Gazne (Farsça: غزني; Darice: غزنی), Afganistan'ın kuzeyinde, Gazni Vilayeti'nin merkezi olan şehir.[1]
| Gazne | |
|---|---|
 | |
  Gazne Gazne'nin Afganistan'daki konumu | |
| Ülke |  Afganistan |
| Vilayet | Gazni Vilayeti |
| İlçe | Gazni |
| Rakım | 2219 m |
| Nüfus (2019) | |
| • Toplam | 270.000 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| Zaman dilimi | UTC+04.30 (ASZ) |
Kent, Afganistan'ın en işlek karayollarının kavşağında kurulmuştur.[1] Güneybatıdan Kalat'a, kuzeydoğudan başkent Kabil'e ve doğudan Gardez'e bağlıdır.[1]
Kelime anlamı "pırlanta" olan Gazne şehri zengin bir tarihe sahiptir. Gazne Kalesi, Gazne Minareleri, Sultan III. Mesud'un sarayı ve diğer kültürel hazineler yüzyıllardır gezginleri şehre çekmiştir. 2013 yılında ISESCO tarafından İslam dünyası kültür başkenti seçilmiştir.[2]
İslamiyet öncesi dönemde bölgede Budizm ve Hinduizm inanışlarına sahip kabileler yaşamıştır.[3] 7. yüzyılda İslamiyeti getiren müslüman Arapları, 9. yüzyılda Seferîler takip etmiştir. 10. yüzyılda Sebük Tegin tarafından Gazneliler Devletinin başkenti yapılmıştır. Şehir Gurlular tarafından yıkılmıştır, ama tekrar inşa edilmiştir. Timurlular ve Delhi Sultanlığı dahil birçok yerel gücün eline geçmiştir. Son olarak Hotakîlere ve onun devamı olan Dürrânîlere, yani modern Afganistan'a geçmiştir.[3]
İklim
 Gazne iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 16,0 | 17,8 | 24,8 | 28,0 | 33,0 | 36,3 | 36,7 | 35,6 | 32,5 | 29,9 | 21,2 | 16,6 | 36,7 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 0,6 | 2,3 | 10,0 | 18,0 | 23,7 | 29,2 | 30,8 | 30,5 | 26,5 | 19,0 | 12,6 | 5,4 | 17,4 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | −5,9 | −4,4 | 3,8 | 11,0 | 16,3 | 21,4 | 23,3 | 22,2 | 16,9 | 10,3 | 4,0 | −1,8 | 9,8 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −10,6 | −9 | −1,5 | 4,2 | 8,1 | 12,4 | 15,1 | 14,1 | 8,3 | 2,2 | −2,5 | −6,6 | 2,8 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −33,5 | −29,2 | −17,5 | −5,8 | 0,0 | 5,0 | 7,7 | 2,0 | −3,5 | −6 | −13,8 | −33,2 | −33,5 |
| Ortalama yağış (mm) | 40,2 | 53,9 | 70,9 | 49,9 | 19,7 | 1,9 | 14,1 | 4,7 | 0,5 | 4,1 | 11,3 | 25,8 | 297 |
| Kaynak: Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi | |||||||||||||
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
