Loading AI tools
Amerikalı sanatçı (1887 – 1986) Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Georgia Totto O'Keeffe (15 Kasım 1887 – 6 Mart 1986) Amerikalı ressam. Yakın plan ve büyük boyutlu çiçek tabloları,[1] New York gökdelenleri tabloları[1] ve New Mexico manzara resimleri ile bilinir. O'Keeffe, "Amerikan modernizminin anası" olarak anılır.[2][3]
| Georgia O'Keeffe | |
|---|---|
.jpg) O'Keeffe, 1918 Fotoğraf: Alfred Stieglitz | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Georgia Totto O'Keeffe |
| Doğum | 15 Kasım 1887 Sun Prairie, Wisconsin, ABD |
| Ölüm | 6 Mart 1986 (98 yaşında) Santa Fe, New Mexico, ABD |
| Evlilik(ler)i | |
| Alanı | Resim |
| Sanat eğitimi | Chicago Sanat Enstitüsü Okulu Columbia College Columbia Üniversitesi Öğretmenler Okulu Virginia Üniversitesi New York Sanat Öğrencileri Birliği |
| Katıldığı akımlar | Amerikan modernizmi, Presizyonizm |
| Ünlü yapıtları | Çiçek tabloları, New York gökdelenleri |
| Ödüller | |
| National Medal of Arts (1985) Başkanlık Özgürlük Madalyası (1977) Edward MacDowell Medal (1972) | |
O'Keeffe 1905'te, formal sanat eğitimine Chicago Sanat Enstitüsü Okulu'nda başladı.[4] Sonrasında New York Sanat Öğrencileri Birliği'ne devam etti ancak müfredatın doğayı kopyalamak üzerine kurulu olmasından dolayı kendini kısıtlanmış hissetmeye başladı. 1908'de eğitimi için gerekli maddi kaynağı bulamayınca iki yıl boyunca reklam illüstratörü olarak çalıştı. 1911 ve 1918 yılları arasında Virginia, Teksas ve Güney Karolina'da öğretmenlik yaptı. Bu dönemde, 1912 ile 1914 yılları arasında yazları sanat dersleri aldı. Bu çalışmaları sırasında, konu aldığı şeylerin kopyalarını ya da benzerleri çizmek yerine, onları kendi tarzında, kendi yorumuyla resmetmeyi benimsemiş olan Arthur Wesley Dow'un fikirlerini ve sanat felsefesini öğrendi. Bu sayede O'Keeffe'nin sanata yaklaşımı değişti. Bunun etkileri ressamın erken dönem suluboya resimlerinden olan Virginia Üniversitesi resimleri ve daha da belirgin şekilde gittikçe soyutlaşan 1915 tarihli karakalem çizimlerinde görüldü. O'Keeffe 1914 ile 1915 yıllarında Columbia Üniversitesi Öğretmenler Okulu'nda eğitimine devam etti ve ders verdi. Sanat taciri ve fotoğrafçı olan Alfred Stieglitz 1917'de ressamın eserlerinden oluşan bir sergi düzenledi.[5]
Ressam 1918'de Stieglitz'in isteğiyle New York'a taşındı ve profesyonel olarak resim yapmaya başladı. İkilinin mesleki ilişkisi zamanla birlikteliğe dönüşünce 1924'te evlendiler. O'Keeffe'nin üzerinde çalıştığı birçok farklı soyut sanat formu arasında, yakın plan çiçek resimlerinde oluşan ve kadın cinsel oranını temsil ettiği şeklinde yorumlanan[6] Kana Çiçeği serisi de vardı. Bu yorumun bir kaynağı da, Stieglitz'in çektiği ve sergilediği nü O'Keeffe fotoğraflarıydı. Çift 1929'a kadar New York'ta birlikte yaşadılar. Sonrasında O'Keeffe yılın bir bölümünü ülkenin güneybatısında geçirmeye başladı. Bu dönemde New Mexico manzara resimlerinin yanı sıra hayvan kafataslarını işlediği Kırmızı, Beyaz ve Mavi ve Ram's Head White Hollyhock and Little Hills gibi eserler verdi. Stieglitz'in 1946'daki ölümünün ardından O'Keeffe kalıcı olarak New Mexico'ya yerleşti ve bugün Georgia O'Keeffe Home and Studio adı altında müze olan Abiquiú'daki stüdyosunda yaşadı. Ressam yaşamının son yıllarında Santa Fe'ye taşındı. Ölümünün ardından Santa Fe'de Georgia O'Keeffe Museum açıldı.
