Loading AI tools
5. Suudi Arabistan kralı Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Fehd bin Abdülaziz Âl-i Suud (Arapça: فهد بن عبد العزيز آل سعود, 6 Mart 1921 – 1 Ağustos 2005), 13 Haziran 1982'den 2005'teki ölümüne kadar Suudi Arabistan kralı ve başbakanıydı. Bu görevlerinden önce 1975–1982 yılları arasında Suudi Arabistan veliaht prensi olarak görev yaptı. Modern Suudi Arabistan'ın kurucusu Abdülaziz el-Suud'un sekizinci oğluydu.
Fehd bin Abdülaziz Âl-i Suud İki Kutsal Caminin Hizmetkârı | |||||
---|---|---|---|---|---|
5. Suudi Arabistan kralı | |||||
Hüküm süresi | 13 Haziran 1982 – 1 Ağustos 2005 | ||||
Önce gelen | Halid | ||||
Sonra gelen | Abdullah | ||||
Suudi Arabistan Veliaht Prensi | |||||
Hüküm süresi | 25 Mart 1975 – 13 Haziran 1982 | ||||
Önce gelen | Halid | ||||
Sonra gelen | Abdullah | ||||
Doğum | 6 Mart 1921 Riyad, Necid Sultanlığı | ||||
Ölüm | 1 Ağustos 2005 (84 yaşında) Riyad, Suudi Arabistan | ||||
Çocuk(lar)ı | Liste
| ||||
| |||||
Hanedan | Suud Hanedanı | ||||
Babası | İbn Suud | ||||
Annesi | Hassa bint Ahmed el-Sudeyri | ||||
Dini | İslam |
Fehd, Kral Abdülaziz'in Hassa bint Ahmed es-Sudeyri'den olan oğulları Sudeyri Yedilisi'nin en büyüğüydü. Kral Suud döneminde 1953'ten 1962'ye kadar eğitim bakanı olarak görev yaptı. Daha sonra 1962'den 1975'e kadar, Kral Suud'un saltanatının sonunda ve Kral Faysal'ın saltanatı boyunca içişleri bakanlığı yaptı. Kral Faysal'ın 1975 yılında öldürülmesinin ardından üvey kardeşi Halid kral olunca veliaht prens olarak atandı. Fehd, Kral Halid'in saltanatı sırasında Halid'in sağlık durumu nedeniyle kısmen ülkenin fiili lideri olarak görülüyordu.
Kral Halid'in 1982'de ölümü üzerine Fehd tahta çıktı. 1992'de Suudi Arabistan Temel Kanunu'nu yürürlüğe koymasıyla tanınır. 1995'te kendisini elden ayaktan düşüren bir felç geçirdi ve çoğu resmî görevlerini yerine getiremedi. Üvey kardeşi Veliaht Prens Abdullah krallığın fiili naibi olarak görev yaptı ve Fehd'in 2005 yılında ölümü üzerine yerine kral oldu. Fehd, 23 yıllık saltanatıyla en uzun süre tahtta kalan Suudi kralı olma özelliğini korumaktadır.
