İlkbahar
Kış ve yaz arasında bir mevsim Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Kış ve yaz arasında bir mevsim Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
İlkbahar, bahar veya ilkyaz, doğa döngüsünde kış ile yaz arasındaki mevsim. Kuzey yarım kürede 21 Mart ve 21 Haziran arasıdır. İlkyaz, kıştan sonra ve yazdan önceki dört ılıman mevsimden biridir. Baharın çeşitli teknik tanımları vardır ancak terimin yerel kullanımı yerel iklime, kültürlere ve geleneklere göre değişir. Kuzey Yarımküre'de bahar olduğunda, Güney Yarımküre'de güzdür veya tam tersidir. İlkbaharda, ekinoks, günler ve geceler yaklaşık on iki saat sürer, mevsim ilerledikçe gündüz uzunluğu artar ve gece uzunluğu azalır.
İlkbahar mevsime ve yeniden doğuşa, gençleşmeye, yenilenmeye, diriliş ve yeniden büyüme fikirlerine çağrışım yapar. Subtropikal ve tropikal alanların diğer mevsimler açısından daha iyi tanımlanan iklimleri vardır. kuru veya nemli, muson veya siklonik. Kültürler, Avrupa'da ortaya çıkan terimlere çok az eşdeğer olan mevsimler için yerel adlara sahip olabilir.
İlkbaharda ağaçlar çiçek açar, hava sıcaklığı artmaya başlar. Bu mevsimde karların erimesi ve bol miktarda yağışın olması ile su yatakları olan dereler, göller, göletler ve barajlar su ile dolar.
Bahar dalları ortaya çıkar. Yaz gelince ise bahar dallarındaki çiçekler kuruyup düşer ve yerlerini yeşil yapraklar alır. Bilhassa bu mevsimde yerel hava depresyonu olarak meydana gelen hava değişikliklerinde, toplum arasında kırkikindi yağışları adı verilen sağanak yağışlar başlar. Bu yağışlarla yeğenli gök gürültüsü, yıldırım düşmesi, dolu tehlikesi ve sel felaketleri de görülür. Bazen bu yağışlar çiftçileri çok yıpratır.
İnsanlar üzerinde de sağlık açısından olumsuz etkileri olabilir. Yorgunluk, bitkinlik ilkbaharın insanlar üzerindeki olumsuz etkilerindendir. Bu duruma tıp dilinde kısaca bahar yorgunluğu denir.
.jpg)
İlkbaharın başlarında, Dünya'nın ekseni Güneş'e göre eğimini arttırır ve gün ışığının uzunluğu ilgili yarım küre için süratle artar. Yarım küre önemli ölçüde ısınmaya başlar ve yeni bitki büyümesinin "fışkırmasına" (İngilizce:spring fışkırma anlamına gelir) neden olarak mevsime adını verir.[3]
Herhangi bir kar erimeye başlar, akıntılar yüzeysel akışıyla büyür ve don daha az yeğindir. Karsız ve seyrek donun görüldüğü iklimlerde hava ve kara sıcaklığı da daha çabuk yükselir.
İlkbaharda birçok çiçekli bitki uzun bir süre art arda çiçek açar, bazen kar hala yerdeyken çiçeklenme başlar ve yaz başına kadar devam eder.[4] Normalde karsız bölgelerde "ilkbahar" yaprak döken manolyaların, kirazların ve ayvaların çiçek açmasıyla müjdelenen şubat kadar erken (Kuzey Yarımküre) veya ağustosta (Güney Yarımküre) başlar.[5] Birçok ılıman bölgede kuru bir ilkbahar ve nemli bir güz vardır. Bu da sıcaklığın ve suyun daha çok olduğu baharda çiçeklenmeyi başlatır. Güney kutup dairesine yakın bölgeler mayıs ayına kadar hiç "bahar" görmeyebilir.
Bahar, Dünya'nın Güneş'e göre değişen yönünün neden olduğu sıcaklığın bir sonucu olsa da, dünyanın birçok yerindeki hava durumu diğer daha az tahmin edilebilir olaylardan etkilenir. İlkbahardaki (veya herhangi bir mevsimdeki) yağış, daha uzun döngülerle -güneş döngüsü gibi veya okyanus akıntıları ve okyanus sıcaklıklarının yarattığı olaylarla- örn., El Nino etkisi ve Güney Salınım İndeksi gibi döngülerle ilgili eğilimleri izler.
