Korona deşarjı
From Wikipedia, the free encyclopedia
Korona deşarjı; yüksek gerilimli bir iletkenin, etrafını saran hava gibi akışkanların iyonlaşmasıyla oluşan elektriksel bir deşarjdır. Havanın (veya akışkanın) elektriksel bir kırılım geçirip iletkenleşmesi ve yükün iletkenden akışkana sızmasını sağlar. Korona deşarjı, iletkenin etrafındaki elektrik alanın (potansiyel gradyanın), havanın dielektrik dayanımını aştığı (iletkendeki gerilimin havayı iletken hale getirdiği değer) yerlerde oluşur. Genellikle nemli ve sisli havalarda görülen bu deşarj işlemi radyal olarak dışarıya mor renkli ışık halkaları emite eder. Kendiliğinden meydana gelen korona deşarjı doğal olarak eğer elektrik alanı şiddetinin limiti sonsuza gitmiyorsa yüksek voltajlı sistemlerde açığa çıkar. Genellikle yüksek voltaj taşıyan iletkenlerin havaya bitişik sivri noktalarında, mavimsi bir parıltı olarak görülür ve bir gaz deşarj lambasıyla aynı özellikte ışık yayar.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D1%80%D1%8F%D0%B4.jpg/320px-%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D1%80%D1%8F%D0%B4.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Plasma_wheel_2_med_DSIR2018.jpg/640px-Plasma_wheel_2_med_DSIR2018.jpg)
Ancak yakınındaki cisim veya objelerde elektriksel kırılıma ya da ark oluşumuna sebep olacak kadar yüksek olmamalıdır. Birçok yüksek voltaj uygulamasında korona istenmeyen bir yan etkidir. Yüksek gerilim iletim hatlarında oluşan korona deşarjı, kamu hizmetleri için ekonomik olarak önemli bir enerji israfı oluşturur. Katot ışınlı tüp televizyonlar, radyo vericileri, X-ışını makineleri ve parçacık hızlandırıcılar gibi yüksek voltajlı ekipmanlarda korona kaynaklı oluşan akım kaçakları, devre üzerinde istenmeyen bir yük oluşturabilir.
Koronanın iyonlaşmış gazı kimyasal olarak aktiftir; havada, ozon (O3) ve nitrik oksit (NO) gibi gazları ve buna karşılık nitrojen dioksit (NO2) ve ortamda su buharı varsa nitrik asit (HNO3) üretir. Bu gazlar aşındırıcıdır, yakındaki malzemeleri bozabilir ve kırılgan hale getirebilir, ayrıca insanlar ve çevre için toksiktirler. Genellikle korona deşarjları gelişmiş yalıtım, korona halkaları ve yüksek voltajlı elektrotları pürüzsüz yuvarlak şekillerde yaparak bastırılabilir. Bununla birlikte, kontrollü korona deşarjları, hava filtreleme, fotokopi makineleri ve ozon jeneratörleri gibi çeşitli işlemlerde kullanılır.