O'Keeffe'nin 1932 tarihli Tatula tablosu 2014'te 44,4 milyon dolara satıldı. Bu tutar o zamana kadarki kadın ressamlara ait en pahalı eserin satış fiyatının üç katından fazlaydı.
Georgia O'Keeffe 15 Kasım 1887'de[3][7] Wisconsin'deki Sun Prairie kasabasında bir çiftlikte[8][9] doğdu. Ebeveynleri Francis Calyxtus O'Keeffe ve Ida (Totto) O'Keeffe bir mandıra işletiyordu. Babası İrlanda kökenliydi. Georgia'ya adı verilen anne tarafından dedesi George Victor Totto ise 1848'de ABD'ye yerleşen bir Macar kontuydu.[3][10] Georgia yedi çocuğun ikincisiydi.[3] İlk öğrenimini Sun Prairie'deki Town Hall School'da aldı.[11] On yaşındayken ressam olmaya karar vererek[12] kız kardeşleri Ida ve Anita[13] ile birlikte yerel bir suluboya ressamı olan Sara Mann'dan resim dersleri aldı. O'Keeffe orta öğretimini 1901 ile 1902 yıllarında yatılı olarak Madison, Wisconsin'deki Sacred Heart Academy'de aldı. 1902'nin sonlarına doğru, Williamsburg, Virginia'daki Peacock Hill'e taşınan ailesinin yanına geçti. Ailenin taşınma sebebi, O'Keeffe'nin babasının Virginia'daki inşaat pazarındaki ihtiyacı karşılamak amacıyla rustik görünümlü çimento bloğu üretimi işine girmesiydi, ancak beklediği talep gerçekleşmedi.[14] O'Keeffe Madison Central High School'a başlayınca yeniden Wisconsin'e döndü ve teyzesiyle yaşamaya başladı.[15] Ardından yatılı olarak Chatham Episcopal Institute'a geçti ve buradan 1905'te mezun oldu.
O'Keeffe, West Texas State Normal College'ın sanat bölümünün başkanlığını yaptığı ve burada eğitim verdiği[3][11] dönemde aynı zamanda annesinin isteğiyle kız kardeşi Claudia'ya destek oldu.[16] 1917'da erkek kardeşi Alexis'i, I. Dünya Savaşı için Avrupa'ya gönderileden önce Texas'taki bir askeri üste ziyaret etti. Savaş konusunda hissettiği tedirginliği ve bunalımı gösteren[17] The Flag isimli resmini bu ziyaret sırasında yaptı.[18]
O'Keeffe 1905'ten 1906'ya kadar Chicago Sanat Enstitüsü Okulu'nda eğitim alarak John Vanderpoel ile çalıştı ve sınıfının başarılı öğrencileri arasında yer aldı.[3][12] Ancak tifoya yakalanınca eğitimine bir sene ara vermek zorunda kaldı.[3] 1907'de New York Sanat Öğrencileri Birliği'ne girerek William Merritt Chase, Kenyon Cox ve F. Luis Mora'dan eğitim aldı.[3] 1908'de birlik tarafından verilen William Merritt Chase natürmort ödülünü Bakır Tencereli Ölü Tavşan[19] isimli yağlıboya tablosuyla kazandı. Ödül, birliğin New York'taki Lake George'da düzenlediği açık hava yaz okuluna katılmak için burstu.[3] O'Keeffe New York'taki eğitimi sırasında şehirdeki sanat galerilerini dolaşıyordu. Bunlardan biri de, ressamın gelecekteki eşi fotoğrafçı Alfred Stieglitz'in de sahipleri arasında bulunduğu 291'di. Bu galeri ABD ve Avrupa'dan avangart sanatçıları ve fotoğrafçıları destekliyordu.[3]
1908'de O'Keeffe, eğitimini sürdürecek finansal kaynaklardan yoksun kaldı. Babası iflas etmişti ve annesi ciddi bir tüberküloz geçiriyordu.[3] Öte yandan, sanat eğitiminin taklitçi bir yaklaşım sergilediğini düşündüğü için ressam olma hevesini kaybetmişti.[12] Chicago'da reklam çizeri olarak iş buldu ve kızamık salgınında yakalandığı hastalıktan iyileşmek üzere Virginia'ya döndüğü 1910'a kadar bu işte çalıştı.[20] Dört yıl boyunca resim yapmadı ve sebep olarak terebentin kokusunun kendisini rahatsız ettiğini öne sürdü.[12] 1911'de sanat eğitmeni olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde, daha önce eğitim gördüğü Virginia Chatham Episcopal Institute'ta da görev aldı.[3][21]