Fehd bin Abdülaziz 1920,[1] 1921[2] veya 1923'te Riyad'ın surlarla çevrili semtinde doğdu.[3][4][5] Kral Abdülaziz'in sekizinci oğlu[6] ve Hassa bint Ahmed el-Sudeyri'den olan en büyük oğluydu.[7] Fehd ve altı erkek kardeşi Sudeyri Yedilisi olarak bilinir.[8] Fehd, Hassa'nın ikinci oğluydu; büyük üvey kardeşi Abdullah bin Muhammed, annesinin Fehd'in amcası Prens Muhammed bin Abdurrahman ile önceki evliliğinden olan tek oğluydu.[9]
Fehd'in eğitimi, Kral Abdülaziz tarafından özellikle Suud Hanedanı üyelerinin eğitimi için Riyad'da kurulan Prensler Okulu'nda gerçekleşti.[10] Annesinin ısrarları sonucu dört yıl eğitim aldı.[11] Fehd, Prensler Okulu'ndayken Şeyh Abdülgani Hayat'ın da aralarında bulunduğu öğretmenlerden eğitim aldı.[12] Daha sonra Mekke'deki Dini İlimler Enstitüsü'nde eğitim almaya devam etti.[10][13]
Prens Fehd, annesinin ısrarıyla kraliyet danışma kuruluna üye yapıldı.[14] 1945'te ilk devlet ziyaretini Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın imzalanması amacıyla San Francisco'ya gerçekleştirdi.[15] Bu seyahatte o sırada Suudi Arabistan'ın dışişleri bakanı olan ağabeyi Prens Faysal'ın maiyetinde bulundu.[13] Fehd ilk resmî devlet ziyaretini ise 1953 yılında Kraliçe II. Elizabeth'in taç giyme törenine Suud Hanedanı'nı temsilen katılarak gerçekleştirdi.[12][16][17] 24 Aralık 1953 tarihinde Suudi Arabistan'ın ilk eğitim bakanı olarak atandı.[18][19]
Fehd 1959 yılında Arap Birliği toplantısına giden Suudi delegasyonuna liderlik etti. Bu görev Fehd'in Suud Hanedanı içindeki artan önemine ve daha önemli roller için yetiştirildiğine işaret etti. 1962'de kendisine önemli bir pozisyon olan İçişleri Bakanlığı görevi verildi.[11] İçişleri bakanı olarak 1965'te Mısır'da düzenlenen Arap Devlet Başkanları toplantısında Suudi delegasyonuna başkanlık etti.[13] Prens Fehd, Kral Faysal'ın saltanatının başında kral tarafından veraset meselelerine rehberlik etmesi için kurulan konseyin üyesi oldu.[20]
Prens Fehd, 2 Ocak 1967'de bakanlıktaki özel ofisinde meydana gelen bir patlamayla suikast girişiminden kurtuldu.[21] Prens patlama esnasında ofisinde olmamasına rağmen patlama sonucunda yaklaşık 40 bakanlık personeli yaralandı.[21]
Prens Fehd, 1967 yılında Kral Faysal'ın başbakan ikinci yardımcısı makamını kurmasıyla bu pozisyona atandı.[13][22] Makam, Veliaht Prens Halid'in bakanlar kuruluna başkanlık etmeye devam etmek istememesi nedeniyle onun talebi üzerine oluşturuldu.[23] Kral Faysal, Prens Fehd'in bu göreve atanması konusunda pek hevesli değildi.[23] Ekim 1969 ile Mayıs 1970 arasında Prens Fehd'in izinde olması Orta Doğu uzmanı Nadav Safran tarafından hükûmette büyük bir çatışma yaşandığının göstergesi olarak değerlendirildi.[22] Bu çatışmanın nedenlerinden biri Kral Faysal ile Prens Fehd arasında güvenlik politikaları konusunda yaşanan anlaşmazlıktı.[24] Kral Faysal, üvey kardeşini Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) ile bağlantısı olanları tutuklamak için ciddi tedbirler almakta geç kalmakla suçluyordu.[24] FHKC, 31 Mayıs 1969'da Golan Tepeleri'nde Suudilere ait Trans Arabistan petrol boru hattına saldırarak zarar vermiş ve ayrıca Faysal'a karşı bir komplo planlamıştı.[24] Yetkililer tarafından sağlık izni olarak bildirilen yokluğu sırasında Prens Fehd, Londra'da ve ardından İspanya'da kaldı. Zamanını kumar ve eğlenceyle geçirdi.[25] Kral Faysal ona hem özel temsilcisi Ömer El Sakaf'ı hem de ülkeye dönmesini isteyen birkaç mektup gönderdi, ancak Prens Fehd bu isteği yerine getirmedi.[25]
