![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Range_of_Non-human_Primates.png/640px-Range_of_Non-human_Primates.png&w=640&q=50)
Primat
memeli takımı / From Wikipedia, the free encyclopedia
Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler[5] (Latince: Primates), memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.
Primat | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() Bazı primat familyaları, yukarıdan aşağıya doğru: Daubentoniidae, Tarsiidae, Lemuridae, Lorisidae, Cebidae, Callitrichidae, Atelidae, Cercopithecidae, Hylobatidae, Hominidae | |||||||||||
Biyolojik sınıflandırma ![]() | |||||||||||
| |||||||||||
Alt gruplar | |||||||||||
kardeş: Dermoptera | |||||||||||
![]() | |||||||||||
İnsan olmayan primatların dağılım haritası (yeşil) | |||||||||||
Sinonimler | |||||||||||
|
Primatlar, ıslak burunlu primatlar (Strepsirrhini) ve kuru burunlu primatlar (Haplorrhini) olmak üzere iki alt gruba ayrılır. Kuru burunlu primatlar insanı da içerir. Terim Latince kökenlidir ve "ilk", "en asil" gibi anlamına gelen prīmās kelimesinden türemiştir.
Goril, orangutan, şempanze, gibon, makak ve insan gibi maymunların yanında, makimsiler, galagolar, cadı makigiller ve lorigilleri de içerir. Primatların kökenleri 80 ila 55 milyon yıl önce tropikal ormanların ağaçlarında yaşamaya adapte olmaya başlayan eteneli memelilerden gelir. 16 familyada sınıflandırılan 430'dan fazla primat türü vardır.[6] Büyük beyinler, görme keskinliği, renk görme, omuz kuşağı gibi birçok primat özelliği, bu zorlu ortamlara adaptasyonları ile oluşmuştur. Primatlar çevik ve hızlı canlılardır. Çoğunluğu ağaçlarda yaşar. Tüm primatlar ellere, ele benzer ayaklara (insan hariç) ve ileri bakan gözlere sahiptir.[6][7]