Soomaa Millî Parkı
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Soomaa Millî Parkı (Estonca: Soomaa rahvuspark), güneybatı Estonya'da bulunan bir milli parktır. Soomaa ("turbalıklar ülkesi") 1993 yılında kurulmuştur ve 390 km² alan kaplamaktadır.[1] Soomaa, 1989'dan beri Önemli Kuş Alanı ve 1997'den beri korunan sulak alanlardan oluşan bir Ramsar alanı ve 2004'ten beri Natura 2000 alanıdır.
| Soomaa Millî Parkı | |
|---|---|
| Estonca: Soomaa rahvuspark | |
IUCN kategori II (millî park) | |
 Raudna Nehri | |
| Alan türü | Millî park |
| Sınıflandırma | IUCN kategori II |
| Devlet |  Estonya |
| İl | Viljandi |
| Koordinatları | 58°26′27″K 25°6′20″D |
| Kapladığı alan | 359 km2 |
| Kuruluş tarihi | 8 Aralık 1993 |
| İnternet sitesi soomaa.ee | |
Soomaa adı, güneybatı ve orta Estonya sınırındaki bataklıklar için bu adı kullanan Akademi Üyesi Teodor Lippmaa'dan gelmektedir.[2]
Vahe-Eesti'de (Meso-Estonya olarak da bilinir) bulunan milli park, 1993 yılında geniş turbalıkları, taşkın yatağındaki düz otlakları, paludifiye ormanları ve kıvrımlı nehirleri korumak için kuruldu. Millî parkın toprakları çoğunlukla Pärnu Nehri havzasının nehirleri olan Navesti, Halliste, Raudna ve Lemmjõgi nehirleri ile birbirinden ayrılan büyük çamurluklarla kaplıdır. Turbalıklardan en dikkat çekici olanı, Lemmejõgi'ye düşen dik güney yamacının 100 m'lik bir mesafe boyunca 8 metre yükseldiği Kuresoo Turbalığı'dır.
Milli parkın doğu kenarında, çağdaş kıyı şeridinden yaklaşık 50 kilometre uzakta Estonya anakarasının en yüksek kumulları yer alır. Günümüzdeki Baltık Denizi'nin selefi olan Baltık Buz Gölü'nün (11.200-10.600 yıl önce) en karakteristik kıyı oluşumları, bir dönemlerin su seviyesini gösteren, Sakala Yaylası'nın kuzey-batı ve batı kenarlarında yer almaktadır. Ruunaraipe Kumulları, bölgenin en yüksekleridir. Kuzeybatıdan güneydoğuya doğru uzanan kumullar, maksimum yüksekliği 12 metre olan 1,2 km uzunluğunda bir kumuldur.
2009 yılında, Avrupa'nın yaban hayatı olarak korunan en büyük bozulmamış turba bataklığı sistemi olan Soomaa Milli Parkı, yaban hayatı koruma ve sürdürülebilir turizm gelişimini birleştirmede mükemmelliği kanıtladığı için PAN Parks yaban hayatı alanları ağına dahil edildi.
Sakala Yaylası'ndan büyük miktarda su geldiğinde, Soomaa nehirleri hepsini taşımaya yetmez. Su, taşkın düzlükleri ve ormanları üzerinden akar ve yolları kaplayarak bölgenin dış dünya ile bağlantısını keser. Bazı yıllarda ilkbahar selleri 3-4 gün boyunca günde bir metreden fazla yüksekliğe ulaşır.
Riisa sel alanı da aynı yolla oluşmuştur; en büyük olduğu dönemde kapladığı 175 kilometrekarelik yüzölçümüyle, Estonya ve tüm Kuzey Avrupa'da düzenli olarak su basan en büyük alandır. Maksimum sel seviyesinde su kaplı alan 7–8 km genişliğe ulaşabilir. Bu dönemlerde dik eğimli, çıkıntılı bataklıklar sudaki adalar gibi görünür. Soomaa'da sel genellikle "beşinci mevsim" olarak adlandırılır.
Soomaa Milli Parkı, Güney-Batı Estonya'da kalan geniş vahşi yaşam alanının en değerli kısmıdır. Kuresoo Bataklık, Estonya'da en yüksek tür çeşitliliği ile hayatta kalan en iyi iki büyük bataklıktan biridir.
- Flora
Nehir kenarlarını kaplayan alüvyal çayırlar ve ormanlar, büyük botanik değere sahiptir. Parkta Gladiolus imbricatus, iris sibirica ve Sedum telephium dahil olmak üzere yaklaşık 200 tür kaydedildi. Parkı çevreleyen eşsiz bataklık ormanları (subasar ormanlar) da özel ilgi alanıdır.
- Fauna
Park düzenli olarak Bewick kuğusu ve turna popülasyonlarındaki bireylerin %1'inden fazlasını misafir etmektedir ve bu bataklıklardaki kuş türlerinin bileşimi, özellikle Kuresoo, Estonya'daki en önemli örneklerinden birisini teşkil etmektedir. Kaydedilen türler arasında altın kartal, Avrasya çulluğu (100 çiftten fazla), Avrupa altın yağmurkuşu (yaklaşık 150 çift), kum kuşu (ssp. Schinzii), boz doğan, söğüt kar tavuğu ve Montagu'nun yabani tuygunu yer alır.
Sonbahar göçü sırasında, bayağı turnalar (yaklaşık 1.000) ve Bewick kuğusu (yaklaşık 500) için bir dinlenme ve tünek alanıdır ve ilkbahar göçü sırasında yaklaşık 2.000 Bewick kuğusu parkı ziyaret eder. Bıldırcın kılavuzu taşkın yatağı çayırlarında görülür (50-100 çift). Kuzey turnası için önemli bir yumurtlama alanıdır.
Geniş bir vahşi yaşam alanı olan Soomaa, Avrupa'nın diğer bölgelerinde nesli tükenmiş veya çok nadir görülen birkaç memelinin ev ve üreme alanıdır. Parkta yaşayan çok sayıda büyük memeli türü arasında karaca, geyik ve yaban domuzu bulunur. Avrasya kunduzu, Avrasya vaşağı, boz kurt ve boz ayı da parkta yaygın olarak görülür.
- Araştırmalar
Soomaa Milli Parkı ve çevresi, Estonya'daki büyük etoburlar ve otoburlar için ana araştırma alanlarından biridir. 2004 yılından başlayarak, Devlet Doğa Koruma Merkezi ile Estonya'daki ve yurt dışındaki üniversiteler arasında çeşitli işbirliği projeleri düzenlenmiştir. Bu çalışmalardaki temel amaç, Avrasya vaşağı ve gri kurt gibi türlerin telemetrik olarak gözlemlenmesidir.
2009 yılında Soomaa, "yaban hayatı koruma ve sürdürülebilir turizm gelişimini birleştirmedeki mükemmelliğinden dolayı" PAN Parks sertifikası aldı.[3]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
