Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Chang'e 6 (Çince: 嫦娥六号; pinyin: Cháng'é liùhào), Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından gerçekleştirilen robotik bir Ay keşif göreviydi. Çin Ay Keşif Programı'ndaki öncüllerine benzer şekilde bu uzay aracı da adını Çin ay tanrıçası Chang'e'den almıştır.
 Chang'e 6'nın ikizi Chang'e 5'in tam ölçekli maketi | |
| Görev türü | Örnek getirme görevi |
|---|---|
| Uygulayıcı | CNSA |
| COSPAR kimliği | 2024-083A  |
| SATCAT no. | 59627 |
| Görev süresi | 52 gün, 20 saat, 39 dakika |
| Uzay aracı özellikleri | |
| Üretici | CAST |
| Fırlatma ağırlığı | 8.350 kg (18.410 lb)[1] |
| Görev başlangıcı | |
| Fırlatma tarihi | 3 Mayıs 2024 09:27:29 UTC[2][3] |
| Roket | Long March 5 |
| Fırlatma yeri | Wenchang |
| Görev sonu | |
| İniş tarihi | 25 Haziran 2024 06:07 UTC Dönüş kapsülü |
| İniş yeri | İç Moğolistan, Çin |
| Ay yörünge aracı | |
| Yörüngeye yerleşme | 8 Mayıs 2024 02:12 UTC[4] |
| Yörüngeden ayrılma | 20 Haziran 2024 ~15:00 UTC |
| Yörünge parametreleri | |
| Periapsis yüksekliği | 220 km (140 mi) |
| Eğiklik | 137° |
| Ay iniş aracı | |
| İniş tarihi | 1 Haziran 2024 22:23:16 UTC[5][6] |
| Kalkış tarihi | 3 Haziran 2024 23:38:10 UTC[7] |
| İniş yeri | Apollo Havzası güney denizi 41.6385°G 153.9852°B[8][9] |
| Örnek ağırlığı | 1.935,3 g (68,27 oz)[10][11] |
| Jinchan Ay keşif aracı | |
| İniş tarihi | 1 Haziran 2024 22:23:16 UTC[5][6] |
| İniş yeri | Apollo Havzası güney denizi[8] |
| Örnek Yükseltici ile kenetlenme | |
| Kenetlenme tarihi | 6 Haziran 2024 06:48 UTC[12] |
| Ayrılma tarihi | 6 Haziran 2024 |
Chang'e sondaları | |
Görev, 3 Mayıs 2024 tarihinde sondanın Çin'in Hainan adasından fırlatılmasıyla başladı. Görevin iniş aracı ve mobil bir kamera gezgini 1 Haziran 2024'te Ay'ın uzak yüzüne indi.[5][13] Çin'in ikinci örnek getirme görevinin bir parçası olarak, iniş aracının robotik kepçesi ve matkabı Ay yüzeyinden örnekler aldı ve bu örnekleri 3 Haziran 2024'te Ay yörüngesine fırlatılmış olan yükseltici modülüne yerleştirdi.[2] Yükseltici modülü, 6 Haziran 2024'te Ay yörüngesindeki yörünge modülüyle kenetlendi ve daha sonra örnekleri taşıyan konteyneri Dünya'ya nihai dönüşü için yörüngedeki atmosfere giriş modülüne aktardı. Görevin iniş aracı ve mini gezgini de Ay yüzeyinde bilimsel deneyler gerçekleştirdi. Görevin tamamı yaklaşık 53 gün sürdü ve 25 Haziran 2024 tarihinde sona erdi.[2]
Çin Ay Keşif Programı, teknolojik ilerlemenin aşamalı olarak gerçekleştirildiği dört aşamada yürütülmek üzere tasarlanmıştır:[14]
Önceki Chang'e 5 görevi, Ay'ın yakın yüzünün kuzey yarımküresinden 1.731 kilogram (3.816 lb) malzeme getirmişti.
Chang'e 6 görevi, daha fazla malzeme toplamak için Ay'ın uzak yüzünün güney yarımküresine indi. Spesifik olarak Chang'e 6 görevinin iniş segmenti, Ay'ın uzak yüzündeki büyük Güney Kutbu-Aitken (SPA) çarpma havzası içinde yer alan Apollo kraterinin güney kısmındaki nispeten düz bir alana iniş yaptı. Bilim insanları, iniş alanından toplanan örneklerin SPA havzasını oluşturan çarpışma ile fırlatılan Ay mantosu malzemesini içerebileceğini ve bu malzemenin Ay'ın yakın yüzü ile uzak yüzü arasında var olan farklılıklara ve Ay ile Güneş Sisteminin kökenine ışık tutmasını umuyorlar.[2]
Chang'e 6 iniş aracı, 1 Haziran 2024 UTC saatiyle 22:23'te Apollo Havzası'nın güney denizine (ay koordinatları: 41.6385°G 153.9852°B) indi.[5][18] Örnek toplama işleminin tamamlanması ve örneklerin robot kol ve robot matkap tarafından yükselticiye yerleştirilmesinden sonra yükseltici, 3 Haziran 2024'te 23:38 UTC'de iniş aracının üstünden kalkış yaptı.[7][19] Yükseltici, 6 Haziran 2024'te 06:48 UTC'de Ay yörüngesindeki Chang'e 6 hizmet modülü (yörünge aracı) ile kenetlendi ve ardından aynı gün 07:24'te örnek kabını Dünya'ya dönüş modülüne aktarmayı tamamladı.[20] Dönüş kapsülü 25 Haziran 2024'te İç Moğolistan'a indi.[21]
Görevin iniş aracı, yüzey toprağı ve kayaçlar ile (kepçe kullanarak) yeraltı örneklerini (matkap kullanarak) içeren 1.935,3 gram (68,27 oz) Ay'ın uzak yüzündeki malzemeyi topladı.[11] Dönüş kapsülünün Dünya'ya geri dönüşüyle birlikte Çin, Ay'ın uzak yüzünden numune getiren ilk ülke oldu.[22]
Örnek toplama işlemiyle oluşan delik, Çin'in adı Zhōngguó 中国'nun ilk karakteri olan zhong (中) şeklindeydi. Bu sembol Weibo'da "viral" oldu.[23]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
