Burdur (il)
Türkiye'nin Akdeniz Bölgesi'nde bir il Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Burdur, Türkiye'nin Akdeniz Bölgesi'nde bulunan bir ildir. Burdur'un plaka kodu 15'tir.
| Burdur | |
|---|---|
 | |
 İlin Türkiye'deki konumu | |
 İl sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Vali | Türker Öksüz[1] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 7175 km² |
| Rakım | 950 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 256.898 |
| • Kır | 89.162 |
| • Şehir | 167736 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 248 |
| İl plaka kodu | 15 |
Burdur ili nüfusu: 273.716'dır.[3] Bu nüfusun %72,4'ü şehirlerde yaşamaktadır (2020 sonu). İlin yüzölçümü 7.175 km2'dir. İlde km2'ye 38 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 71’dir.)
İlde yıllık nüfus %1,37 oranında azalmıştır.[4] İl merkezinin denizden yüksekliği 963 metredir.
2021 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 11 ilçe ve 15 belediye vardır.
Bu belediyelerde 127 mahalle, ayrıca 193 köy vardır.[4]
Yönetim
İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[5][6]
Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Burdur Valisi, 1970-Elazığ doğumlu Türker ÖKSÜZ'dür. Ağustos 2023/376 sayılı kararla Kars Valisi iken atanmıştır.
Burdur Belediye Başkanı, 1973-Burdur doğumlu Ali Orkun Ercengiz(CHP), 31 Mart 2024 seçimlerinde %46,23 oy oranıyla seçilmiştir.[7]
2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Burdur İl Genel Meclisi üye sayısı, 18 AK PARTİ, 4 CHP, 4 MHP ve 1 İYİ Parti olmak üzere 27’dir. Burdur Belediye meclisi ise 15 CHP ve 10 AK PARTİ olmak üzere 25 üyeden oluşur.[8]
2023 Genel seçimleri sonucu, Burdur'u temsilen TBMM'de AK Parti'den 2 milletvekili (Adem Korkmaz, Mustafa Oğuz), CHP'den 1 milletvekili (İzzet Akbulut) seçilmiştir.[9]
Tarih
Klasik Grek Çağı'nda Pisidya olarak isimlendirilen bu bölgeye Türklerin gelişi 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi'ne dayanır. Bugünkü Burdur toprakları Anadolu Selçuklu Devleti idaresinden sonra Hamitoğulları Beyliği eline geçmiştir. 1391 yılında Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1852'de yapılan yöresel idare reformu ile Burdur Sancağı olmuş ve Cumhuriyetle birlikte 11 merkezi olmuştur. Şu anda Burdur ili, merkez ilçeyle birlikte 11 ilçeden oluşmaktadır.
Burdur ilinin 1926'ya dek tek ilçesi Tefenni iken, o yıl Bucak da ilçe yapılmıştır. 1936'da ise Yeşilova ilçe olmuştur. Tefenni'nin nahiyesi olan Gölhisar, Ağlasun ise 1958'de ilçe yönetim merkezi olmuşlardır. İlçe sayısı 1980'li yıllara kadar 5 olarak kalmış ve 1988'de Karamanlı ve Kemer, Altınyayla, Çavdır ve Çeltikçi'nin ilçe merkezi olmasıyla bu sayı 10'a ulaşmıştır.[10]
Coğrafya
Burdur ili 36-53 ve 37-50 kuzey enlemleri ile 29-24 ve 30-53 doğu boylamları arasında yer alır. Burdur, Göller Yöresi veya Göller Bölgesi adı verilen bölgede yer almaktadır.
İlin doğal yapısı oldukça engebelidir. İl arazisinin
- %60,6’sı dağlık,
- %2,7’si yayla,
- %19’u ova ve
- %17,6’sı ise engebelidir.
Burdur ili tümü ile 950 metre üzerindedir ve genel yüksekliği (ortalama) 1000 metredir. Burdur'a
- güneyden Batı Torosların uzantıları üzerindeki Boncuk Dağları, Elmalı Dağı ve Katrancık Dağı,
- doğudan yine Batı Torosların uzantısı olan Kuyucak ve Dedegöl Dağı,
- kuzeyden Burdur Gölü ve Karakus Dağı sırası,
- batıdan ise Acıgöl ve Eseler Dağları gibi doğal sınırlarla çevrilmiştir. En yüksek yeri ise 2598 metrelik Koçaş Dağıdır.
Burdur ili topraklar genelde killi ve kireçlidir.
Burdur güneyde Antalya, batıda Denizli, güneybatıda Muğla, kuzeyde Afyonkarahisar ve kuzeydoğuda Isparta illeri ile sınırlıdır.