Prens Fehd, Mart 1973'te Kral Faysal tarafından kurulan Petrol Yüksek Konseyi'nin başına getirildi.[26] Ancak Kral Faysal ile Prens Fahd arasındaki ilişkiler, Prens Fehd'in Monte Carlo'ya yaptığı kumar ziyaretleri nedeniyle hala gergindi.[27] Ayrıca Prens Fehd, Suudi Arabistan ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki ilişkilere potansiyel bir tehdit olarak gördüğü petrol ambargosunu desteklemiyordu.[27] Bu ve diğer anlaşmazlıklar nedeniyle Kral Faysal, Prens Fehd'i başbakan ikinci yardımcılığı görevinden almayı planlamıştı ancak bu plan kral tarafından gerçekleştirilmedi.[27]
Kral Faysal'ın 1975'te öldürülmesinin ve Kral Halid'in tahta geçmesinin ardından Fehd, başbakan birinci yardımcısı ve aynı zamanda veliaht prens olarak atandı.[28][29] Kral Halid'in yanı sıra Prens Fehd'in o dönemde yaşayan üç büyük üvey kardeşi vardı: Muhammed, Nasır ve Saad. Ancak Prens Muhammed on yıl önce Kral Faysal tarafından veliaht prens olarak atanmayı reddetmiş, Prens Nasır ve Saad ise uygun adaylar olarak görülmemişti.[28][30] Buna karşılık Prens Fehd 1954'ten 1962'ye kadar eğitim bakanlığı ve 1962'den 1975'e kadar içişleri bakanlığı yapmıştı.[28]
Prens Fehd'in hem veliaht prens hem de başbakan birinci yardımcısı olarak atanması, Kral Faysal döneminde veliaht prens olan Kral Halid'in statüsünün aksine onu çok daha güçlü bir figür haline getirdi.[31] Ancak Kral Halid, muhtemelen Fehd'in çok açık Batı yanlısı görüşlere sahip olması, İran'a ve Suudi Arabistan'daki Şii nüfusuna karşı düşmanca yaklaşımı nedeniyle Fehd'in yetkilerini sınırladı.[32] Bu dönemde Veliaht Prens Fehd, Kral Halid tarafından yönetilen ve Fehd'in kardeşleri Muhammed, Abdullah, Sultan ve Abdülmuhsin ile amcaları Ahmed ve Musaid'in de dahil olduğu aile içi konseyin üyelerinden biriydi.[33]
Kral Halid 13 Haziran 1982'de ölünce Fehd tahta geçti[34] ve Suudi Arabistan'ın beşinci kralı oldu.[35] Bununla birlikte, kariyerinin en aktif dönemi saltanatı değil, Veliaht Prens olduğu dönemdi.[36] Kral Fehd, laik otoriteden ziyade İslami bir otoriteyi ifade etmek için 1986'da "Majesteleri" yerine "İki Kutsal Caminin Hizmetkârı" unvanını benimsedi.[13]
Selefleri Faysal ve Halid dönemlerinin aksine, onun saltanatı petrol fiyatlarında önemli bir düşüşe tanık olmuş ve bu da Suudi Arabistan'ın petrol gelirlerini sert bir şekilde azaltmıştır.[37] Akademisyen Medevi el-Reşit, Kral Fehd'in saltanatını seleflerinin döneminde yaşanan refah döneminin aksine kemer sıkma dönemi olarak tanımlamıştır.[37]
1979 yılındaki İran İslam Devrimi'nin Suudi Arabistan'da da benzer bir İslami ayaklanmaya yol açabileceğinden korkan Fehd, 1982'de tahta çıktıktan sonra Saddam Hüseyin'in Baasçı Irak'ını İran'la savaşında desteklemek için önemli miktarda para harcadı.[38] Hatta ABD Dışişleri Bakanı Alexander Haig'e göre Fehd, Nisan 1981'de Haig'e ABD'nin "İran'a karşı savaş başlatmak için yeşil ışık yaktığını" Irak'a iletmek üzere Başkan Jimmy Carter tarafından aracı olarak kullanıldığını söylemiştir. Ancak bu iddia hakkında ciddi şüpheler bulunmaktadır.[39][40]
Fehd, Birleşmiş Milletler'in bir destekçisiydi. Dış yardımları desteklemiş ve Suudi Arabistan'ın milli gelirinin %5,5'ini başta Suudi Kalkınma Fonu ve OPEC Uluslararası Kalkınma Fonu olmak üzere çeşitli fonlara aktarmıştır. Ayrıca Yugoslav Savaşları'ndaki Bosnalı Müslümanlar ile Nikaragua Kontraları gibi yabancı gruplara "Mayıs'tan Aralık 1984'e kadar ayda bir milyon dolar" yardımda bulunmuştur.[41] Kral Fehd aynı zamanda Filistin davasının güçlü bir destekçisi ve İsrail Devleti'nin muhalifiydi.[42] Fehd saltanatının başlarında ABD'nin sadık bir müttefikiydi.[43] Ancak, USS Stark'a yapılan saldırıdan sonra ABD'nin deniz filosunu korumak için Suudi hava üslerini kullanmasına izin vermeyi reddederek saltanatının bazı bölümlerinde ABD ile arasına mesafe koydu. 1988'de Çin'den elli ila altmış adet nükleer yük taşıma kapasitesine sahip CSS-2 orta menzilli balistik füze satın aldı.[44]
