Hürriyet ve İtilaf Fırkası
Osmanlı İmparatorluğu'nda siyasi parti / From Wikipedia, the free encyclopedia
Hürriyet ve İtilaf Fırkası (Osmanlıca: حریت و ایتلاف فرقه سی, romanize: Ḥürrīyet ve İʾtilāf Fırḳası; Güncel Türkçe: Özgürlük ve Uzlaşı Partisi), İkinci Meşrutiyet döneminde iktidardaki İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne (İTC) karşı kurulmuş olan en önemli muhalefet partisidir. 1911-1913 arasındaki ilk etkinlik dönemi, 23 Ocak 1913'te İttihat ve Terakki'nin Bâb-ı Âli Baskını ile hükûmeti ele geçirmesiyle sona erdi. Mondros Mütarekesi'nden sonra Ocak 1919'da yeniden kurulan parti, ertesi yıl başlarında etkinliğini kaybetti.
Hürriyet ve İtilaf Fırkası حریت و ایتلاف فرقه سی Özgürlük ve Uzlaşı Partisi | |
---|---|
Kısaltma | H-İ veya HİF |
Genel başkan | Damat Ferit Paşa |
Kuruluş tarihi | 21 Kasım 1911 (I. dönem) 17 Kasım 1918 (II. dönem) |
Kapanış tarihi | 23 Ocak 1913 (I. kapanış Bâb-ı Âli Baskını sonrası) 25 Haziran 1919 (II. kapanış) |
Merkez | Fatih, İstanbul |
Gazete(ler) | Hukuk-u Umumiye Mes'ûliyet |
Silahlı kanadı | Halâskâr Zâbitân |
İdeoloji | Liberalizm Adem-i merkeziyetçilik Meşrutiyetçilik Osmanlıcılık |
Siyasi pozisyon | Merkez |
Partinin belli başlı liderleri Damat Ferit Paşa, Miralay Sadık Bey, Gümülcineli İsmail Bey, "Filozof" Rıza Tevfik (Bölükbaşı), Refik Halit Karay, Ali Kemal, Lütfi Fikri (Düşünsel), Rıza Nur'dur. Birinci dönemde Kâmil Paşa hükûmeti (29 Ekim 1912 - 23 Ocak 1913), ikinci dönemde ilk Damat Ferit Paşa hükûmetleri (4 Mart - 30 Eylül 1919), parti hükûmeti olmamakla birlikte, Hürriyet ve İtilaf Fırkası'nın desteğine sahip olmuşlardır.