1912'de Virginia Üniversitesi'nde katıldığı yaz sanat okulunda, Columbia Üniversitesi Öğretmenler Okulu'nda öğretim görevlisi olan Alon Bement'in derslerine girdi. Bu dersler sırasında, eğitmenin iş arkadaşlarından biri olan Arthur Wesley Dow'un yenilikçi fikirlerinden haberdar oldu. Dow'un sanat anlayışı, tasarım ve kompozisyon konularında Japon sanatının etkisiyle şekillenmişti. O'Keeffe soyut kompozisyonlar denemeye ve realizmden uzaklaşarak kendi stilini oluşturmaya bu dönemde başladı.[3][12] 1912 ile 1916 yılları arasında Amarillo, Teksas'taki kamu okullarında sanat dersleri verdi ve yazları da Bement'in asistanlığını yaptı.[3] Virginia Üniversitesi'ndeki yaz derslerine iki sene daha devam etti.[22] Ayrıca 1914 ilkbaharında Columbia Üniversitesi Öğretmenler Okulu'nda Dow'un derslerine katıldı ve bu sırada sanat üretim süreci konusundaki fikirlerini Dow'un etkisinde geliştirdi.[23] Virginia Üniversitesi'nde özellikle Dow'un fikirlerini öğrendiği eğitimler, O'Keeffe'nin sanatçı olarak gelişiminde dönüm noktası oldu. Ressamın bu kişisel gelişimi, ilerleyen yıllarda ortaya çıkacak olan Amerikan modernizmi akımını şekillendirdi.
1915 sonlarında Columbia College'da ders verdiği sırada, kişisel hislerinden ilham alan[21] oldukça yenilikçi bir dizi soyut karakalem çizimi yaptı.[12] 1916 başlarında O'Keeffe New York'ta Columbia Üniversitesi Öğretmenler Okulu'ndaydı. Karakalem resimlerini Öğretmenler Okulu'ndaki eski sınıf arkadaşlarından biri olan Anita Pollitzer'a gönderdi. Pollitzer bu çizimleri 291'de Alfred Stieglitz'e gösterdi.[24] Çizimleri "291'e uzun zamandır giren en saf, güzel ve içten şeyler" olarak tanımlayan Stieglitz bunları sergilemek istediğini söyledi. Aynı yılın Nisan ayında Stieglitz, O'Keeffe'nin on çizimini 291'de sergiledi.[3][12]
1916 başlarında Columbia Üniversitesi'nde aldığı dersler ve o yaz da Bement'in asistanı olarak çalışması sonrasında,[3] 1916 sonbaharında Canyon, Texas'taki West Texas State Normal College'ta sanat bölüm başkanı oldu.[25] Burada gerçekleştirdiği doğa yürüyüşleri sırasında geniş manzaraları resmettiği suluboya resimler yapmaya başladı.[21][26] Bunların arasında Palo Duro Kanyonu'nu çizdiği resim serisi de vardı.[27] O'Keeffe bu dönemde izlemeyi sevdiği gündoğumu ve günbatımı manzaraları sayesinde yoğun ve gece tonlu renkleri kullanmaya başladı. Yine aynı dönemde, daha önce Güney Carolina'dayken başlattığı, en kişisel hislerinden yola çıkan tablolar yapma denemelerini devam ettirdi. Bu çalışmalarında önceden eskizler hazırlamak yerine doğrudan tablolarını yapmayı tercih etti. Hislerini tam anlamıyla yansıtabildiğini düşündüğü Ovalar Aydınlanırken No.I (1917) isimli resmini yapana kadar denemelerini sürdürdü.[21] Yazar Sharyn Rohlfsen Udall'a göre O'Keeffe bu resimde "mavi ve yeşil renkleri neredeyse belirsiz ton geçişleriyle karıştırmak suretiyle Texas ufkunda ışığın titreşimlerini yakalayarak, anıtsal bir manzarayı basit bir kompozisyonla resmetmiş oldu."[21][26] O'Keeffe, Alfred Stieglitz'le birlikteliği başladıktan kısa bir süre sonra suluboyayı bıraktı çünkü Stieglitz ressamın, amatör kadın ressamların işi olarak görülen suluboyayla ilgilenmemesi gerektiğini düşünüyordu.[28]
O'Keeffe'den yirmi dört yaş büyük olan Stieglitz,[28] 1918'de ressama New York'ta kalacak yer, bir stüdyo ve maddi destek sağladı. Stieglitz bir taraftan O'Keeffe'nin eserlerini tanıtırken, bir taraftan da ikili arasında ilişki başladı.[3] O'Keeffe böylece Stieglitz'in çevresindeki Charles Demuth, Arthur Dove, Marsden Hartley, John Marin, Paul Strand ve Edward Steichen gibi birçok erken dönem Amerikan modernisti ile tanıştı. Strand'ın, Stieglitz'in ve diğer fotoğraf sanatçılarının eserleri O'Keeffe'nin eserlerini etkiledi. Yine bu dönemde ressam 1918 grip salgınında hastalandı.[10]