Soğuk hava Kutup bölgelerinden itmeye devam ederken alt enlemlerden sıcak hava istila etmeye başladığında dengesiz bahar havası daha sık olabilir. Ayrıca, ılık yağmurlarla hızlanan kar erimesi nedeniyle, yılın bu zamanında dağlık alanlarda ve yakınlarında sel daha sık görülür. Kuzey Amerika'da, özellikle Rocky Dağları, yükselen sıcak ve soğuk hava kütlelerinin doğuya doğru yayılmasını engellediği ve onun yerine onları doğrudan çarpışmaya zorladığı için yılın bu zamanında Alley kasırgası çok aktiftir. Hortumların yanı sıra, superhücreler de tehlikeli derecede büyük dolu ve çok yeğin rüzgarlar üretebilir, bunlar için genellikle güçlü fırtına uyarısı veya hortum uyarısı verilir. jet akımları kışın olduğundan daha çok, ilkbaharda Kuzey Yarımküre'de dengesiz ve şiddetli hava koşullarında önemli rol oynar.[6]
Son on yıllarda, mevsim sünmesi gözlemlendi, bu da birçok fenolojik bahar belirtisinin birçok bölgede on yılda bir yaklaşık iki gün daha erken oluştuğu anlamına gelmektedir.
Güney Yarımküre'deki bahar, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle Kuzey Yarımküre'ninkinden çok başkadır:
_at_Faculty_of_Fine_arts,_University_of_Dhaka,_13_February,_2014.JPG)
Karnaval, dünya çapında birçok Hristiyan tarafından oruçtan önceki günlerde (40 gün, pazar günleri hariç, Paskalya'dan önce) yapılır. Birçokları için yeni yılın ilk bahar şenliğidir.[8]
Paskalya, Hristiyan kilise yılında en önemli dini bayramdır.[9] Hristiyanlar İsa'nın "üçüncü günde" ölümden diriltildiğine inanırlar[a] (çarmıha gerilmesinden "iki gün sonra") ve bu dirilişi Kutsal Cuma'dan iki gün sonra Paskalya Günü'nde kutlanır. Son Akşam Yemeği bir Fısıh bayramı olduğundan, Paskalya tarihi, Fısıh'ın başlangıcından sonraki ilk pazar günü olarak hesaplanır. Bu genellikle bahar ekinoksundan sonraki ilk dolunaydan sonraki ilk pazar günüdür. Paskalya tarihi 22 mart ile 25 nisan arasında değişir (bu, Jülyen takvimi kullanan Doğu ve Oryantal kiliseleri için miladi takvimde 4 nisan ile 8 mayıs arasına denk gelir). Bu kutlamada çocuklar paskalya yumurtası avı yaparlar.
1 Mayıs, birçok resmi tatil gününden biridir.[10] Birçok ülkede 1 Mayıs, emek hareketinin ekonomik ve sosyal başarılarını kutlayan 1 Mayıs İşçi Bayramı ile eş anlamlıdır. Bir kutlama günü olarak tatilin eski kökenleri vardır ve modern zamanlara kadar süren birçok gelenekle ilgilidir. Bu adetlerin birçoğu 1 Mayıs'ın "çeyrek gün" olmasından kaynaklanır yani (neredeyse yalnızca kutlandığı Kuzey yarımkürede) yaklaşık olarak ilkbahar ekinoksu ve yaz gündönümü arasında yaklaşık olarak yarıya düşer. Kelt geleneğinde bu tarih baharın sonu ve yazın başlangıcıydı.
Fısıh, Nisan ayının 15. gününde başlar; bu, genellikler Miladi takvim yılının Mart veya Nisan ayına denk gelir ve kuzey bahar ekinoksundan sonra bir dolunay gecesine denk gelir.[11] Ancak, ilkbahar ekinoksundan sonra düşen artık aylar nedeniyle, Pesah bazen 2016'da olduğu gibi ilkbahar ekinoksundan sonraki ikinci dolunayda başlar. Yahudiler, Tevrat'ta Çıkış kitabında anlatıldığı gibi Mısır'daki kölelikten kaçışlarını anmak için bu bayramı kutlarlar. Kuzu ve arpa gibi Fısıh sederi'lerde tüketilen yiyecekler ilkbahar mevsiminde bulunabilirliğe bağlıdır. Bu kutlamada çocuklar seder sırasında Dört Soru'yu okur ve sonrasında afikoman için avlanırlar.
Tüm Azizler Gecesi (Cadılar Bayramı), Azizler Günü (Bütün Yadigarları') ve Bütün ruhlar Günü üçlüsünü kapsayan Batı Hristiyan mevsimi ilkbaharda Güney yarımküre'de görülür.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