Kral Fehd, özellikle Cezayir ve Fas arasındaki Arap farklılıklarını çözmek için bir barış planı geliştirdi.[45][46] 1981'de Arap-İsrail çatışmasını çözmek için de Orta Doğu için bir barış planı hazırladı ve bu plan ertesi yıl Arap Birliği tarafından kabul edildi.[47] Filistin topraklarının iadesi karşılığında İsrail'e barış öneren plan, 2002'deki Arap Birliği toplantısında neredeyse aynı biçimde yeniden gündeme geldi. 1989 yılında Lübnan'daki çatışmaları sona erdiren Taif Anlaşması'na aktif olarak katkıda bulundu.[19][45] Ayrıca, Irak'ın Kuveyt'i işgaline karşı Arap dünyasına liderlik etti.[45] Hükümdarlığı sırasında hem Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad hem de Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek ile özel bir bağ geliştirdi.[48] Arap ülkeleri, Kral Fehd'in Hafız Esad'a verdiği destek nedeniyle Mayıs 1989'da Fas'ın Kazablanka kentinde düzenlenen Arap Birliği zirvesinde Suriye'nin Lübnan'daki varlığına son verme kararını hayata geçirmeyi başaramadılar.[49]
Kral Fehd, dini eğitime milyonlarca dolar harcamak da dahil olmak üzere muhafazakar Suudi dini kurumlarını destekleyip[50] cinsiyet ayrımını ve din polisinin gücünü artırdı. Şeyh Abdülaziz bin Baz'ın genç Suudilere Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ne seyahat etmeyerek kötülük yolundan kaçınmaları yönündeki uyarısını alenen onayladı.[51] Bu hareketleri Fehd'i sakıncalı geçmişinden daha da uzaklaştırdı.[50]
1990 yılında Saddam Hüseyin liderliğindeki Irak kuvvetleri Kuveyt'i işgal ederek Irak ordusunu (o zamanlar Orta Doğu'nun en büyüğü) Suudi-Kuveyt sınırına yerleştirdi. Kral Fehd, Amerikan liderliğindeki koalisyon birliklerini ülkesinde ağırlamayı kabul etti ve daha sonra Amerikan birliklerinin Arabistan'da konuşlanmasına izin verdi.[52] Bu karar, Suudi topraklarında yabancı birliklerin bulunmasına itiraz eden birçok Suudi vatandaşının sert eleştiri ve muhalefetine neden oldu.[53] Kararına öz kardeşleri ya da Sudeyri Yedilisi de karşı çıktı.[52] Bir başka eleştiri nedeni de Kral Fehd'in İngiliz Kraliyet Ailesi ile birlikte katıldığı bir etkinlikte haç şeklinde beyaz bir takı takarken görülmesiydi. 1994 yılında Usame bin Ladin bunu "mide bulandırıcı" ve "açıkça kafirlik" olarak nitelendirmiştir.[54]
Kral Fehd reformistlere karşı çok az tolerans gösterdi. 1992 yılında bir grup reformist ve önde gelen Suudi entelektüel, Kral Fehd'a siyasi temsilin genişletilmesi ve kraliyet ailesinin savurgan harcamalarının azaltılması da dahil olmak üzere geniş kapsamlı reformlar için dilekçe verdi. Kral Fehd önce bu talepleri görmezden geldi, ısrarcı olduklarında ise reformistler sert bir şekilde kovuşturmaya uğradı, hapsedildi ve işlerinden kovuldu.
Kral Fehd'in yönetimi sırasında kraliyet ailesinin ülke servetini savurganca harcaması doruk noktasına ulaştı. Ayrıca yüzyılın en büyük ve en tartışmalı askeri anlaşması olan El Yamama silah anlaşması da onun döneminde imzalandı.[55] Bu anlaşma Suudi hazinesine 90 milyar dolardan fazla bir paraya mal oldu. Meblağ başlangıçta hastaneler, okullar, üniversiteler ve yollar inşa etmek için tahsis edilmişti. Suudi Arabistan bu tarz harcamalar nedeniyle 1986'dan Kral Abdullah'ın tam olarak iktidara geldiği 2005 yılına kadar altyapı gelişiminde bir durgunluk yaşadı.