O'Keeffe yapraklar, çiçekler ve kayalar gibi doğal nesnelerin basitleştirilmiş resimlerini yapmaya başladı.[29] 1922'de Presizyonizm etkisiyle çizdiği The Green Apple, ressamın basit ve anlamlı hayat düşüncesini yansıtıyordu.[30] O'Keeffe aynı yıl "nesnelerin gerçek anlamına ancak seçerek, eleyerek ve vurgulayarak ulaşabiliriz" demişti.[30] Cesur ve incelikli renklerin kullanıldığı Mavi ve Yeşil Müzik eseri, ressamın müzik hakkındaki hislerini yansıtıyordu.[31] En çok çiçek betimlemeleriyle tanınan O'Keeffe yaklaşık 200 çiçek tablosu yaptı.[32] 1920'lerde çizilen ve çiçeklerin büyüteç altındaki görüntüleri gibi gözüken bu resimler arasında Şark Gelincikleri[33][34] ile Kana Çiçeği serisinden birçok tablo[35] da vardı. Bu tür resimlerin ilki 1924'te çizilen ve ilk defa 1925'te sergilenen Petunia, No. 2 isimli tabloydu.[3] Nesnelerin bu şekilde büyütülerek resmedilmesi duygusal yoğunluk hissi yaratıyordu.[29] Bu döneme ait Tatula (1932) tablosu 20 Kasım 2014'te 44.405.000 dolara satılarak, bir önceki en pahalı kadın sanatçı eserinin üç katı ile rekor kıracaktı.[36] Sanat tarihçisi Linda Nochlin, Kara Süsen (1926) tablosunun kadın genital organının morfolojik bir metaforu olduğunu öne sürdü ancak O'Keeffe bu yorumu reddederek bunların sadece çiçek resimleri olduğunu söyledi.[37][38]
O'Keeffe, 1925'te New York'ta yeni açılan Shelton Hotel'in 30. katına taşınınca, New York'un gökdelenlerini ve ufuk çizgisini resmetmeye başladı.[39] Bu resimlerin en bilineni, presizyonist tarza yapılmış olan 1927 tarihli Radyatör Bina, Gece, New York'tu.[40][41] Serideki diğer eserlerden bazıları New York Sokağında Ayışığı (1925),[42] Güneş Lekeleriyle Shelton (1926)[43] ve Şehirde Gece (1926)[3] isimli tablolardı. Ayrıca O'Keeffe 1928'de East River'ı ve Queens'teki fabrikaların bacalarından çıkan dumanları resmettiği East River from the Thirtieth Story of the Shelton Hotel isimli şehir manzarasını çizdi.[39] Ertesi sene son gökdelen ve şehir manzarası resimlerini çizdi ve sonraki dönemde eserlerine ilham kaynağı hâline gelecek olan New Mexico'ya gitti.[40]
1924'te Stieglitz Anderson Galleries'te kendi fotoğraflarından ve O'Keeffe'nin eserlerinden oluşan bir sergi düzenledi.[44] Brooklyn Museum'da 1927'de bir O'Keeffe retrospektifi düzenlendi.[24] Stieglitz 1928'de ismi açıklanmayan bir Fransız alıcının O'Keeffe'nin altı gala çiçeği resmi için 25.000 dolar ödediğini açıkladı ancak bu işlemi doğrulayan herhangi bir delil bulunmamaktadır. Yine de basındaki bu haberin sonrasında O'Keeffe eserleri daha yüksek fiyatlara satılmaya başladı.[45][46] 1920'lerin sonlarında O'Keeffe artık yakın plan çiçek resimleri ve New York gökdelen resimleri ile tanınan bir sanatçı olmuştu.[44]
O'Keeffe 1929'da ressam arkadaşı Rebecca Strand'la birlikte New Mexico'ya gitti ve Taos'ta ikiliye stüdyo sağlayan Mabel Dodge Luhan'ın yanında kaldı.[47] Ressamın buradaki odasından Taos Dağları ve yerel bir dini birlik olan Penintentes'in cemaat binası görülüyordu.[48] O'Keeffe burada dağları ve çölleri görmek için birçok yürüyüş yaptı, ayrıca D. H. Lawrence'ın çiftliğini ziyaret ederek[49] şu an Hartford'taki Wadsworth Athenaeum'da bulunan ünlü The Lawrence Tree tablosunu çizdi.[50] Yakınlardaki Ranchos de Taos'ta bulunan tarihi San Francisco de Asis Misyonu Kilisesi'ni de ziyaret ederek binanın, farklı bir perspektif kullanarak mavi gözkyüzü önünde bir silüet gibi gözüktüğü resimlerini çizdi.[51][52]