Burdur Akdeniz Bölgesi'nin karasal iç tarafında yer aldığından karasal iklim hüküm sürmekte olup, kış mevsimi sert ve genellikle kar yağışlı, yaz mevsimi ise kurak ve sıcak geçmektedir.
Burdur'da bol sayıda göl ve orta boy akarsu bulunmaktadır.
Türkiye'nin önemli göllerinden olan Burdur Gölü her türlü su sporları için elverişlidir. İlin diğer önemli gölleri ise Salda, Yarışlı, Karataş ve Gölhisar Gölü'dür. Birçok sulama göletlerinin yanı sıra Karacaören, Yapraklı, Onaç 1 ve Onaç 2 ve Karamanlı Barajları vardır.
İlçeler
Yüzölçümü 6887 kilometrekare olan Burdur ilinin 2010 TÜİK verilerine göre merkez ilçe ile beraber 11 ilçe, 19 belde ve 182 köyü vardır.[11] Bu ilçeler alfabetik olarak Ağlasun, Altınyayla, Bucak, Çavdır, Çeltikçi, Gölhisar, Karamanlı, Kemer, Tefenni ve Yeşilova'dır.
Nüfus
Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri[12])
Burdur ili nüfusu: 277.452'dir. Bu nüfusun %74,02'si şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 7.175 km2'dir. İlde km2'ye 39 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 75'tir.) İlde yıllık nüfus artış oranı %1,32 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Çeltikçi (%8,58)- Kemer (-%0,52)
06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 11 ilçe, 15 belediye, bu belediyelerde 127 mahalle ve ayrıca 185 köy vardır.
| 2023 yılı sonunda Burdur ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri | ||||||||||||
| İlçe | Nüfus
2022 |
Nüfus
2023 |
Fark | Nüfus
Artışı % |
Belediye
Sayısı |
Mahalle
Sayısı |
Köy
Sayısı |
Köy
Nüfusu |
Şehir
nüfusu |
Şehirde
oturan % |
Alanı
km2[13] |
km2'ye
düşen kişi |
| Ağlasun | 7.408 | 7.929 | 521 | 6,80 | 1 | 6 | 1 | 3.933 | 3.996 | 50,40 | 305 | 26 |
| Altınyayla | 5.197 | 5.224 | 27 | 0,52 | 1 | 4 | 5 | 2.269 | 2.955 | 56,57 | 221 | 24 |
| Bucak | 66.894 | 68.290 | 1.396 | 2,07 | 3 | 28 | 35 | 15.334 | 52.956 | 77,55 | 1511 | 45 |
| Çavdır | 12.530 | 13.095 | 565 | 4,41 | 2 | 11 | 10 | 8.560 | 4.535 | 65,37 | 482 | 27 |
| Çeltikçi | 4.898 | 5.337 | 439 | 8,58 | 1 | 2 | 6 | 2.858 | 2.479 | 46,45 | 161 | 33 |
| Gölhisar | 23.626 | 23.920 | 294 | 1,24 | 2 | 10 | 12 | 4.471 | 19.449 | 81,31 | 494 | 48 |
| Karamanlı | 8.150 | 8.249 | 99 | 1,21 | 1 | 12 | 8 | 2.140 | 6.109 | 74,06 | 372 | 22 |
| Kemer | 2.903 | 2.888 | -15 | -0,52 | 1 | 3 | 7 | 1.432 | 1.456 | 50,42 | 373 | 8 |
| Merkez | 117.097 | 117.537 | 440 | 0,38 | 1 | 35 | 51 | 21.730 | 95.807 | 81,51 | 1567 | 75 |
| Tefenni | 10.593 | 10.546 | -47 | -0,45 | 1 | 9 | 14 | 4.099 | 6.447 | 61,13 | 582 | 18 |
| Yeşilova | 14.503 | 14.437 | -66 | -0,46 | 1 | 7 | 36 | 9.278 | 5.159 | 35,73 | 1108 | 13 |
| Burdur | 273.799 | 277.452 | 3.653 | 1,32 | 15 | 127 | 185 | 72.079 | 205.373 | 74,02 | 7176 | 39 |
İlin yıllara göre nüfusları
| Burdur il nüfus bilgileri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
| 1927[14] | 83.614 | 61 | %22 18.006 65.608 %78 | |
| 1935[15] | 95.809 | 57 | %15  | %21 20.175 75.634 %79 |
| 1940[16] | 119.498 | 57 | %25 | %19 22.262 97.236 %81 |
