Nona Gaprindaşvili

Nona Gaprindaşvili (d. 3 Mayıs 1941), Gürcü satranç oyuncusu ve FIDE unvanı Grandmaster olan ilk kadındır. Altıncı kadınlar dünya satranç şampiyonuydu (1962-1978).

Nona Gaprindaşvili
Nona Gaprindaşvili, Bad Kissingen, 1982
Doğum	3 Mayıs 1941 (83 yaşında)
Vatandaşlığı	Gürcistan
Milliyeti	Gürcü
Dünya Kadınlar Şampiyonluğu	1962–78
En yüksek ELO	2495 (Temmuz 1987)
FIDE unvanı	Büyük Usta

Kariyeri

Gaprindaşvili, 1961'de dördüncü kadın Adaylar Turnuvasını kazandı ve dünya şampiyonu Elisaveta Bykova ile şampiyonluk maçı yaptı. Finalde 9-2 (+ 7−0 = 4) kazanan Gaprindaşvili dünya şampiyonu oldu. Alla Kuşnir'e karşı üç kez (1965: 10–6; 1969: 12– 7; 1972: 12–11) ve Gürcü rakibi Nana İskenderiye'ye (1975: 9-4) karşı bir kez kazanarak unvanını başarıyla savunmaya devam etti. 1978'de, başka bir Gürcü olan, 17 yaşındaki Maia Chiburdanidze'ye 6½ – 8½ (+ 2−4 = 9) yenilerek unvanını devretti.

Gaprindaşvili, 1963, 1966, 1969, 1972, 1974, 1978, 1980, 1982, 1984, 1986, 1990 Bayanlar Satranç Olimpiyatları'nda Sovyetler Birliği ve 1992'de Gürcistan için oynadı.^[1] 1980'lerin Kadın Olimpiyatlarını domine eden SSCB ekibine katkıda bulunan oyuncularından biriydi. 11 takım altın madalyası ve 9 bireysel altın madalya olmak üzere 25 madalya kazandı.^[2] Dubai 1986 Olimpiyatları'nda oynadığı on maçın onunu da kazandı.

1964, 1973, 1981, 1983 ve 1985'te Sovyet Kadınlar Şampiyonası'nın beş kez kazandı.

Gaprindaşvili, kariyeri boyunca, erkekler turnuvalarında başarılı bir şekilde yarıştı, 1963/4'te Hastings Challengers turnuvasını kazandı ve 1977'de Lone Pine Uluslararası turnuvasında birinci oldu.

1978'de Gaprindaşvili, Büyük Usta unvanını alan ilk kadın oldu. Toplam 23 oyunda iki büyük usta normunu kazandıktan sonra unvanı aldı. GM unvanı normalde 24 oyun gerektirse de, Lone Pine'daki GM 'norm' gereksinimini aştığı için, FIDE 23 oyunun sonuçlarının 24 oyuna eşdeğer olduğuna kanaat getirdi ve onu ilk kadın Büyük Usta ilan etti.^[3]

1975 bir parfüme adı verildi.

1995 yılında Gaprindaşvili ilk kez Kadınlar Dünya Yaşlılar Şampiyonasını kazandı. Ayrıca 2009, 2014, 2015 ve 2016'da (Son üçü 65+ kategorisinde olmak üzere) da bu şampiyonayı kazandı. Ayrıca 2011, 2015, 2016, 2017 ve 2018'de Avrupa Kadınlar Yaşlılar Şampiyonası'nı (Son dördü 65+ kategorisinde) kazandı.

Gaprindaşvili 2005'te Haarlem, Hollanda'da düzenlenen BDO Satranç Turnuvasını 6½ / 10 skor ve 2510 performans puanıyla kazandı.

Gaprindaşvili, 2015 yılında Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelaşvili tarafından "ülkeye ve ülkeye yaptığı olağanüstü katkı" ve "Gürcistan'ı uluslararası düzeyde temsil etmesi" nedeniyle Mükemmellik Nişanı'na layık görüldü.^[4]

75. yıldönümü onuruna, FIDE Başkanı Kirsan Ilyumzhinov tarafından, Yenilmez satranç kraliçesi unvanıyla Caissa'nın değerli satranç ödülü ile ödüllendirildi. Ödül, Lobortas Klasik Mücevher Evi tarafından yapılmıştır.

Gaprindaşvili, 2018 yılında 77 yaşındayken Dünya Yaşlılar Şampiyonasını kazandı.

Kaynakça

1. "OlimpBase: Women's Chess Olympiads, Nona Gaprindashvili". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
2. Only her compatriot Maia Chiburdanidze won more: 28 medals in 15 olympiads (15 individual and 13 team medals, of which 15 gold)
3. Pal Benko wrote in Chess Life & Review (January 1979):
4. "Arşivlenmiş kopya". 13 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.