Bu seyahatin ardından O'Keeffe neredeyse her sene yılın yarısını New Mexico'da çalışarak geçirdi. Çölden topladığı kaya ve kemiklerin, bölgeye has mimari yapıların ve manzara unsurlarının resimlerini yaptı.[29] 1929'da satın aldığı Ford Model A aracıyla, çok sevdiği bu bölgede yalnız başına gezilere çıktı. Ghost Ranch ve Kuzey New Mexico'ya olan sevgisini sık sık dile getirdi. 1943'te bu konuda "Ne kadar güzel, dokunulmamış, yalnızlık hissi veren bir yer, 'Uzaklar' olarak adlandırdığım güzel bölge. Daha önce burada resim yapmıştım... ve yine yapmalıyım."[52] O'Keeffe 1932'nin sonundan 1930'ların ikinci yarısına kadar çalışmadı[52] çünkü sinir krizleri geçirdiği için sinir hastalıkları hastanesine kaldırıldı.[28] Bu krizlerin sebebi kocasının yasak ilişkisini öğrenmiş olmasıydı.[28] Bu dönemde popüler bir sanatçı hâline gelmişti, birçok iş alıyor, New York'ta ve başka yerlerde eserlerini sergiliyordu.[53] 1936'da, ileride en çok bilinecek tablolarından olan Yaz Günleri'ni[54] yaptı. Bu tabloda bir geyik kafatası ve canlı çiçeklerin yer aldığı bir çöl sahnesi görülüyordu. Tıpkı Ram's Head with Hollyhock tablosunda olduğu gibi, bu tabloda da kafatası ufukta havada asılı resmedilmişti.[53][55]
1938'de N. W. Ayer & Son reklam ajansı O'Keeffe'den Hawaiian Pineapple Company (şu anki Dole Food Company) reklamlarında kullanılmak üzere iki resim yapmasını istedi.[56][57][58] Şirketin reklamları için resim yapan diğer ressamlar arasında Lloyd Sexton, Jr., Millard Sheets, Yasuo Kuniyoshi, Isamu Noguchi ve Miguel Covarrubias da vardı.[59] Bu teklif O'Keeffe'nin hayatındaki kritik bir döneme denk gelmişti: ressam 51 yaşına gelmişti ve kariyeri düşüşteydi, çünkü eleştirmenler sadece New Mexico'yu konu ettiği çöl temalı resimlerinin artık seri üretim hâline geldiğini düşünüyordu.[60] O'Keeffe 8 Şubat 1939'da Honolulu'ya vardı ve sonraki dokuz hafta boyunca Oahu, Maui, Kauai ve Hawaii adalarında kaldı. Bu süre içinde en verimli zamanını Maui adasında geçirdi.[60][61] Çiçekler, manzara ve balık ağı resimleri çizdi. New York'a döndükten sonra da 20 tabloluk bir seri tamamladı. Ancak geziden önce kendisinden istenmiş olan ananas resmini, ancak şirket New York'taki stüdyosuna bir ananas bitkisi gönderdikten sonra çizdi.[62]
O'Keeffe 1940'larda iki solo retrospektif gerçekleştirdi. Bunlardan ilki 1943'te Art Institute of Chicago'da düzenlendi.[29] New York'taki MoMA'da 1946'da düzenlenen ikinci sergi ise bu müzede bir kadın sanatçı için düzenlenmiş ilk retrospektifti.[32] 1940'ların ortalarında Whitney Museum of American Art, sanatçının eserlerini toplayan ilk katalog için çalışmaya başladı.[53]
Ressam 1940'lar boyunca, Ghost Ranch'teki evine yaklaşık 240 kilometre uzakta yer alan ve "Kara Mekân"[63] adını verdiği yerin resimlerinden oluşan büyük bir tablo serisi çizdi.[64] O'Keeffe bu yeri "gir tepelerin ve kumların üzerinde bir mil boyunca uzanana filler" ifadesiyle tanımlıyordu.[52] Yine aynı dönemde Abiquiú, New Mexico'daki evinin yakınlarında "Beyaz Mekân" olarak adlandırdığı yerin de resimlerini çizdi.[65]
1946'da O'Keeffe Abiquiú'deki evinin veranda duvarını ve kapılarını konu ettiği mimari resimler yapmaya başladı.[66] Bu döneme ait, farklı tarzdaki bir başka tablo ise 1958'de çizilen Aya Çıkan Merdiven[67] tablosuydu.[68] O'Keeffe 1960'ların ortalarında, gezileri sırasında uçak penceresinden gördüğü manzaralardan etkilenerek[29] Bulutların Üstünde Gökyüzü[69] serisini çizdi.
