![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Stray_dogs_inside_izmir_bozyaka_hospital.jpg/640px-Stray_dogs_inside_izmir_bozyaka_hospital.jpg&w=640&q=50)
Türkiye'de sokak köpeği sorunu
From Wikipedia, the free encyclopedia
Türkiye'de sokak köpeği sorunu, Türkiye'de yaşayan sahipsiz, sokağa terkedilen veya hali hazırda sokakta yaşayan köpeklerin neden olduğu iddia edilen sorunlardır. Türkiye'de dönem dönem tartışmalara sebep olan sokak köpekleri, 2020'li yıllar itibarıyla yeniden yoğun olarak tartışılmaya başlanmıştır. Günümüzde özellike kinofobik, bir köpek tarafından saldırıya uğrayarak yaralanmış veya bu saldırı sonucu ölenlerin yakınları tarafından gündeme getirilmiştir.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Sokak_k%C3%B6pekleri_i%C3%A7in_protesto_yapan_grup_2024.jpg/640px-Sokak_k%C3%B6pekleri_i%C3%A7in_protesto_yapan_grup_2024.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Stray_dogs_inside_izmir_bozyaka_hospital.jpg/640px-Stray_dogs_inside_izmir_bozyaka_hospital.jpg)
Köpeklerin sokaklarda yaşamaması, barınaklara toplanması ve/veya direkt olarak yerinde öldürülerek sorunun çözüme ulaşacağını savunan gruba karşılık hayvanseverler ise sorunun öldürerek değil, etkin bir aşılama ve kısırlaştırma ile çözüme ulaşacağını savunmaktadır.
Türkiye'de, 2004 yılına kadar, 1932 yılında yayımlanan sahipsiz köpekler hakkındaki tamim uyarınca, köpekler, belediyeler tarafından zehirlenerek yerinde itlaf edilmekteydi.[1] 2004 yılında çıkarılan 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu kapsamında yakala-kısırlaştır-yerine bırak yöntemini uygulamaya geçmiş ancak etkin olarak uygulanmamıştır.[2] Yasa, 2004 yılında var olan 1389 belediyeye kısırlaştırma da yapılabilecekleri barınakların kurulmasının şart koşmuş olmasına rağmen bu belediyelerden 1200'ü günümüzde hâlâ bu barınakları inşa etmemiş ve kısırlaştırma uygulamasını gerçekleştirmemektedir.[2] Bunların dışında, barınağa sahip olan 1000'den fazla belediyenin ise yasa yürürlüğe girdiği günden itibaren hiç kısırlaştırma yapmadığı iddia edilmektedir.[2] Dolayısıyla, 2004 yasasındaki yöntemin yeterli olmadığı görüşü, uygulamada çok eksik kalınması nedeniyle geçersizdir.
Türkiye'de etkin bir yakala-kısırlaştır-yerine bırak yönteminin uygulanmaması nedeniyle sokakta yaşayan köpek popülasyonunda da bir artış gözlemlenmektedir. Köpeklerin öldürülmesini savunanlar, 2024 yılı itibarıyla Türkiye'deki sokak köpeği popülasyonunun 4-10 milyon arasında olduğunu iddia ederken,[3][4] Evcil Hayvan Maması Üreticileri Federasyonu'nun (FEDIAF) Statista ve WorldAtlas verilerinden yola çıkarak yayınladığı raporda ise Türkiye'deki köpek popülasyonun sadece 1,3 milyon olduğunu, bu sayının içerisinde evde yaşayan köpeklerin de olduğunu göstermektedir.[5] Aynı raporda Türkiye, 1,3 milyon köpek nüfusu ile 14 Avrupa ülkesi arasında sonuncu sıradadır.[2]
Türk Veteriner Hekimleri Birliği ve 56 İl/Bölge Veteriner Hekim Odası'nın ortak basın açıklamasına göre, yakala-kısırlaştır-yerine bırak yönteminin son adımındaki yerine bırakmak yerine barınakta tutma yoluna gidildiğinde, vakum etkisiyle o bölgeye yabancı ve henüz kısırlaştırılmamış hayvanların gelmesiyle, sağlanması beklenen yararın alınamayacağı hatta tersinin gerçekleşerek hayvan nüfusunun artacağı belirtilmiştir. Dünyada denenmiş örnekleri görülmüştür.[6]