Shiji

Shiji veya "Büyük Tarihçinin Kayıtları" (geleneksel Çince: 史記; basitleştirilmiş Çince: 史记; pinyin: Shǐjì) MÖ 109 - MÖ 91 yılları arasında yazılmış tarih konulu eserdir. Sima Qian'ın başyapıtı olan eser, Sarı İmparator zamanından yazarın kendi zamanına kadarki Çin tarihini konu almaktadır. Sarı İmparator'un dönemini geleneksel olarak MÖ 2600 civarı olarak kabul edilmiştir ve tarihîliği tartışmalı olan bu figürü Sima Qian tarihî bir önder olarak bu eserinde ele almıştır. Çin tarihindeki ilk sistematik tarih metni olması hasebiyle, kendisinden sonra büyük gelişme kaydeden Çin tarih yazımı ve nesrini (düzyazısını) büyük oranda etkilemiştir. Etkisi bakımından Herodot ve eseriyle karşılaştırılabilecek bir konumdadır.

Shiji'nin ilk sayfası.

Eserin 130 cildi (yani yazma tomarları ki bunlar bugün sıklıkla "bölüm" olarak anılmaktadır) barındırdığı bilgileri çeşitli kategorilerde sınıflandırmıştır:

1. Benji (本紀) veya "Temel Vakayinameler"i oluşturan 12 cilt, Sarı İmparator'dan Qin Shihuang'a kadarki önemli imparatorların ve Xia, Shang ve Zhou hanedanlıklarının krallarının biyografilerini içermektedir.
2. Shijia (世家) veya "Irsî Evler"i oluşturan 30 cilt, çoğunluğu İlkbahar ve Sonbahar dönemi ve Savaşan Devletler dönemlerinden kayda değer önderlerin, asilzadelerin ve bürokratların biyografilerini barındırmaktadır.
3. Liezhuan (列傳) veya "Hatıralar"ı oluşturan 20 cilt, çeşitli önemli bireylerin biyografilerini içerir ki bu bireylere Lao Tse, Mozi, Sun Tzu ve Jingke gibi isimler dahildir.
4. Shu (書) veya "Denemeler"in 8 cildi, zamanın ekonomisi ve diğer konularını ele alır.
5. Biao (表) veya "Kronolojiler"in 10 cildi ise olayların kronolojilerini (zaman çizelgelerini) içermektedir.

Daha sonraki dönemlerde ortaya çıkan ve Konfüçyüsçü düşünceler etkisinde olan, hükümdarlara ilâhî haklar veren ve tahta talip olup da başarısızlığa uğrayanları yeren resmî tarih kayıtlarına oranla, Sima Qian'ın bu eseri (Shiji) daha liberaldir daha nesnel bir nesirdir.

Ayrıca bakınız

• Ban Zhao