Vikipedi:Sunumlar/Linux

viki yabancı dil sözlük projesi : viki adminlerinde bu proje fikrini uygulama aşaması için yol haritası geliştirmelerini istenmektedir.

Vikipedi sunum afişi

Linux ve Özgür Yazılım Şenliği'de Vikipediyi tanıtan bir sunum programı hazırlayacağız. Bu işi el birliği ile 5 Mayısa kadar bitirelim derim. Bu Vikipedi tarihinde bir ilk olarak tanımlanabilir, çünkü şimdiye kadar Vikipedi hep sanal ortamlarda ya da basında yer aldı. İlk defa Vikipedi 3 boyutlu bir vücut olarak temsil edilecek, sanal değilde gerçek etkileşimle tanışacak. Herkesin katılımı ile çok iyi bir tanıtım çıkarabiliriz. Hadi şu fırsatı kaçırmayalım ve Vikipedi'yi layık olduğu yere gelmesine yardımcı olacak bu sunumu hazırlayalım. --Dbl2010 16:26, 1 Mayıs 2006 (UTC)

• Yer: Ankara, ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi, C Salonu
• Zaman: 12 Mayıs 15:30-16:00

Yapılacak işler

Program akışı

1 saatlik bir zaman dilimimiz var. Bu zaman diliminde Vikipediyi tanıtan bir slayt sunum yapacağız. Birde soru cevap kısmı olacak. Akla gelebilecek başka bir aktivite de belki canlı bir Vikipedi editi olabilir.

Sunumun hazırlanması

Aşağıda taslak sunum başlattım. 20-30 dakikalık bir sunum olduğunu varsayarsak, yine 20-30 sayfalık bir slay hazırlamamız bence uygun olur. Sunumun hangi yazılım ile yapılacağını bilemiyorum (Powerpoint, open office, pdf, transparan, hatta belki Vikipedi'den bağlanarak sunumu yapmak...???) ama burada ana metni oluşturursak herhalde kullanacağımız yazılıma aktarmak fazla zamanımızı almaz.

Sunucu(lar) ve tartışmacı(lar)

• Kullanıcı:Tembelejderha, ilk gönüllü.

... başka gönüllüler var mı?

• Kullanıcı:Nosferatü, ben de varım ama hafta sonu veya akşam altıdan sonra olması gerekiyor. İyi düzey powerpoint bilgim var katkıda bulunabilirim ayrıca meslekten gelen bir alışkanlıkla ağzım laf yapar bir araya gelip hazırlık yapmalıyız

SUNUM

Slayt 1

Slayt 2

• Başlıklar
  • Vikipedi nedir?
    • Wikimedia Vakfı nedir?
    • Amacı
    • İlkeleri
    • Özgürlüğü ve lisansı
    • Kullanımı
    • ...
  • Kardeş projeler
  • Yeni projelere olan açıklık

Slayt 3

Wikipedia nedir?

• Wikipedia, okurları tarafından yazılan wiki tabanlı bir ansiklopedidir.
• Wiki, Hawai dilinde "hızlı" anlamına gelmektedir.
  • İnternet dünyasında ise, çoklu katılımla internet sitesi oluşturmaya izin veren yazılımların genel adıdır.
  • Kullanıcılar, sadece bir ağ tarayıcısı kullanarak sayfalar üretebilir.
  • Belirli bir formatta yazılan yazıları, sunucu, bir yazılım ile HTML'ye çevirmektedir.
• Vikipedi, projenin Türkçe ayağıdır.

Slayt 3

• Wikipedia projesi Wikimedia Vakfı'nın (kısaca Wikimedia, resmi adı: The Wikimedia Foundation Inc.) bir projesidir.
• Wikimedia çeşitli özgür içerikli projeleri bünyesinde barındıran bir kurumdur.
• ABD'nin Florida eyaleti yasalarına tabii bir vakıf olan Wikimedia, kâr amacı gütmez.
• Jimmy Donal "Jimbo" Wales Wikimedia Vakfı'nın kurucusu ve başkanıdır.
• Vakfın duyurusu 20 Haziran 2003 tarihinde Jimmy Wales tarafından yapıldı.

Slayt 5

İngilizce ve diğer Vikipedilerin gelişme grafiği: en:History of Wikipedia Projenin Genel Tarihçesi

• Wikipedia, Jimmy Wales ve Larry Sanger tarafından 15 Ocak 2001 tarihinde, uzman editörlerce yazılmakta olan özgür ansiklopedi Nupedia projesine yardımcı olması amacıyla başlatılan bir projeydi. Kulanıcılar İnternetteki Wikipedia'ya içerik sağlamakta, editörler de bu içeriği denetimden sonra Nupedia'ya aktarmaktaydı.
• Kısa sürede Nupedia, Wikipedia'nın hızına yetişemez oldu ve Wikipedia Nupedia'dan ayrılarak, tarafsızlık ilkesi doğrultusunda, 1 yıl içerisinde 20.000 madde sayısına ulaştı ve 18 dilde yayına başladı.
• Wikipedia, 200'ün üzerindeki dilde, toplamda 2 milyonu aşkın madde sayısına sahiptir.