| 1945[17] | 125.792 | 58 | %5 | %18 22.464 103.328 %82 |
| 1950[18] | 136.555 | 58 | %9 | %18 24.131 112.424 %82 |
| 1955[19] | 157.183 | 60 | %15 | %22 34.385 122.798 %78 |
| 1960[20] | 179.514 | 60 | %14 | %27 47.944 131.570 %73 |
| 1965[21] | 194.950 | 61 | %9 | %28 54.135 140.815 %72 |
| 1970[22] | 210.335 | 61 | %8 | %29 61.708 148.627 %71 |
| 1975[23] | 222.896 | 62 | %6 | %32 71.071 151.825 %68 |
| 1980[24] | 235.009 | 62 | %5 | %36 84.983 150.026 %64 |
| 1985[25] | 248.002 | 62 | %6 | %40 98.907 149.095 %60 |
| 1990[26] | 254.899 | 64 | %3 | %51 129.112 125.787 %49 |
| 2000[27] | 256.803 | 65 | %1 | %54 139.897 116.906 %46 |
| 2007[28] | 251.181 | 64 | %2  | %59 148.789 102.392 %41 |
| 2008[29] | 247.437 | 65 | %1 | %59 145.409 102.028 %41 |
| 2009[30] | 251.550 | 65 | %2 | %60 151.158 100.392 %40 |
| 2010[31] | 258.868 | 63 | %3 | %62 159.508 99.360 %38 |
| 2011[32] | 250.527 | 65 | %3 | %61 152.408 98.119 %39 |
| 2012[33] | 254.341 | 65 | %2 | %62 157.690 96.651 %38 |
| 2013[34] | 257.267 | 65 | %1 | %65 165.970 91.297 %35 |
| 2014[35] | 256.898 | 65 | %0 | %65 167.736 89.162 %35 |
| 2015[36] | 258.339 | 65 | %1 | %66 171.237 87.102 %34 |
| 2016[36] | 261.401 | 65 | %1 | %67 175.427 85.974 %33 |
| 2017[36] | 264.779 | 65 | %1 | %68 181.030 83.749 %32 |
| 2018[36] | 269.926 | 65 | %2 | %68 183.351 86.575 %32 |
| 2019[36] | 270.796 | 66 | %0 | %69 185.501 85.295 %31 |
| 2020[36] | 267.092 | 66 | %1 | %69 183.404 83.688 %31 |
| 2021[36] | 273.716 | 66 | %2 | %70 191.478 82.238 %30 |
Konum
| Konum bilgileri | ||||||
| İlçe | Kuruluş yılı[37] | Önceden bağlı olduğu ilçe | Alanı km² | Rakım mt. | Merkeze uzaklık km[38] | Ulaşan yollar[38] |
| Burdur Merkez | 1.567 | 963 | D.650-12, D.330-08, 15.01 | |||
| Ağlasun | 1958 | Merkez | 305 | 1.144 | 29 | D.685-02, 15.25 |
| Altınyayla | 1990 | Gölhisar | 221 | 1.245 | 126 | D.350-01=>48.56=>15.55 |
| Bucak | 1926 | 1.511 | 811 | 46 | D.650-13, 15.26 | |
| Çavdır | 1990 | Gölhisar | 482 | 1.081 | 92 | D.330-07, D.585-11, 15.52 |
| Çeltikçi | 1990 | Merkez | 161 | 859 | 30 | D.650-12, D.685-02 |
| Gölhisar | 1953 | Tefenni | 494 | 1.009 | 108 | D.585-11=>15.52, 15.55, 15.53 |
| Karamanlı | 1987 | Tefenni | 372 | 1.159 | 64 | D.330-07, D.330-06 |
| Kemer | 1987 | Merkez | 373 | 1.145 | 57 | D.330-08=>15.51 |
| Tefenni | Cumh.önce | 582 | 1.161 | 71 | D.330-07, 15.54 | |
| Yeşilova | 1936 | Merkez | 1.108 | 1.205 | 60 | D.330-06, 15.50 |
| BURDUR | Cumh.önce | 7.175 | ||||
Spor
2018-2019 Sezonu sonunda, Burdur’un BAL futbol takımı Bucak Belediye Oğuzhanspor play-off'da başarısız olmuş ve ligi 10. sırada bitirmiştir. Futbol, kadın 3.liginde 1, voleybol ve hentbol bölgesel kadın liglerinde 2 takımı daha vardır.
Futbol Türkiye Kupası'nda Bucak Bld. Oğuzhanspor, 3. turda elenmiştir.
Burdur'un önemli spor tesisleri: Burdur Gazi Atatürk Stadyumu (5.000)dur. Kapalı spor salonu yapılmaktadır.
Galeri
Burdur'un komşuları
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
