Çarıksaraylar, Şarkikaraağaç

Çarıksaraylar, Isparta ilinin Şarkikaraağaç ilçesine bağlı bir beldedir. Kasaba'nın nüfusu 2014 yılına ait sayıma göre 2.971'dir.^[1]

Çarıksaraylar
Belde
Isparta'nın Türkiye'deki konumu
Çarıksaraylar Çarıksaraylar'ın Isparta'daki konumu
Ülke	Türkiye
İl	Isparta
İlçe	Şarkikaraağaç
Coğrafi bölge	Akdeniz Bölgesi
İdare
• Belediye başkanı	Mehmet Bingöl (AK Parti)
Rakım	1276 m
Nüfus  (2020)
• Toplam	2.767
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	246
İl plaka kodu	32
Posta kodu	32810
Resmî site cariksaraylar.bel.tr

İsim

Çarıksaray adı nüfusun çoğunluğunun Akşehir'de ikamet ettiği Bayat aşireti'nin "Çarıklar" kolundan olmasından kaynaklanır. "Saray" eki arazi darlığından çevre köylere nazaran ilk iki katlı evleri tercih etmelerinden kaynaklanmıştır.^[2]

Tarihi

Çarıksaraylar, Osmanlı Devleti’nin arşivlerinde ilk defa Fatih Sultan Mehmed Dönemi 1475-1481 arası tarihte yazılan,^[3] Kara Ağaç Nahiyesi’nin mezra’a (ekinlik) ve 40 pare karyesiyle toplamda 51 yerleşim yerinden birisidir. Bugüne göre, kurulduğunda oldukça küçük bir köy(karye) olan Çarıksaraylar’ın 1475’teki ilk Mufassal Defter’inde hane sayısı 12'dir.

1501 tarihli 2. Mufassal Defteri^[4] kayıtlarına göre Çarıksaraylar’ın hâne sayısı 2 hane eksiğiyle 10’a düşmüştür. Bu tarihte Çarıksaray köyünde oturanların ödediği öşür bedelleri Ağnam (Küçükbaş hayvanlar) 55 akçe, Ganem (Koyun) 100 akçe, Yulaf 25 akçe ve Ketan da 20 akçedir.

16. asra, yani 1567’li yıllara kadar hem Çarıksaray hem Süvar hem de Saraycık’ın Hâne ve Nefer/Nüfusları ayrı ayrı kaydedilirken yakın tarih sayabileceğimiz bu tarihlerde Ömercik köyü içinde yer alan Bayat, Yaka-köy, Ulu ve Çarık dahil Süvar(günümüzde bu mahalle isimleri Çarıksaraylar belediyesi içinde bulunmaktadır.) ile de birleşerek Çarıksaray halini almış ve oldukça büyümüştür. 1522’de 4 hâne ve 5 neferi bulunan Çarık karyesi, Saraycık ile birleşmiş ve 1522’de 11 hane ve 13 neferli iken bu birleşmeden dolayı da 1567 tarihinde 15 hane, 24 nefere çıkmıştır.

3 mahalleden müteşekkil Çarıksaray 1839 tarihinde^[5] henüz köy durumundadır. Kara Ağac Nahiyesi’nin en yaşlılarının bulunduğu Çarıksaray’ın ilk mahallesi Ulu’da (günümüzde Ulu Mahalle) 87 hane olup 213 nefer yaşamaktadır.

Milli mücadele döneminde Çarıksaraylardan Kuvayimilliye'ye katılan kişi sayısı oldukça yüksektir. Kuvayimilliye'ye katılan Çarıksaraylı Hasan Hüseyin Efe, 210 nefer 80 süvarisiyle Konya'da çıkan Bozkır Ayaklanması'nın bastırılmasında önemli rol oynamıştır. Daha sonra Hasan Hüseyin Efe, Hafız İbrahim Demiralay'ın tavsiyesiyle cepheye sevk edilir ancak orada bulunan Demirci Mehmet Efe ile anlaşamayarak Şarkikaraağaç'a geri dönmeye ve isyan etmeye kalkar. Bunun üzerine yolda yakalanarak hapse atılır.^[6][7]

Coğrafya

Isparta iline 120 km, Şarkikaraağaç ilçesine 7 km uzaklıktadır. Beldenin Konya il merkezine uzaklığı 113 km'dir. Kasaba Sultan Dağları'nın güney kesimi ile sınır durumdadır.^[8]

Nüfus

Yıllara göre belde nüfus verileri
2024	2.759[9]
2020	2.767[10]
2019	2.755[11]
2014	2.971[12]
2013	3.070[12]
2012	3.034[12]
2011	3.163[12]
2010	3.225[12]
2009	3.296[12]
2008	3.630[12]
2007	3.379[12]
2000	6.904[12]
1990	4.772[12]
1985	4.200[12]
1980	4.124[12]

Yönetim

Belediye başkanlığı

Seçildiği yıl	Belediye başkanları[12]
2024	Özcan Turhan[13](AK Parti)
2019	Mehmet Bingöl (AK Parti)
2014	Özcan Turhan (AK Parti)
2009	Özcan Turhan (AK Parti)
2004	Halil Toprak (DYP)
1999	Ahmet Çaylı (MHP)
1994	Ahmet Çaylı (MHP)
1989	Galip Yıldız (DYP)
1984	Galip Yıldız (DYP)
1977	Osman Taşdemir (CHP)
1973	Mehmet Ali Öztürk (AP)
1968	Mehmet Ali Öztürk (YTP)
1963	Ramazan Çivici (CHP)
1955	? (TKP)

31 Mart 2019 yerel seçimine göre AK Parti adayı Mehmet Bingöl, oyların %52.17'sini (1068 oy) alarak belediye başkanı seçilmiştir. En yakın rakibi, MHP adayı Halil Toprak ise %45.33 (928 oy) ile 2. olmuştur.^[14]