Slayt 6

Teknik Alt Yapı

• Sunucu bilgisayarlar, 126 adet:
  • 89 adet Florida'da,
  • 3 adet Paris'te,
  • 11 adet Amsterdam'da,
  • 23 adet Yahoo!'nun Kore'deki merkezinde
• İşletim sistemi: Linux. ( Fedora Core, Debian, Redhat )
• Kullanılan ana yazılımlar: Mediawiki, Apache, MySQL, php,

Slayt 7

Vikipedi'nin Ekim 2005'e kadarki madde sayısındaki değişme

Türkçe Vikipedi'nin Gelişimi

• 5 Aralık 2002'de ilk sayfa (anasayfa) açıldı.
• 13 Mart 2003'te ilk madde kaydedildi.
• 15 Temmuz 2004'te 1000. maddeye ulaşıldı.
• 10 Kasım 2005'te 10.000. madde yazıldı.

Şu anda:

• Yaklaşık 22.500 ansiklopedik madde içermektedir.
• Toplam 375.000 sayfa mevcuttur.
• 20.000'e yakın kullanıcı kayıt olmuştur.

Slayt 8

Vikipedi'nin felsefesi nedir?

• Tüm insanlığın bilgi birikimini yansıtan bir kaynak olmayı hedefler.
• Özgürdür ve içeriği daima açık kalacaktır.
• Merkezi bir otorite tarafından kontrol edilmez, içeriği katılımcıların fikir birliği ile belirlenir.
• Vikipedi reklamsızdır ve gelir elde etmeyi amaçlamaz.
• Vikipedi özgür yazılımın gelişimiyle aynı ilkelere dayanır.

Slayt 9

Vikipedi'nin Temel İlkeleri

• Tarafsızlık: Vikipedi "tarafsızlık" ilkesini benimser. Vikipedistlerin kendi görüşlerini maddelere yansıtarak okuyanı etkilemeye yahut okuyanda önyargı oluşturmaya hakkı yoktur. Bir Vikipedist taraflı olduğunu düşündüğü maddenin "Tartışma" sayfasında taraflı bölümleri gösterebilir, aksi bir düşünceye sahip Vikipedist de buna itiraz edebilir. İki Vikipedist arasında anlaşma sağlanamazsa, topluluğun düşüncesine başvurulur.

• Doğru bilgi: Vikipedi sadece "doğrulanabilir" bilgi içerir. Vikipedistler güvenilir kaynaklara doğrulatmalarının mümkün olmadığı bir bilgiyi ekleyemez.

• Özgün çalışmalara yer vermez. Bir konuda yapılmış özgün bir çalışma ya da araştırma, daha yaygın olarak kabul görmüş değilse, Vikipedi'de yer alamaz. Yani Vikipedi, yaygın olarak bilinmeyen ya da daha kabul görmemiş bir konuyu, birkaç kaynak gösterilmiş olsa bile, insanlara kabul ettirme ya da duyurma amaçlı kullanılamaz.

• Telif Haklarına Saygı: Vikipedi GNU Özgür Belgeleme Lisansı'na sahiptir ve telif hakkı yasalarına uygun olmaya özen gösterir.

Slayt 10

Vikipedi'ye Bağlanıp Neler Yapılabilir?

1. Merak ettiğiniz konuda araştırma yapabilirsiniz.
2. Bildiğiniz bir konuda yazı yazabilirsiniz, ekleme yapabilirsiniz.
3. Başkalarının yazdıklarını düzeltebilirsiniz.

Bu işlemleri yapmak için gerekenler:

1. İnternet bağlantısı
2. Bir ağ tarayıcısı (Firefox, İnternet Explorer, Opera vb.)

Slayt 11

Vikipedi'de Araştırma Yapmak

• Vikipedi'de merak ettiğiniz konuları Google, Yahoo gibi arama motorları ile bulabilirsiniz.
• Vikipedi'nin kendi aramasından yararlanabilirsiniz.
• Adını bildiğiniz maddeyi yazarak doğrudan ulaşabilirsiniz.
• Kategorilerde ve onlara bağlı alt kategorilerde dolaşarak ilgili maddeleri bulabilirsiniz.
• Bir maddede verilen bağlantıdan konuyla ilgili diğer maddelere geçebilirsiniz.
• Aynı maddenin diğer dillerde yazılmış haline geçebilirsiniz.
• Vikipedi'yi bilgisayarınıza ya da cep bilgisayarınıza indirebilirsiniz (haftalık güncelleme ile).

