![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Coupe_Henri_Delaunay_2017.jpg/640px-Coupe_Henri_Delaunay_2017.jpg&w=640&q=50)
Avrupa Futbol Şampiyonası finalleri listesi
Avrupa Futbol Şampiyonası turnuvasının geçmişten günümüze değin final maçları / From Wikipedia, the free encyclopedia
Avrupa Futbol Şampiyonası, 1960 yılından beri düzenlenen futbol turnuvasıdır. Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA) üyesi olan erkek millî futbol takımlarının katılabildiği turnuva, dört yılda bir düzenlenmektedir. Turnuvanın 1960 yılında Paris'te oynanan ilk finalini, Yugoslavya'yı uzatmalarda 2–1 yenen Sovyetler Birliği kazanmıştır. 2021 yılında Londra'da oynanan son finalde ise İngiltere'yi penaltılarda 3–2 yenen İtalya kupaya ulaşmıştır. Bir sonraki Avrupa Şampiyonası, 2024 yılının Haziran–Temmuz aylarında Almanya'nın ev sahipliğinde yapılacaktır.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Coupe_Henri_Delaunay_2017.jpg/640px-Coupe_Henri_Delaunay_2017.jpg)
Avrupa Şampiyonası final maçları, turnuvanın sonunda Avrupa şampiyonunu belirlemek için oynanır. 2008'deki turnuva itibarıyla, maçın 90 dakikalık normal süresinin beraberlikle sonuçlanması durumunda, on beşer dakikalık iki devre hâlinde 30 dakikalık uzatma devreleri başlar. Bu uzatmanın sonunda da eşitlik bozulmazsa penaltı vuruşlarına geçilir. Penaltı atışlarını kazanan takım şampiyon olur.[1] Şimdiye kadar oynanan 16 finalin yedisi berabere bitmiş ve tekrar maçı (1968), uzatmalar (1960, 2016), penaltılar (1976, 2020) ve altın gol (1996, 2000) gibi farklı sistemlerle şampiyon belirlenmiştir.[2] Ancak "30 dakikalık uzatma ve gerekirse seri penaltı atışları" uygulamasıyla şampiyonlar, 2008'den itibaren bu şekilde belirlenmektedir. Kazanan takıma kupanın kopyası (orijinali UEFA'da kalır), finaliste ve yarı finalistlere ise birer plaket takdim edilir.[3] Kazanan takım futbolcularına altın, finalde kaybeden takımın futbolcularına ise gümüş madalya verilir.[4]
Almanya ve İspanya, turnuva tarihinde üçer kez ile en çok şampiyon olan ekiplerdir. İki takımdan, İspanya'nın dört finaline karşılık altı kez final oynayan Almanya, turnuva tarihinin en başarılı takımıdır. İspanya, üst üste şampiyon olan tek takımdır; üç şampiyonluğunun ikisini 2008 ve 2012'de elde etmiştir. Fransa ve İtalya ise turnuvayı iki kez kazanmayı başarmıştır. İki kez final oynayan Yugoslavya, bu finallerin ikisini de kaybetmiştir. Dört final ile en çok final oynayan dört takım arasında yer alan Sovyetler Birliği ise sadece bir şampiyonluk elde edebilmiştir. Yunanistan, Hollanda ve Danimarka, oynadıkları tek finali kazanmayı başarmışlardır. Üstelik Danimarka, 1992'de kazandığı turnuvaya, iç savaş yaşadığı için turnuvadan çekilen Yugoslavya'nın yerine katılmıştı.[5] Belçika ve İngiltere ise birer kez final oynamış ve kaybetmişlerdir.
1976'da Çekoslovakya ile Batı Almanya arasında oynanan, normal süresi 2–2 berabere biten maç ve 2012'de İspanya'nın normal sürede İtalya'yı 4–0 mağlup ettiği maç, Avrupa Şampiyonası'nın en gollü final maçlarıdır. Üstelik İspanya'nın 2012'de İtalya karşısında elde ettiği 4–0'lık galibiyet, turnuvanın en farklı skorla bitmiş final maçıdır.