1960'ta Worcester Art Museum'da[24] 1970'te ise Whitney Museum of American Art'ta[44] retrospektif sergileri düzenlendi. 1972'de makula dejenerasyonu sebebiyle ressam görme yetisini büyük ölçüde kaybetti.[70] O'Keeffe 1970'lerde yeniden suluboya yapmaya başladı.[71] 1976'da yayımladığı Georgia O'Keeffe başlıklı otobiyografisi çok satanlar listesine girdi.[44] Judy Chicago, 1979'daki The Dinner Party isimli yerleştirme sanatı eserinde, feminist imgelere sanatta ilk defa yer vermiş olası sebebiyle O'Keeffe'ye özel bir yer ayırdı.[72] O'Keeffe, feminist ikonografinin öncüsü olarak görülse de,[73] feminist sanat hareketine katılmayı ve sadece kadın sanatçılardan oluşan projelerde yer almayı reddetti.[74] "Kadın sanatçı" olarak adlandırlmayı istemiyor, kendisine sadece "sanatçı" denmesi gerektiğini söylüyordu.[75]
O'Keeffe 1984'e kadar kurşunkalem ve karakalemle çizim yapmayı sürdürdü.[70]
O'Keeffe 1949'da American Academy of Arts and Letters üyeliğine,[24] 1966'da ise American Academy of Arts and Sciences üyeliğine[76] seçildi. 1971'de Bryn Mawr College'dan M. Carey Thomas Ödülü, iki yıl sonra Harvard Üniversitesi'nden fahri diploma aldı.[24] 1977'de ABD Başkanı Gerald Ford O'Keeffe'ye Amerikan vatandaşlarına verilen en yüksek madalya olan Başkanlık Özgürlük Madalyası'nı verdi.[77] 1985'te ise Başkan Ronald Reagan'dan National Medal of Arts aldı.[44] 1993'te ismi National Women's Hall of Fame'e eklendi.[78]
Haziran 1918'de O'Keeffe, Stieglitz'in New York'a taşınması yönündeki teklifini ve ondan finansal destek almayı kabul etti. O sırada Emmeline Obermeyer ile evli olan Stieglitz, Temmuz'da O'Keeffe'nin yanına taşındı.[29][44] Şubat 1921'de Stieglitz'in çektiği O'Keeffe fotoğrafları Anderson Galleries'de düzenlenen bir retrospektifte yer aldı. Stieglitz, henüz 1917'de O'Keeffe New York'a sergi için geldiğinde onun fotoğraflarını çekmeye başlamıştı ve daha sonraki dönemde de birçoğı nü olmak üzere pek çok fotoğrafını çekmişti. Bu yüzden sergi bir sansasyon yarattı. Stieglitz 1937'de fotoğrafçılığını bırakana kadar, ressamın 350'den fazla portre ve 200'den fazla nü fotoğrafını çekti.[29][79] 1978'de O'Keeffe bu fotoğraflara kendini ne kadar uzak hissettiğini şöyle anlattı: "Stieglitz'in kimisini altmış sene önce çektiği fotoğraflarıma bakınca, o kişinin kim olduğunu merak ediyorum. Sanki bir hayat içinde birçok hayat yaşamış gibiyim."[80]
1924'te Stieglitz karısı Emmeline'den boşanıp O'Keeffe ile evlendi.[44] Biyografi yazarı Benita Eisler'a göre evlilikleri "bir çarpışmaydı... zımnen, aralarında konuşmaksızın yapılan ve uygulanan anlaşmalar ve tavizlerden ibaretti. Çoğu konuda yüzleşmeyi reddetmesi, O'Keeffe'yi bu çarpışmanın asli unsuru yapıyordu."[81] Çift genelde New York'ta yaşadı ama yazlarını Stieglitz'in ailesinin Lake George'daki evinde geçirdi.[44]
1928'de Stieglitz'in Dorothy Norman ile ilişki yaşaması O'Keeffe'yi etkiledi ve Radio City Music Hall için aldığı duvar resmi siparişini tamamlayamamasına sebep oldu. Depresyon tanısıyla hastaneye yatırıldı.[29] O'Keeffe 1929'dan itibaren yazlarını New Mexico'da geçirmeye başladı.[44] O sene ressam arkadaşı Rebecca Strand ile birlikte trenle Taos'a gitti, burada sanat destekçisi Mabel Dodge Luhan'ın evinde kaldı ve onun tarafından tahsis edilen stüdyoda çalıştı.[47] Kocasının ilişkisinin devam etmesi sebebiyle 1933'te sinir krizi geçirdi ve yeniden hastaneye yatırıldı.[82] Ocak 1934'e kadar hiç resim yapmadı. 1933 başlarında istirahat için Bermuda'ya gitti ve New Mexico'ya 1934 ortalarında döndü.
