Kav mantarı

Kav mantarı (Fomes fomentarius), ağaçlara, özellikle kayın ağacına dadanan ve odunda beyaz çürüklüğe neden olan mantar. Yenilebilir bir tür değildir.^[1][2]

Fomes fomentarius
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Fungi Şube: Basidiomycota Sınıf: Agaricomycetes Takım: Polyporales Familya: Polyporaceae Cins: Fomes Tür: F. fomentarius
İkili adlandırma
Fomes fomentarius (L.) J.J. Kickx
Sinonimler
1753 Boletus fomentarius L. 1783 Agaricus fomentarius (L.) Lam. 1789 Boletus ungulatus Bull. 1818 Polyporus fomentarius (L.) G. Mey. 1839 Polyporus fomentarius var. excavatus Berk. 1861 Polyporus inzengae Ces. & De Not. 1877 Polyporus mirus Kalchbr. 1882 Fomes mirus (Kalchbr.) P. Karst. 1884 Polyporus introstuppeus Berk. & Cooke 1885 Fomes excavatus (Berk.) Cooke 1885 Fomes introstuppeus (Berk. & Cooke) Cooke 1885 Fomes inzengae (Ces. & De Not.) Cooke 1886 Placodes fomentarius (L.) Quél. 1888 Ochroporus fomentarius (L.) J. Schröt. 1898 Scindalma fomentarium (L.) Kuntze 1898 Scindalma introstuppeum (Berk. & Cooke) Kuntze 1898 Scindalma mirum (Kalchbr.) Kuntze 1900 Ungulina fomentaria (L.) Pat. 1903 Elfvingia fomentaria (L.) Murrill 1914 Elfvingiella fomentaria (L.) Murrill 1915 Fomes nigrescens Lloyd 1916 Fomes griseus Lázaro Ibiza 1916 Ungularia populina Lázaro Ibiza 1917 Ungularia albescens Lázaro Ibiza 1917 Ungularia nivea Lázaro Ibiza 1917 Ungularia subzonata Lázaro Ibiza 1922 Polyporus fomentarius var. lineatus Velen. 1925 Fomes albescens (Lázaro Ibiza) Sacc. & Trotter 1925 Fomes niveus (Lázaro Ibiza) Sacc. & Trotter 1925 Polyporus populinus (Lázaro Ibiza) Sacc. & Trotter 1925 Fomes subzonatus Lázaro Ibiza) Sacc. & Trotter 1963 Pyropolyporus fomentarius (L.) Teng

Ağacın tahta olma özelliğini tüketir. Ağaç üretiminde ekonomik zararı, vahşi doğada ise ölü ağaçların tekrar karbon dönüşüm sürecine katılımında faydası vardır.

Mantarın at toynağına benzeyen etli kısmı kav yapımında kullanılmaktadır. Meşe ve kayın kav mantarlarının suda yumuşatılmış orta kısımları dilim dilim kesilir ve tokmakla yumuşatılır, çok yumuşak elyaflara ayrılır. Birçok kullanımı vardır. Elyaflarından eldiven, şapka gibi şeyler yapılabilir. Cerrahlarca kan dindirmede, dişçilerce dişleri kurutmada, balıkçılarca yem olarak kullanılan yapma böcekleri kurutmada kullanılır. Kav mantarlarının içleri küçük küçük ufalanırsa ve üstüne bir kıvılcım düstüğü anda hemen kor olacaktır. Koru içinde uzun süre tutabilen bir mantardır. Doğada ateş yakmak için cok işe yarar. Kül suyu ile kaynatılıp kurutulmuşu, hatta barut ya da güherçile katılmışı daha da yanıcıdır. Ufalanmış olan kav parçacıklarının üstüne çakmak taşı ya da başka kıvılcım çıkaracak bir malzemeyle kıvılcım sıçratıp yanması tetiklenip, başka yanıcı maddelerle avuç içine kundaklanıp uzun ve sıcak üflendiğinde kısa sürede, önce daha fazla kor, sonra alev oluşacaktır. 5000 yıl kar altında kalıp 1991 de bulunan Ötzi'nin üzerinden ateş yakmada kullandığı malzemeler arasından pirit, çakmak taşı ve dört parça kav çıkmıştır.^[3][4]

Kesit alanı

Kaynakça

1. Phillips, Roger (1981). Mushrooms and Other Fungi of Great Britain and Europe. Londra: Pan Books. s. 262. ISBN 0-330-26441-9.
2. Paul, Sterry; Hughes, Barry (2009). Complete Guide to British Mushrooms & Toadstools. HarperCollins. s. 256. ISBN 978-0-00-723224-6.
3. Harding, Patrick (2008). Mushroom Miscellany. HarperCollins. ISBN 978-0-00-728464-1.
4. Spindler, Konrad (1995). Der Mann im Eis [The man in ice]. Springer. s. 75. ISBN 978-3-211-82626-3.

Dış bağlantılar

• Wikimedia Commons'ta Kav mantarı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
• Vikitür'de Kav mantarı ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.