Kütleçekimsel dalgaların ilk gözlemi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kütleçekimsel dalgaların ilk gözlemi 14 Eylül 2015 tarihinde meydana geldi. Bu gözlemin açıklanması ise LIGO ve Virgo iş birliği ile "kütleçekimsel dalgaların bulunuşu" şeklinde 11 Şubat 2016 tarihinde açıklandı. Bundan önce kütleçekimi dalgalarının varlığı, ikili yıldız sistemlerinde atarcaların zamanlamalarının üzerindeki etkileri yoluyla, sadece dolaylı olarak anlaşılmaktaydı. Her iki LIGO gözlemevi tarafından da tespit edilmiş olan yerçekimi dalgaları, yaklaşık 36 ila 29 güneş kütlesi arasında kütlesi bulunan iki kara deliğin ve sonraki "zil susturma" tek ortaya çıkan siyah bir çift içe spiral ve birleşme kaynaklanan bir yerçekimsel dalga için karadelik, genel görelilik öngörüleriyle eşleşti. Sinyalin adı ("Yerçekimi Dalgası" ve gözlem tarihi itibaren) GW150914 olarak seçildi[1][2][NOT 2]. LIGO tarafından yapılan bu gözlem, iki çok büyük kütleye sahip karadelik sisteminin varlığını kanıtlayan ve bu tür birleşmelerin ise evrenin şimdiki yaşı içerisinde oluşabileceği gerçeğini gösteren nitelikte bir gözlem oldu. Aynı zamanda bu olay, ikili karadelik birleşmesinden oluşan bir sistemin tarihteki ilk gözlemi olarak da kabul edilmektedir.
![]() | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Haziran 2016) |
Bu ilk gözlem birçok nedenden dolayı kayda değer bir başarı olarak dünya çapında bildirilmiştir. Doğrudan bu dalgaların varlığını kanıtlamak için sarfedilen çabalar elli yılı aşkın bir süredir devam etmekteydi ve dalgalar hakkında, Albert Einstein, onların herhangi bir zamanda tespit edilebilir olduğuna dair şüpheleri vardı ki, gerçekten tespit edilme ihtimalinin bu kadar az olduğuna inanılıyordu. GW150914 sarsıntılı birleşme tarafından verilen dalgalar orantılı bir protonun genişliğinin binde birinin, 4 kilometrelik LIGO kol uzunluğu değişmiş uzay içinde bir dalgalanma gibi, Güneş sisteminin dışına bir saç teli kadar yakın yıldızlarla mesafeyi değiştirilmesine eşdeğerdir ki Dünya'ya ulaşması, çok daha zor bir ihtimaldir. Bu arada spiral ve birleştirilmiş olarak ikili karadelik tarafından yayımlanan enerji 3.0 (artı ya da eksi) 0.5 c² enerjisiyle, muazzam güneş kütlesi (toplam olarak 5.3 (artı ya da eksi) 0.9, -0.8 × 10⁴⁷ joule) yaklaşık bir zirve emisyon oranı ulaşan yerçekimi dalgaları olarak yayılan 3.6 (artı ya da eksi) 0.5, -0.4 × 10⁴⁹ watt 'tır- Gözlemlenebilir evrendeki tüm yıldızlar tarafından yayılan tüm ışığın kombine gücünden çok daha büyük bir enerji seviyesidir bu enerji seviyesi. [1][3][4][5][note 1]
Gözlem, genel görelilik kalan son kanıtlanmamış tahmini doğrulamaktadır ve (kuvvetli alan testleri olarak da bilinir) büyük ölçekli kozmik olaylar bağlamında uzay-zaman bozulma tahminlerini doğrular. Aynı zamanda daha önce mümkün olmayan şiddet astrofizik olaylarının gözlemlerini sağlamak ve potansiyel evrenin çok erken tarihin doğrudan gözlem sağlayacak yerçekimsel dalga ise, astronomide yeni bir çağın açılışını olarak takdim edildi.[1][7][8][9][10]