O sene Ağustos ayında Abiquiú'nun kuzeyindeki Ghost Ranch'i ilk defa ziyaret etti ve burada yaşamaya karar verdi. 1940'ta Ghost Ranch içindeki bir eve taşındı. Ghost Ranch'in çok renkli yamaçları ressamın birçok ünlü resmine ilham kaynağı oldu. 1977'de O'Keeffe bu yamaçları şöyle anlattı: "resimlerini yapmaya kalkıştığında oradaki yamaçlar sanki çoktan senin için çizilmiş gibi hissediyor insan".[52] Burada ressamı ziyarete gelenler arasında Charles ve Anne Lindbergh, söz yazarı Joni Mitchell, şair Allen Ginsberg ve fotoğrafçı Ansel Adams da vardı.[83] O'Keeffe önceleri Maria Chabot'la, sonra Eliot Porter birlikte, "Kara Mekân" olarak adlandırdığı yerde sık sık kamp yaptı.[52][64]
O'Keeffe 1945'te Abiquiú'da ikinci bir ev satın aldı ve terk edilmiş bu yeri yenileyerek ev ve stüdyo olarak kullandı.[84] 1946'da ressam yazı geçirmek üzere New Mexico'ya döndükten kısa bir süre sonra, New York'ta kalan Stieglitz'in beyin damarlarında pıhtı oluştu. O'Keeffe hemen New York'a geri döndü. Stieglitz 13 Temmuz 1946 günü öldü. Ressam, kocasının küllerini Lake George'a gömdü.[85] Sonraki üç yılın çoğunu, Stieglitz'den kalanları düzenlemek için New York'ta geçirdikten[29] sonra 1949'da New Mexico'ya temelli yerleşti ve zamanını Ghost Ranch'te ve Abiquiú'daki stüdyo evinde geçirmeye başladı.[29][44]
O'Keeffe'nin 1940'larda tanıştığı fotoğrafçı Todd Webb, 1961'de New Mexico'ya yerleştikten sonra ressamın pek çok fotoğrafını çekti. Diğer birçok Amerikan fotopraf sanatçısı da O'Keeffe'yi fotoğraflamıştı. Bunların tamamında ressam "yalnız, zorlu bir figür, kendi kendini var etmiş biri" olarak gösteriliyordu.[86] O'Keeffe'nin genelde rahatsız edici bir karaktere sahip olduğu söylenirdi, ancak Webb'in fotoğraflarında "sükut ve sakinlik" gözleniyordu.[87]
O'Keeffe Avrupa seyahatine çıktıktan sonra, 1950'lerin başlarında dünya turu yaptı. Ayrıca Colorado Nehri'ne tekne gezileri için gitti.[24] 1961'de Webb ve fotoğrafçı Eliot Porter'la Utah'taki Glen Canyon'u gezdi.[52]
1973'te O'Keeffe 27 yaşındaki seramikçi John Bruce (Juan) Hamilton'ı yatılı asistan ve bakıcı olarak işe aldı. Hamilton O'Keeffe'ye kille çalışmayı öğretti ve otobiyografisini yazmasına yardımcı oldu. Ressam için 13 yıl çalıştı.[29] 90'larının sonlarına doğru O'Keeffe'nin sağlığı bozulmaya başladı. 1984'te Hamilton'ın önerisiyle[88] sağlık hizmetlerine daha kolay ulaşabileceği Santa Fe'ye taşındı. O'Keeffe burada, 6 Mart 1986'da 98 yaşında öldü.[89] Cesedi yakıldı ve külleri isteği doğrultusunda Ghost Ranch'in etrafındaki araziye serpildi.[90]
O'Keeffe'nin ölümünden sonra ailesi vasiyetine itiraz etti çünkü vasiyete 1980'lerde yapılan eklemelerle ressam, 76 milyon dolarlık mal varlığının büyük kısmını Hamilton'a bırakmıştı. Anlaşmazlık Temmuz 1987'de mahkeme başlamadan uzlaşmayla sonuçlandı.[90][91] Bu dava daha sonra miras planlamasındaki hukuki sorunlar konusunda örnek teşkil etti.[92][93]
 | |
 Life and Artwork of Georgia O'Keeffe, the Georgia O'Keeffe Museum (11:00)[2] |
