Karl Renner

Karl Renner (Almanca telaffuz: [kaʁl ˈʀɛnɐ]; d. 14 Aralık 1870, Untertannowitz (şimdiki adıyla Dolni Dunajovice - ö. 31 Aralık 1950, Viyana) Avusturya Sosyaldemokrat Partisi (SPÖ) kurucularından ve Avusturya'nın İkinci Cumhuriyet'inin ilk devlet başkanıdır.

Karl Renner
Avusturya Cumhurbaşkanı
Görev süresi 20 Aralık 1945 - 31 Aralık 1950
Yerine geldiği	Wilhelm Miklas
Yerine gelen	Theodor Körner
Avusturya Şansölyesi
Görev süresi 12 Kasım 1918 - 7 Temmuz 1920
Yerine geldiği	Yeni makam
Yerine gelen	Michael Mayr
Görev süresi 27 Nisan 1945 - 20 Aralık 1945
Yerine geldiği	Arthur Seyss-Inquart (1938)
Yerine gelen	Leopold Figl
Kişisel bilgiler
Doğum	14 Aralık 1870(1870-12-14) Untertannowitz, Moravya Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Ölüm	31 Aralık 1950 (80 yaşında) Viyana, Avusturya
Partisi	Avusturya Sosyaldemokrat Partisi
Evlilik(ler)	Luise Renner

Renner önceleri Viyana'da parlamento kütüphanecisi olarak çalışıyordu. Sosyaldemokratlara katıldıktan sonra Rudolf Hilferding ve Otto Bauer'le birlikte çok uluslu bir devlete uyarlanmış evrimci bir sosyalizm anlayışı olan Avusturya Marksizmi'nin önemli bir temsilcisi haline geldi. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun federalist bir şekilde yeniden yapılandırılmasını savundu. 1907'de parlamenter olan Renner, monarşinin 1918'de yıkılmasından sonra 1918-1920 arası hükûmet liderliği ve 1919-1920 yıllarında da dışişleri bakanlığı yaptı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan Saint-Germain-en-Laye Barış Anlaşması'na katılan delegasyonun bir üyesi oldu. Renner hükûmeti geçici bir anayasa, Habsburg yasaları ve genişletilmiş bir sosyal yasa aracılığıyla Birinci Avusturya Cumhuriyeti'nin anayasal temellerini attı. Renner 1920'den 1934'e kadar Avusturya parlamentosu Ulusal Konsey'in bir üyesi ve 1931-1933 yılları arasındaysa parlamentonun başkanıydı.

Başbakan Engelbert Dollfuß'un 1934 yılında parlamentoyu kapatmasından sonra Renner tutuklandı. 1938 yılında Avusturya'nın Nazi Almanyası tarafından ilhak edilmesini destekledi.

Avusturya'nın Nazizm'den kurtarılmasından sonra Nisan 1945'te Renner Avusturya Cumhuriyeti'ni yeniden kuracak olan bir geçiş hükûmeti oluşturdu. Aynı yılın Aralık ayında da İkinci Cumhuriyet'in ilk devlet başkanı seçildi.

Renner 31 Aralık 1950'de Viyana'da öldü.

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen Heinrich Lammasch Avusturya Başbakanı olarak	Avusturya Şansölyesi 1918–1920	Sonra gelen Michael Mayr
Boş Almanya tarafından ilhak Başka isim ile kullanılan makam Arthur Seyß-Inquart	Avusturya Şansölyesi 1945	Sonra gelen Leopold Figl
Boş Almanya tarafından ilhak Başka isim ile kullanılan makam Wilhelm Miklas	Avusturya Cumhurbaşkanı 1945–1950	Sonra gelen Theodor Körner