Beşkilise
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Beş Kilise veya Khıdskonk (Ermenice: Խծկոնք Xc'konk' ), Ani'nin yaklaşık 25 km güneybatısında, Digor ilçe merkezine yakın vadinin içinde üç kaya çıkıntısı üzerine 6. yüzyılda Pakraduniler tarafından kurulmuş manastır topluluğudur.
| Beşkilise | |
|---|---|
| Խծկոնք | |
 | |
 | |
| Konum | Kars, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°22′50″K 43°22′35″D |
| Mezhep | Ermeni Apostolik Kilisesi |
| Durum | Yıkılmış |
| Temel atma | 7. yüzyıl |
| Tamamlanma | 13. yüzyıl |
Manastır toplamda, hepsi kubbeli ve özenle kesme taştan yapılmış beş kiliseden oluşmaktaydı. Bunlar; Aziz Karapet, Meryem Ana (Surp Asdvadzdzin), Aziz Stefanos, Aziz Krikor ve Aziz Sarkis kiliseleridir. Günümüzde sadece Aziz Sarkis Kilisesi harabe halde kalmıştır.
Kiliselerin, manastırın kuruluşuna veyahut kiliselerin inşasına ilişkin tarih ve şeraite ışık tutacak yazıtları yoktur. Manastır, 13.yüzyıl Moğol istilasından sonra terk edilmiştir. 1878'de, Kars bölgesinin Rus yönetimine geçmesiyle Beşkilise, Ermeni Kilisesi'ne devredilmiştir. Binalar onarılmış, manastır yeniden ibadete açılmıştır. Keşiş ve hacılar için konaklama imkânı düzenlenmiştir. Bunlar, en büyük çıkıntının kenarına, aşağıdaki vadinin içindeki nehrin yanına ve de Aziz Sarkis Kilisesi'nin kuzeybatısına inşa edilmiştir.
Uzun yıllar kullanılan manastır ve adını aldığı beş kilise, Ermeni Kırımı'ndan sonra boş ve cemaatsiz kalmıştır. Manastır, Ermeni arkeolog Aşkarbek Kalantar tarafından 1920 yılı Ağustos'undan hemen önce fotoğraflandığında sağlam görülmektedir.[1] 1959 yılında burayı ziyaret eden Fransız sanat tarihçisi Jean-Michel Thierry, beş kiliseden dördünün yıkıldığını, yalnızca Aziz Sargis Kilisesi'nin ayakta kaldığını tespit etmiştir.[2] Tarihçi Thomas Sinclair 1987'de burayı görmüş ve manastırdan geriye kalan binaların "yuvarlanan kayalar" nedeniyle yıkıldığını belirtmiştir.[3] Ancak bazılarınca kalan binaların kaya yuvarlanmasıyla yıkılamayacağı belirtilerek, kalan harabe haldeki yapıların Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından patlayıcılarla havaya uçurulmuş olduğunu iddia etmiştir.[4][5]
Aziz Sarkis, 1989 depreminde de ağır hasar geçirmiştir. Binanın beton çekirdeği parçalanmıştır ve kilise günümüzde büsbütün yıkılmak üzeredir.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
