Balmumcu, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde bulunan bir mahalle, semt. Barbaros Bulvarı'nın doğusunda, Yıldız'la Zincirlikuyu kavşağı arasında yer alır. Konumu itibarıyla, ticari işletmelerin yoğun olduğu mahallenin özellikle 1990-1997 yılları arasında iş yerlerinin sayısının hızla artması nedeniyle, 7000 üzerindeki yerleşik nüfusu 3000'lere gerilemiştir.
| Balmumcu | |
|---|---|
 Mahallenin haritadaki yeri | |
Koordinatlar: 41.059925°K 29.013838°D | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | İstanbul |
| İlçe | Beşiktaş |
| Bulunduğu yer | Avrupa Yakası |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[1] İhtiyar heyeti[1] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 0.65 km² |
| Nüfus (2023) | 2.947[2] |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 212[3] |
| İl plaka kodu | 34[4] |
| Posta kodu | 34349[5] |
| İstatistiki bölge | İstanbul alt bölgesi (TR10) |
| Seçim çevresi | İstanbul 2. seçim çevresi[6] |
Tarihi
Bugünkü Balmumcu mahallesinin bulunduğu yerde II. Mahmut döneminde aynı adla anılan bir çiftlik bulunuyordu. Balmumcu Kasrı denilen köşk daha sonra Abdülaziz döneminde yapılmıştı.
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşındaki (93 Harbi) yenilginin yarattığı göç dalgasının İstanbul'daki etkisinin bir sonucu olarak bir göçmen mahallesi oluşmaya başlamıştır. Onu 20. yy başında Balmumcu Çiftliğinin bir bölümünün iskanâ açılmasıyla oluşan Balmumcu Mahallesi izlemiştir.
Beşiktaş'ın mesirelerinden olan çiftlik, meyve bahçeleri ve çavuşüzümü bağlarıyla ünlüydü. Reşat Ekrem Koçu'ya göre, çiftliğe Balmumcu Çiftliği adı verilmesinin nedeni, II. Mahmut döneminde sokak ve bahçelerin mumlarla aydınlatılmaya başlanmasından sonra, burada mum imalatı yapılmasıdır. II. Mahmut'un çok sevdiği ve biraz ilerisindeki Zincirlikuyu Kasrı'na her geldiğinde uğramadan edemediği Balmumcu Çiftliği'nin, hanedan mülklerinden olduğu, İkinci Meşrutiyet'ten sonra Hazine-i Hassa malları Maliye Hazinesi'ne devredilirken de makama bağlı olarak bırakılan "Emlâk-i hakaniye" denilen mülkler grubunda bulunduğu bilinmektedir. II. Abdülhamid zamanında Çiftlik Veliaht Mehmed Reşad Efendi'ye tahsis edilmişti.
II. Meşrutiyet'te V. Mehmed (Reşad) tahta çıktıktan sonra Balmumcu Çiftliği'ni halka mesire olarak açtırdı. I. Dünya Savaşı'na kadar süren dönemde, Balmumcu Çiftliği mesiresine gelen halka çiftliğin meyvelerinden tabla tabla ikram edildiği anlatılır.
1918 yılında Sultan Reşad'ın ölümünden sonra Balmumcu Çiftliği ve Kasrı Seniye Sultan'a verilmiştir. 1923'te köşkte savaşta şehit düşenlerin çocukları için açılan Balmumcu Darüleytamı 1928'de lağvedilmiştir. Daha sonra çiftlik arazisi ve içindeki binalar askeriyeye verilmiş, Balmumcu köşkü 3. Jandarma Tugay Komutanlığı olmuş, köşkün müştemilatına da Jandarma Er Okulu yerleşmiştir. 27 Mayıs 1960'taki askerî harekâttan sonra Balmumcu Kışlası bir süre gözaltı ve tutukevi olarak kullanılmıştır. Seniye Sultan Kasrı ise 20 Nisan 1975'te yanmıştır.
Bölgenin çehresinin tümden değişmeye başlaması, Barbaros Bulvarı'nın açılmasından sonraya, 1960'lara rastlar. Bu yıllardan sonra bölgede yoğun yapılaşma başlamıştır. Levazım mahallesi 1990'ların başına kadar Balmumcu'ya bağlıydı.
Nüfus
| Yıl | Değişim | Nüfus | Tespit Yöntemi |
|---|---|---|---|
| 2007 | 2.541 | ADNKS | |
| 2008 |  3% | 2.454 | ADNKS |
| 2009 |  2% | 2.512 | ADNKS |
| 2010 | 1% | 2.543 | ADNKS |
| 2011 | 0% | 2.539 | ADNKS |
| 2012 | 1% | 2.575 | ADNKS |
| 2013 | 24% | 3.185 | ADNKS |
| 2014 | 7% | 3.399 | ADNKS |
| 2015 | 1% | 3.380 | ADNKS |
| 2016 | 22% | 4.129 | ADNKS |
| 2017 | 6% | 3.889 | ADNKS |
| 2018 | 4% | 3.735 | ADNKS |
| 2019 | 7% | 3.455 | ADNKS |
| 2020 | 9% | 3.141 | ADNKS |
| 2021 | 0% | 3.133 | ADNKS |
| 2022 | 3% | 3.045 | ADNKS |
| 2023 | 3% | 2.947 | ADNKS |
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.