Türkiye’de mimarlık eğitimi

Türkiye’de mimarlık eğitimi Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı'nda yenilmesi sonucu kurulan ardıl devletlerden birisi olarak, 1923’te Türkiye devletinin kurulmasıyla başlayan ^[1][2] ve günümüze kadar gelen süreçte, Türkiye’deki mimarlık eğitiminin geçirdiği süreçleri inceler.

1930’lu yıllar, Türkiye’de mimarlık eğitiminin yeniden yapılanması ve mimarlık eğitiminde kurumsallaşması için ilk adımların atıldığı dönemdir.^[3] Mimarlıkla ilgili dönemin önemli gelişmelerinden biri, 1926 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi’nin İstanbul’un Fındıklı semtinde yer alan Cemile Sultan Sarayı'ına taşınması ve Güzel Sanatlar Akademisi olarak eğitim vermeye başlamasıdır. O döneme kadar Rönesans ve Osmanlı mimarisi alanlarında eğitim veren bu okulda, 1926 yılından itibaren modern mimari bazlı eğitim verilmeye başlandı. Ayrıca 1924 ile 1942 yılları arasında Türkiye’ye gelen Almanya, Avusturya, Fransa ve İsviçre’den gelen toplam 40 mimar ve şehir plancısı ülkede birçok projeye imzalarını atmalarının yanı sıra birçoğu da Türkiye’deki mimarlık eğitiminin gelişmesinde oldukça katkıları oldu.^[4]

1956 yılı Türkiye’de mimarlık eğitiminde önemli dönüm noktasıdır. ODTÜ bünyesinde bir mimarlık fakültesi 1956 yılında kurulmuş, böylelikle ilk defa İstanbul dışında mimarlık eğitimi veren bir fakülte ortaya çıkmıştır.

Türkiye’de mimarlık eğitimi veren üniversitelerin sayısı ancak 2000’li yıllarda yüksek rakamlara ulaşmıştır. 1990 yılında 11 eğitim kurumunda mimarlık eğitimi verilirken, 2009 yılına gelindiğinde Mimarlık Fakültesi sayısı 41’e yükselmiştir.^[5]

Mimarlık eğitimi veren üniversiteler

• Abant İzzet Baysal Üniversitesi
• Akdeniz Üniversitesi
• Anadolu Üniversitesi
• Atılım Üniversitesi
• Bahçeşehir Üniversitesi
• Balıkesir Üniversitesi
• Başkent Üniversitesi
• Beykent Üniversitesi
• Bozok Üniversitesi
• Canik Başarı Üniversitesi
• Çankaya Üniversitesi
• Çukurova Üniversitesi
• Dicle Üniversitesi
• Doğuş Üniversitesi
• Dokuz Eylül Üniversitesi
• Erciyes Üniversitesi
• Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
• Gazi Üniversitesi
• Gaziantep Üniversitesi
• Gazikent Üniversitesi
• Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü
• Gediz Üniversitesi
• Hacettepe Üniversitesi - Güzel Sanatlar Fakültesi
• Haliç Üniversitesi
• İstanbul Arel Üniversitesi
• İstanbul Aydın Üniversitesi
• İstanbul Bilgi Üniversitesi
• İstanbul Kültür Üniversitesi
• İstanbul Medipol Üniversitesi
• İstanbul Teknik Üniversitesi
• İstanbul Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi
• İstanbul Üniversitesi
• İzmir Ekonomi Üniversitesi
• İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
• Karabük Üniversitesi
• Karadeniz Teknik Üniversitesi
• Maltepe Üniversitesi
• Mardin Artuklu Üniversitesi
• MEF Üniversitesi
• Mersin Üniversitesi
• Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
• Mustafa Kemal Üniversitesi
• Okan Üniversitesi
• Orta Doğu Teknik Üniversitesi
• Osmangazi Üniversitesi
• Özyeğin Üniversitesi
• Selçuk Üniversitesi
• Süleyman Demirel Üniversitesi
• TED Üniversitesi
• Trakya Üniversitesi
• Uludağ Üniversitesi
• Yaşar Üniversitesi
• Yeditepe Üniversitesi
• Yıldız Teknik Üniversitesi
• Yüzüncü Yıl Üniversitesi
• Zirve Üniversitesi

Kaynakça

1. "Sevr ve Lozan Antlaşmalarının Başlıca İktisadi Hükümlerinin Karşılaştırılması, M. Murat BASKICI, Mülkiye Dergisi-Cilt:XXVIII-Sayı:242-s.124". 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2011.
2. "Lozan Antlaşması tam metni". 2 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2011.
3. "Cumhuriyet döneminde Türkiye mimarlığı, Afife Batur" (PDF). Cumhuriyet Gazetesi, Mimarlık ve Kent Eki (sayfa 8), 4 Ekim 2004. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2011.
4. "Erken Cumhuriyet dönemindeki Almanca konuşan mimarlar". Goethe Institut. 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2011.
5. "Mimarlık Okullarında 19 Yılda %372'lik Artış!". Mimarizm.com. 8 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2011.