Sol el kuralı bir manyetik alan içinde akım taşıyan bir iletken üzerindeki kuvvetin yönünü saptamak için geliştirilmiş bir hatırlatma kuralıdır. Kural ilk elektron tübünü geliştiren İngiliz elektrik mühendisi John Ambrose Fleming (1849-1945) tarafından ortaya konmuştur.
 |
Lorentz yasası
Hollandalı fizikçi Hendrik Lorentz (1853-1928) tarafından geliştirilen yasaya göre
Burada,
- F newton cinsinden kuvvet,
- E volt/metre cinsinden elektrik alanı
- B tesla cinsinden magnetik akı yoğunluğu
- q coulomb cinsinden elektrik yükü
- v metre/saniye cinsinden elektrik yük sürati
Bu denklem hem elektrik hem de manyetik alanın bir arada meydana getirdikleri kuvveti ifade eder. Bu kuvvete Lorentz kuvveti de denilir. Sadece manyetik alan varsa,
Buna göre, akı yoğunluğu içerisinde bu yoğunluk yönüne dik hareket eden elektrik yükü her iki yöne de dik üçüncü boyutta bir kuvvete yol açar. Elektrik yük elektrik akım şiddeti cinsinden de ifade edilebilir.
Burada ile elektrik akımı ve ile de iletken uzunluğu gösterilmniştir. Mayetik alan, yük akış süratinin yönü (akım yönü) ve kuvvet yönü birbirine dik üç yöndür.
Kartezyen koordinatta kural
Manyetik akım yoğunluğu, elektrik akımı ve Lorentz kuvveti yönleri arasındaki ilişki kartezyen koordinatlarda şu şekilde gösterilir.
- Manyetik akı yoğunluğu x ekseni yönünde,
- Elektrik akımı z ekseni yönünde ve
- Lorentz kuvveti de y ekseni yönündedir.
El kuralı
Daha basit bir kural olarak, sol elin ilk üç parmağı birbirleri ile dik açı oluşturacak şekilde açılır. Sağ yönü gösteren işaret parmağı manyetik akı yoğunluğunu, içe dönük orta parmak akım yönünü ve yukarıyı gösteren başparmak ta iletken üzerindeki Lorentz kuvvetini ifade eder.
Ayrıca bakınız
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