Basra Körfezi'ne kıyısı olan tüm ülkeler gibi, Kral Fehd yönetimindeki Suudi Arabistan da endüstriyel gelişimini hidrokarbon tesislerine odakladı. Ülke bugüne kadar neredeyse tüm hafif ve ağır makineler için ithalata bağımlı kaldı.
Kral Fehd 1994 yılında üst düzey aile üyeleri ve teknokratlar tarafından yönetilen bir İslami İşler Yüksek Konseyi kurdu. Konseyin eğitim, ekonomi ve dış politika konularında İslami faaliyetlerin ombudsmanı olarak işlev görmesi planlanmıştı. Konseyin başkanı Prens Sultan'dı. Yeni kurulan konseye Prens Nayif, Prens Suud el-Faysal ve teknokrat Muhammed bin Ali Aba el-Hail atandı. Konseyin gizli amaçlarından birinin, gücünü artırmakta olan Ulemalar Konseyi'nin gücünü azaltmak olduğu düşünülüyordu.[56]
Kral Fehd, veliahtlığı kurumsallaştırmak amacıyla 1 Mart 1992'de bir kararname yayınladı.[57] Kararname, daha önce sadece kıdem ve aile mutabakatı olan veliahtlık kriterlerini genişletti ve spekülasyonlara yol açtı.[57] Kararnamenin getirdiği en önemli değişiklik, kralın veliahtını kıdem yerine uygunluk esasına göre atama veya azletme hakkını elde etmesi ve Abdülaziz'in torunlarının tahta geçmeye hak kazanmasıydı.[57]
Kral Fehd ağır bir sigara tiryakisiydi ve yetişkin hayatının büyük bölümünde aşırı kiloluydu. Altmışlı yaşlarında artrit ve şiddetli diyabetten muzdarip olmaya başladı.[8] 29 Kasım 1995'te güçten düşüren bir felç geçirdi[19] ve belirgin bir şekilde zayıfladı. 2 Ocak 1996'da Krallığın yönetimini Veliaht Prens Abdullah'a devretmeye karar verdi.[53][57][58] Kral Fehd 21 Şubat'ta resmî görevlerine yeniden başladı.[59]
Kral Fehd felç geçirdikten sonra kısmen hareketsiz kaldı ve önce baston sonra da tekerlekli sandalye kullanmak zorunda kaldı.[60] Ancak yine de toplantılara katıldı ve seçili ziyaretçileri kabul etti. Kasım 2003'te hükûmet medyasına göre Kral Fehd, Suudi Arabistan'da meydana gelen ölümcül bombalı saldırıların ardından teröristlere "demir yumrukla saldırılması" gerektiğini söyledi, ancak kötüleşen sağlığı nedeniyle neredeyse tek kelime edemiyordu. Resmi seyahatlere çıkan Veliaht Prens Abdullah'tı. Kral Fehd'in seyahatleri ise genellikle tatil oluyordu ve bazen aylarca Suudi Arabistan'da bulunmuyordu. En büyük oğlu ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi üyesi Prens Faysal bin Fehd 1999 yılında öldüğünde kral İspanya'daydı ve oğlunun cenaze töreni için ülkesine geri dönmedi.[61]
Kral Fehd 30 Ağustos 2003 tarihinde bir İslam konferansında yaptığı konuşmada terörü kınamış ve Müslüman din adamlarını vaazlarında barış, güvenlik, işbirliği, adalet ve hoşgörüyü vurgulamaya teşvik etmiştir.[62]
Fortune dergisi 1988 yılında Fehd'in servetini 18 milyar dolar olarak açıklamıştır. Bu meblağ Fehd'i o dönemde dünyanın en zengin ikinci kişisi yapmıştır.[63] Forbes ise 2002 yılında Fehd'in servetini 25 milyar dolar olarak tahmin etmiştir.[64] Suudi Arabistan'daki konutlarının yanı sıra İspanya'nın Costa del Sol bölgesinde Marbella'yı meşhur eden bir sarayı vardı.[65] Ölümüne kadar burayı sık sık ziyaret etmiştir.
