Suriye-Türkiye sınırı

Suriye-Türkiye sınırı, Suriye ile Türkiye arasındaki 877 km'lik kara sınırıdır. Batıda Akdeniz'den başlar ve doğuda Irak sınırıyla kesişen noktada sona erer. İki ülke sınırı hem Suriye'nin hem de Türkiye'nin en uzun sınırıdır.

Suriye-Türkiye sınırını gösteren harita

Tarihçe

Suriye-Türkiye sınırı Ankara Antlaşması ile şekillenmiş, Hatay Devleti'nin Türkiye Cumhuriyeti'ne katılmasıyla günümüze kadar gelmiştir. 1973 yılına kadar Caber Kalesi eteklerinde bulunan Süleyman Şah Türbesi baraj yapımı ve güvenlik gerekçeleri ile iki kez yer değiştirdi. Halen Suriye'nin Halep sınırları içinde bulunan türbe, Türkiye'nin sınırlı dışındaki tek Türk toprağıdır.^[1]

Aralık 2011'de sınır hattında çatışmalar yaşanmıştır. Haziran 2012 Türk uçağının düşürülmesinin ardından Türkiye-Suriye Krizi başlamış, Türk Silahlı Kuvvetleri'nce değiştirilen angajman kurallarınca Türkiye sınırları içerisine karşı IŞİD ve Suriye rejiminden gelen saldırılara Türk Hava Kuvvetleri ve Türk Kara Kuvvetleri tarafından uyarılmadan karşı saldırılar başlatılmış,^[2] Suriye tarafından Türkiye sınırına yaklaşan her askeri unsur tehdit olarak değerlendirilip askeri hedef muamelesi görmeye başlamıştır.

2016'da yapımına başlanan ve sınır boyunca inşa edilen 837 km uzunluğundaki ve 4 metre yüksekliğindeki Suriye-Türkiye sınır duvarı 2021'de tamamlandı.^[3][4][5]

Özellikler

Suriye-Türkiye sınırı 911 km uzunluğundadır. Batıda Akdeniz'den başlar ve doğuda Irak sınırıyla kesişen noktada sona erer. İki ülke sınırı hem Suriye'nin hem de Türkiye'nin en uzun sınırıdır. Dicle Çayı kavşağından doğu-batı yönünde Hatay il sınırına ulaşır ve daha sonra Hatay ilinin doğu güney sınırını oluşturduktan sonra Akdeniz'e ulaşır. Türkiye'nin en güney noktası Beysun Mahallesi bu sınır üzerindedir. Türkiye sınırları içinde doğan Fırat ve Dicle nehirlerinin suları Suriye ve Irak'tan geçmektedir.

Türkiye-Suriye sınırında, geçmiş yıllardan bu yana kaçakçılık olayları yoğun olup sınırın çok uzun olması, sınır hattının her yerinden Türkiye topraklarına kolayca geçilebilmesi ve her iki tarafın ekonomik yapı farklılıkları da kaçakçılıkta önemli bir rol oynar. Türk sınırı boyunca kurulmuş askeri karakollar ve Türk Jandarması Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Birimleri kaçakçılığa karşı önlemler almaktadır.

Türkiye'den kara yolu ile Suriye'ye geçişin olduğu ana yollar; Gaziantep'ten Karkamış Sınır Kapısı'nın olduğu E216, Şanlıurfa'dan E99, Reyhanlı'dan E98 ve D.D420, Yayladağı'ndan E91, Kilis'ten D.D850 Pazarkule Sınır Kapısı'nın bulunduğu E85'dir. Yine 1953 yılında başlatılan İslahiye, Nusaybin ve Çobanbey'den demiryolu ağı mevcut olduğu halde günümüzde ulaşıma kapalıdır. Suriye İç Savaşı ve PKK ile mücadeleden dolayı mevcut olan birçok sınır kapısı, kara yolu ve demiryolu ulaşımı yapılmamaktadır.

Sınır kapıları

#	İsim	İl	Açılış/Kapanış	Bağlandığı Ülke	Karşı Kapı	Yol	Durum
1	Karkamış	Gaziantep	04.09.1953	Suriye	Cerablus	216	Açık
2	Şemdinli-Derecik	Hakkâri	14.02.2011	Irak	?	?	Açık
3	Çukurca-Üzümlü	Hakkâri	07.05.2015	Irak	?	?	Açık[6]
4	Yayladağı	Hatay	04.09.1953	Suriye	Keseb	1	Açık
5	Cilvegözü	Hatay	04.09.1953	Suriye	Bab el-Hava	M45	Açık
6	Öncüpınar	Kilis	04.09.1953	Suriye	Azez	Yol 214/Yol 217	Açık
7	Çobanbey	Kilis	08.02.2013	Suriye	?	?	Geçici açık[7]
8	Nusaybin	Mardin	04.09.1953	Suriye	Kamışlı	M4	Açık
9	Şenyurt	Mardin	04.09.1953	Suriye	Derbesiye	Yol yok	Kapalı
10	Akçakale	Şanlıurfa	16.10.1974	Suriye	Tel Abyad	Yol 712	Açık
11	Ceylanpınar	Şanlıurfa	26.03.1999	Suriye	Resulayn	?	Açık
12	Mürşitpınar	Şanlıurfa	08.09.2010	Suriye	Ayn el-Arab	?	Kapalı (Sadece dini bayramlarda açık)[8]
13	Habur	Şırnak	18.07.1969	Irak	Zaho		Kapalı
14	Gülyazı	Şırnak	24.01.2012	Irak	?	?	Kapalı

Ayrıca bakınız

• Suriye-Türkiye ilişkileri

Kaynakça

1. Günal, Bülent (27 Mart 2014). "Türkiye'nin sınır dışındaki tek vatan toprağı: Süleyman Şah!". Haberturk.com. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2018.
2. "Angajman kuralları 2012'de değişti". Sabah. 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
3. "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
4. "Arşivlenmiş kopya". 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
5. "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021.
6. Serdar Kara (7 Mayıs 2015). "Çukurca'daki Üzümlü sınır kapısı pasaportlu geçişe açıldı". Hürriyet. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
7. Devam eden Suriye İç Savaşı'nda Türkmenlere yardım götürmek amacıyla.