O'Keeffe henüz 1920'lerin başında, özgür ruhu ve yenilikçi sanat eserleri sayesinde kadınlar için rol modeli hâline gelmişti.[90] Kuzey Amerikalı kadın sanatçılara ilişkin kitaplarında Nancy ve Jules Heller ressam hakkında şöyle yazdı: "O'Keeffe hakkındaki en dikkat çekici şey, erken dönem eserlerindeki cüretkarlık ve özgünlüktü." O dönemde, Avrupa'da bile spyut resimle uğraşan çok az sanatçı vardı. O'Keeffe'nin eserleri, sürrealizm ve presizyonizm gibi farklı modern sanat akımlarının birçok özelliğini taşısa da, stili kendine özgüydü.[94] Georgia O'Keeffe Müzesi'ne göre salt soyutlama alanında çalışan ilk Amerikalı sanatçılardan biriydi.[3] Ressam, 2014'te Tatula tablosu için ödenen 44,4 milyon dolar ile en pahalı kadın sanatçı rekorunu elinde tutmaktadır.[95]
O'Keeffe eserlerinin güçlü grafik özellikleri sebebiyle, sanat çevresinde daha önce hiçbir kadın sanatçıya gösterilmeyen ölçüde kabul gördü ve New York'a taşınmasından itibaren on yıl içinde en fazla kazanan kadın sanatçı oldu.[96] Hayatının her alanında farklı tarzıyla öne çıktı.[97] Ayrıca, bazı detaylarını otobiyografisinde anlattığı, Stieglitz'le olan ilişkisiyle de dikkat çekti.[90]
Mary Beth Edelson'ın 1972 tarihli Some Living American Women Artists / Last Supper eseri, Leonardo da Vinci’nin Son Akşam Yemeği tablosundaki İsa ve havarilerinin kafalarının yerine önemli kadın sanatçıların kafalarının yerleştirildiği bir kolaj çalışmasıydı. Bu eserde Yuhanna yerine Nancy Graves'in, İsa yerine ise Georgia O'Keffee'nin kafaları yerleştirilmişti. Sanat ve din tarihinde kadının arka planda kalmasını işleyen bu eser, "feminist sanat hareketinin en ikonik görüntülerinden biri" haline geldi."[98][99]
O'Keeffe'den kalanların büyük bölümü kâr amacı gütmeyen bir kurum olan Georgia O'Keeffe Vakfı'na devredildi. Bunların arasında çok büyük miktardaki eserleri, fotoğrafları, arşivsel malzemeler ile ressamın Abiquiú'daki evi ve kütüphanesi de bulunuyordu. 1997'de Santa Fe'de Georgia O'Keeffe Müzesi açıldı.[90] Stüdyo olarak da kullandığı evi ise 1998'de National Historic Landmark tescillenerek Georgia O'Keeffe Home and Studio adı altında ve Georgia O'Keeffe Müzesi sahipliğinde açıldı.[84]
1996'da United States Postal Service O'Keeffe anısına 32 sentlik hatıra pulu çıkarttı.[100] 2013'te ise Armory Show'un yüzüncü yılı sebebiyle çıkarılan Amerika modern sanatı serisinde O'Keeffe'nin 1930 tarihli Black Mesa Landscape, New Mexico/Out Back of Marie's II eserinin olduğu bir pul da yer aldı.[101]
Ocak 2006'da, bir archosaur türüne, "Ghost Ranch'in etrafındaki toprakların birçok resmini yaptığı ve burada bulunan Coelophysis fosil yatağınına gösterdiği ilgi" sebebiyle Effigia okeeffeae ("O'Keeffe'nin Hayaleti") adı verildi.[102]
1991'de PBS'te yayımlanan A Marriage: Georgia O'Keeffe and Alfred Stieglitz filminde O'Keeffe'yi Jane Alexander, Alfred Stieglitz'i Christopher Plummer canlandırdı.[103] 2009'da Lifetime yapımı bir biyografik film olan Georgia O'Keeffe çekildi. Filmde Joan Allen O'Keeffe'yi, Jeremy Irons Alfred Stieglitz'i, Henry Simmons Jean Toomer'ı, Ed Begley Jr. Stieglitz'in erkek kardeşi Lee'yi ve Tyne Daly da Mabel Dodge Luhan'ı canlandırdı. Filmin ilk gösterimi 19 Eylül 2009'da yapıldı.[104][105]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