Kral Fehd'in yurtdışında lüks bir yaşam sürdüğü ve müsrif bir hayat tarzına sahip olduğu bilinmektedir. Fransız Rivierası limanlarını 147 metre uzunluğundaki 100 milyon ABD doları değerindeki "Prens Abdülaziz" isimli yatıyla ziyaret etmiştir. Gemide iki yüzme havuzu, bir balo salonu, bir spor salonu, bir tiyatro salonu, portatif bir bahçe, yoğun bakım ünitesi ve iki ameliyathanesi olan bir hastane ve dört Amerikan Stinger füzesi bulunuyordu.[66] Kralın ayrıca kendi fıskiyesiyle donatılmış 150 milyon ABD doları değerinde kişisel bir Boeing 747 jeti vardı. Fehd, gençlik yıllarında içki ve kumar gibi İslami olmadığı düşünülen faaliyetlerde bulunurdu. Fehd'in kumarhanelerde milyonlarca dolar kaybettiği ve aynı miktarı geri kazanmak için yasadışı yöntemler kullandığı bildirilmiştir.[67] Fehd'in kardeşleri, Suud Hanedanı için bir utanç kaynağı olarak görülen alışkanlıklarını öğrendiğinde, Fehd derhal Kral Faysal'ın sarayına çağrıldı. Saraya vardığında Kral Faysal Fehd'in yüzüne tokat attığı aktarılmıştır. O andan itibaren Fehd daha ihtiyatlı davranmış ve İslami olmayan alışkanlıklarına son vermiştir.[68]
Kral Fehd en az on üç kez evlenmiştir. Kral Fehd'in eşleri aşağıdaki gibidir:
Kral Fehd'in altı oğlu ve dört kızı vardı.[11] Oğulları şunlardır:
Kızlarından biri olan Latife bint Fehd, Aralık 2013'ün sonlarında Cenevre'de 54 yaşında öldü.[74][75] Bir diğer kızı el-Cevhere bint Fehd, Türki bin Muhammed bin Suud el-Kebir'in eşiydi ve Haziran 2016'da öldü.[76] Diğer kızı Lulva bint Fehd de 18 Nisan 2022'de öldü.[77]
Kral Fehd 27 Mayıs 2005'te belirtilmemiş tıbbi testler için Riyad'daki Kral Faysal Hastanesi'ne yatırıldı.[78] İsminin açıklanmasını istemeyen bir yetkili The Associated Press'e gayri resmî olarak kralın 1 Ağustos 2005'te saat 07.30'da 84 yaşında öldüğünü söyledi.[79] Resmî açıklama saat 10:00'da Enformasyon Bakanı İyad bin Emin Medeni tarafından devlet televizyonundan duyuruldu.[79]
Kral Fehd giydiği son kandura (geleneksel Arap cübbesi) ile defnedildi. Fehd'in naaşı Riyad'daki İmam Türki bin Abdullah Camii'ne götürüldü ve cenaze namazı 2 Ağustos günü yerel saatle 15:30 sularında kılındı.[79] Kralın cenaze namazını ülkenin baş müftüsü Abdülaziz Alü'ş-Şeyh kıldırdı.
Kralın oğlu Abdülaziz cenazeyi camiye ve Fehd'in dört selefinin ve Suud Hanedanı'nın diğer üyelerinin gömülü olduğu halka açık bir mezarlık olan uzaklıktaki Riyad'daki Ud Mezarlığı'na taşıdı.[80][81] Cenaze törenine katılan Arap ve Müslüman ileri gelenler defin sırasında hazır bulunmadı. Cenaze mezara indirilirken sadece yönetici aile üyeleri ve Suudi vatandaşları hazır bulundu.
Kralın vefatının ardından mevzuat ve toplumsal geleneklere uygun olarak Suudi Arabistan'daki tüm iş yerlerinin kapalı olduğu üç günlük bir millî yas ilan edildi. Devlet daireleri haftanın geri kalanında kapalı kaldı.[79] Ancak Suudi Arabistan bayrağı kelime-i şehâdet içerdiği için kanun gereği bayraklar yarıya indirilmedi.[82]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.