Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Akışkanlar dinamiğinde, Iribarren sayısı veya Iribarren parametresi – ayrıca sörf benzerlik parametresi ve kırıcı parametresi olarak da bilinir – plajlar ve kıyı yapıları üzerindeki (kırılan) yüzey gravite dalgasının çeşitli etkilerini modellemek için kullanılan bir boyutsuz parametredir. Bu parametre, eğimli plajlarda dalga kırılmasını tanımlamak amacıyla İspanyol mühendis Ramón Iribarren Cavanilles (1900–1967) tarafından tanıtılmıştır.[2][3] Bu parametre, plajlardaki dalga kırılması türlerini; veya plajlar, dalgakıranlar ve setlerde dalga çıkışını ve yansımasını tanımlamak için kullanılır.[4][5][6]
Iribarren'in çalışması, 1974 yılında Jurjen Battjes tarafından daha da geliştirilmiş ve parametreye Iribarren'in adı verilmiştir.[4][7][8]
Bu parametrenin eğimlerde kırılan dalgaların birçok yönü için önemli olması, ona özel bir ad verilmesini haklı kılmaktadır. Yazarın görüşüne göre, bu parametreyi tanıtan ve su dalgaları konusundaki bilgimize birçok değerli katkıda bulunan kişi onuruna "Iribarren sayısı" (Ir) olarak adlandırılması uygundur.
— Jurjen A. Battjes, "Surf Similarity", Proceedings of the 14th International Conference on Coastal Engineering (1974)[4]
Genellikle Ir veya ξ olarak gösterilen Iribarren sayısı şu şekilde tanımlanır:[5]
burada ξ Iribarren sayısıdır, yapının denize bakan eğim açısıdır, H dalga yüksekliğidir, L0 derin su dalga boyudur, T periyottur ve g yerçekimi ivmesidir. Kullanım amacına bağlı olarak, H ve T için farklı tanımlar kullanılabilir, örneğin: periyodik dalgalar için derin su dalga yüksekliği H0 veya sörf bölgesinin kenarındaki kırılma dalgası yüksekliği Hb; veya, rastgele dalgalar için, belirli bir yerdeki önemli dalga yüksekliği Hs.
Kırılan dalga türü – dökülen, dalan, çöken veya kabaran – Iribarren sayısına bağlı olarak değişir. Battjes (1974)'e göre, düz bir plajda ilerleyen periyodik dalgalar için Iribarren sayısının iki olası tanımı vardır:
burada H0, derin suda kıyıdan uzak dalga yüksekliğini ve Hb, dalgaların kırılmaya başladığı noktadaki dalga yüksekliğini ifade eder. Iribarren sayısına (ξ0 veya ξb) bağlı olarak kırıcı türleri yaklaşık olarak şu şekilde sınıflandırılır:[4]
kırıcı türü | ξ0–aralığı | ξb–aralığı |
---|---|---|
kabaran veya çöken | ξ0 > 3.3 | ξb > 2.0 |
dalan | 0.5 < ξ0 < 3.3 | 0.4 < ξb < 2.0 |
dökülen | ξ0 < 0.5 | ξb < 0.4 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.