Slayt 12

Vikipedi'de Ekleme ve Değişiklik yapmak

• Vikipedi'yi şu ana kadar yazanlar, okuyucularıdır.
• Herkes herhangi bir anda bir sayfayı değiştirebilir, yeni bir madde başlatabilir, maddenin adını değiştirebilir.
• Wiki'nin basit yazı dilini kullanarak sayfalara:
  • resim
  • tablo
  • grafik ekleyebilir.

• Üye olma şartı yoktur.
• Editörlüğünüz onaylanacak şartı yoktur.
• Yazılanlar anında sitede aktif olur.

(Şartlar uygun olur mu bilmiyorum ama bu slayt bittiğinde browser açılıp IP kullanıcı olarak Vikipedi'de bir sayfa küçücük değiştirilse, güzel bir gösteri olur.)

Slayt 13

Vikipedi'de akışı izlemek

• Vikipedi'de bir sayfa kaydedildiğinde sayfanın tüm eski sürümleri de saklanır.
• Vikipedi'de yapılan tüm katkı ve değişiklikler tarihle kayıtlıdır.
• Vikipedi'de her kullanıcının yaptığı tüm değişiklikler kayıtlıdır.
• Hiçbir sayfa ve sayfanın eski sürümleri veritabanından silinmez.
• Kayıtlara ve eski içeriklere herkes ulaşabilir.

Slayt 14

Vikipedi'de akışı izlemek 2

Vikipedi'de akışı izleyen kullanıcılar gerek gördüklerinde sayfayı

• eski herhangi iki sürümü ile karşılaştırıp yapılan değişikliği inceleyebilirler.
• eski haline getirebilirler (son yapılan değişiklikler hatalı ise).
• ve yapılan tüm katkıları, kimin yaptığını da öğrenerek inceleyebilirler.
• değiştirmeye çalışan yeni kullanıcılara (acemilere) yardım edebilirler.

Slayt 15

Vikipedi şunlardan oluşuyor:

• Maddeler
• Kategoriler
• Şablonlar
• Vikipedi proje sayfaları
• Tartışma sayfaları
• Portallar
• Yardım sayfaları
• Kullanıcı sayfaları
• Kullanıcı mesaj sayfaları

(Bunlar için ayrı ayrı slayt koymak çok kopuk olabilir. Bu slayt dururken birer cümle ve örnekle anlatılabilir. Bunların her birinin de zamanla kullanıcılar tarafından oluşturduğu vurgulansa iyi olur. )

Slayt 16

Vikipedi'de Ortak Çalışmalar

• Vikipedi kullanıcılar arası etkileşime imkan verir.
• Vikipedi'de her maddenin bir de tartışma sayfası vardır.
• Tartışma sayfası
  • ilgili maddedeki yanlışları belirtmeye
  • eklenebilecek yeni bilgileri belirtmeye
  • eksiklerden haberdar edip diğer kullanıcıları uyarmaya

yarar.

Slayt 17

Vikipedi'de Ortak Çalışmalar 2

• Kullanıcılar birlikte takım kurup bir proje üretebilirler.
  • Örnek:Yeni gelen kullanıcılara yardım grubu
  • Örnek:Sayfaları kategorize etme grubu
  • Örnek: Türk Şairleri Biyografileri'ni zenginleştirme grubu. (Örnekleri kadafan salladım ama bir örnek iyi olur)
• Seçtikleri proje için bir kılavuz sayfa oluşturabilirler.
• Diğer kullanıcıları projeye katılmak için ikna edebilirler.
• Proje kapsamında koordine olabilirler.

Slayt 18

Bu Kadar Özgürlükle Nasıl İşliyor???

• Kötü amaçlı kullanımlar izleme yöntemleri ile diğer kullanıcılar tarafından farkedilirler.
• Sayfaların eski kayıtları durduğundan kolaylıkla eski haline çevirebilirler.
• Yani Vikipedi'nin okurları sorunu bulup düzeltirler.
• IBM'in 2 yıl önceki araştırması, hatanın düzeltilme zamanını, ortalama 5 dakika olarak tespit etmiştir.
• Israrcı saldırılarda engelleme yapılabilir.

(Burada, sayfayı değiştirip, açığınız var diyen Hacker diye imza atanlardan bahsedilip, Vikipedinin komik bir yüzü gösterilebilir.:) )

Slayt 19

Vikipedi ne değildir?

• Sözlük değildir.
  • Kardeş proje Vikisözlük
• Özlü sözler ve alıntılar kılavuzu değildir.
  • Kardeş proje Vikisöz
• Kılavuz, yardımcı el kitabı değildir.
  • Kardeş proje Vikikitap
• Özgün metinlerin arşivi değildir.
  • Kardeş proje Vikikaynak

Slayt 20

SORULAR???