimci Askerî Konseyi Başkanı Sergo Ordzhonikidze, 1921'de 11. Ordu'nun askerî önderleri: V. P. Raspopov, J. P. Butyagin, M. İ. Vasilenko, M. K. Levandovski ve A. İ. Gekker idi. Askerî karaları denetleyen "Savaş Konseyi" üyeleri 1921'de: Sergey Kirov, Valerian Kuybişev, J. P. Butyagin, K. A. Mehonoşin, Sokolov, J. İ. Vesnik, Lukin, B. D. Mihailov, Kvirkeliya, S. S. Eliava, J. İ. Vesnik and P. İ. Kuşner idi.

II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi

1939'da 11. Ordu, ikinci defa olarak Belarus Özel Askerî Bölgesi'nde eski Minsk Ordular Grubu'ndan kurulmuştur.

Eylül 1939'da Polonya Seferi'ne katılmıştır. 1940 yazın Baltık Askerî Bölgesi (17 Ağustos 1940 tarihinden beri Baltık Özel Askerî Bölgesi)'nin kollarından olmuştur.

22 Haziran 1941'de Nazi Almanyası'nın Barbarossa Harekâtı'na başlattığında 11. Ordu, 16. Piyade Kolordusu (5., 33. ve 188. Piyade Tümeni'nden ibaretti) ve 29. Piyade Kolordusu (179. ve 184. Piyade Tümeni'nden ibaretti) ve 3. Mekanize Kolordu (640 tank), 23., 126. ve 128. Piyade Tümeni, 42. ve 46. müstahkem mevkileri ve diğer küçük kuruluş ve birimlerden oluşturuluyordu ve Sovyetlerin Kuzeybatı Cephesi'nin kolu olarak Kaunas ve Vilnius'un batısı ve güneybatısında askerî harekâtına katılmıştır.

Temmuz 9 1941 tarihinden itibaren 41. ve 22. piyade ve 1. Mekanize Kolordu da komutası altına girmiştir. 1942 - 1943 yılları arasında Solzy ve Staraya Russa yakınlarında Wehrmacht'a karşı saldırılara ve Demyansk Harekâtı'na katılmıştır. 1943 yaz ve güz aylarında Batı Cephesi'nin bir kolu olmuş ve Temmuz 1943 yılının Temmuz ayın ortalarında 11. Ordu, 53. Piyade Kolordusu, 4., 96., 260., 273. ve 323. piyade tümenleri, 225. Tank Alayı ve diğer birimlerden oluşturulmaktaydı. 30 Temmuz'dan sonra 11. Ordu Bryansk Cephesi'nin emrine girmiş ve Kursk Muharebesi'nde savaşmıştır. Aralık 1943'te 11. Ordu lağvedilmiş ve personeli diğer Sovyet ordularına verilmiştir.

11. Ordu komutanları:

• 1939 - V. İ. Morosov, P. A. Kurtoşkin, A. İ. Lopatin ve İ. İ. Fedyuninski.
• Kasım 1942 - Mart 1943'te Pavel Kuroçkin

Muharebe düzeni[6]

Haziran 1941

• 3. Mekanize Kolordu + 2. Tank Tümeni, 5. Tank Tümeni, 84. Motorize Tümen
• 16. Piyade Kolordusu + 33. Piyade Tümeni
• 19. Litvanya Piyade Kolordusu + 179. Piyade Tümeni, 184. Piyade Tümeni
• 23., 126., 128 ve 188 piyade tümenleri

Temmuz 1941

• 70., 183., 202. ve 237. piyade tümenleri

Mayıs 1943

• 53. Piyade Kolordusu
• 4., 96., 260., 273., 323. ve 369. piyade tümenleri

Kaynakça

1. Orlando Figes, A People's Tragedy: The Russian Revolution: 1891-1924, Penguin Books, New York, 1998, ISBN 0-14-024364-X, p. 712, 715
2. Evan Mawdsley (2007), The Russian Civil War, p. 161. Pegasus Books, ISBN 1-933648-15-5
3. Broxup, "The Last Ghazawat: The 1920-1921 Uprising," cited in: John B. Dunlop (1998), Russia Confronts Chechnya: Roots of a Separatist Conflict, p. 40. Cambridge University Press, ISBN 0-521-63619-1.
4. Richard G. Hovannisian, The Republic of Armenia, Vol. IV: Between Crescent and Sickle - Partition and Sovietization, University of California Press, Berkley, California, 1996, ISBN 0-520-08804-2, p. 62.
5. Hovannisian, The Republic of Armenia, pp. 62-63
6. Robert G. Poirier & Albert Z. Zonner, The Red Army Order of Battle in the Great Patriotic War: including data from to postwar years, Presidio, 1985, ISBN 0-89141-237-9, p. 37.

Dış bağlantılar

• Orbat.com/Niehorster, Order of Battle, 22 June 1941
• (Almanca) History of the 11th Soviet Red Army